Το τέλος της γαλλικής αποικιοκρατίας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία συμφώνησαν στη διάσκεψη της Γενεύης 1, τον Ιούνιο 2012, να μοιραστούν τη Μέση Ανατολή επάνω στα ερείπια της συμφωνίας Sykes-Picot του 1916. Αυτό που παρουσιάζόταν ως μια προσπάθεια να βρεθεί μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη σήμαινε στη πραγματικότητα την επιστροφή σε έναν διπολικό κόσμο, όπως την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, και την απέλαση των Βρετανών και Γάλλων από την περιοχή.

Αυτό το σχέδιο μπορεί να φαίνεται απατηλό. Ωστόσο, δεκατέσσερα μήνες αργότερα, βρίσκεται κάπως στο ξεκίνημα της υλοποίησης του.

Μέχρι στιγμής, οι Ευρωπαίοι είχαν παίξει καλά. Τον Νοέμβριο 2010, ο Νικολά Σαρκοζί και ο Ντέιβιντ Κάμερον υπέγραψαν τη Συνθήκη του Lancaster House στην οποία οι δύο χώρες συνένωσαν τις δυνάμεις προβολής τους, δηλαδή τις αποικιοκρατικές δυνάμεις τους. Όπως συμφωνήθηκε με την Ουάσιγκτον, τα δύο κράτη περίμεναν την έναρξη της «Αραβικής Άνοιξης» για να υποδαυλίσουν ταραχές στη Λιβύη και τη Συρία. Στους Λίβυους πράκτορες τους, έδωσαν τη σημαία του τέως βασιλιά Ιντρίς, συνεργάτη των Βρετανών. Ενώ στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, έδωσαν τη σημαία της γαλλικής εντολής. Ήταν αρκετά να δούμε τα σύμβολα για να καταλάβουμε ότι αυτά τα δήθεν επαναστατικά κινήματα ήταν κατασκευάσματα των πρώην κατακτητών.

Με τη βοήθεια του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας, κατάφεραν να σπείρουν τη σύγχυση στις δύο χώρες. Μέρος της αντιπολίτευσης του Μουαμάρ αλ-Καντάφι και του Άσαντ συσπειρώθηκαν για ένα χρονικό διάστημα με τους τζιχαντιστές του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, αν η λιβυκή Τζαμαχιρία πέθανε κάτω από τους βομβαρδισμούς, λόγω έλλειψης διεθνών συμμαχιών, η Συρία δεν βομβαρδίστηκε και αντιστάθηκε. Το ζήτημα σήμερα δεν είναι πια να ανατρέψουν τα θεσμικά όργανα της, αλλά η επιλογή του μέλλοντος της. Σταδιακά εξαφανίστηκαν οι παρεξηγήσεις. Σήμερα, όπως και σε όλους τους πολέμους, παραμένουν μόνο δύο στρατόπεδα: από τη μία πλευρά το κοσμικό κράτος, κατά της διεθνούς τζιχάντ από την άλλη.

Ομοίως, κατά τη διάρκεια του Β ’Παγκοσμίου Πολέμου, ο Charles de Gaulle απομονώθηκε μετά το κάλεσμα του της 18ης Ιουνίου 1940. Ελάχιστοι Γάλλοι ανταποκρίθηκαν, είτε θεωρούσαν ότι ο πόλεμος είχε χαθεί, είτε επειδή δεν υπέφεραν τον αυταρχικό χαρακτήρα του. Όμως, τέσσερα χρόνια αργότερα, συγκέντρωσε πίσω του το 95% των Γάλλων, από τη μια μεριά επειδή τους οδηγούσε στη νίκη, και από την άλλη επειδή ήταν ικανός να ενώσει γύρω του διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.

Ενώ σήμερα ο Πρόεδρος αλ-Άσαντ συγκεντρώνει πίσω του τη συντριπτική πλειοψηφία των Σύρων, η Γαλλία δεν ξέρει τι να κάνει. Σε μια συνέντευξη με το TF1, ο Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ υποστήριξε ότι ο πόλεμος αυτός είχε ως σκοπό τη δημοκρατία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Δύση θα έπρεπε να φέρει στην εξουσία στη Δαμασκό τους Σύρους δημοκράτες, δηλαδή, όπως διευκρίνισε, ούτε τον Άσαντ ούτε τους τζιχαντιστές. Αυτή η παράλογη ανάλυση σημαίνει ότι στο πεδίο της μάχης, θα υπήρχαν τρία στρατόπεδα. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν μόνο δύο, και ότι οι Δημοκρατικοί τάχθηκαν στο πλευρό του συριακού κράτους, δηλαδή, με τον Πρόεδρο αλ-Άσαντ.

Εκεί ουσιαστικά βρίσκεται το διεθνές διακύβευμα αυτού του πολέμου: η αποικιοκρατία δεν έχει πια κανένα νόημα στον εικοστό πρώτο αιώνα. Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία επιθυμούν να μοιραστούν την περιοχή σε ζώνες επιρροής, όπως τους το επιτρέπει το καθεστώς τους, θα πρέπει να το πράξουν με άλλο διαφορετικό τρόπο από τι έπραξαν οι Βρετανοί και οι Γάλλοι πριν από έναν αιώνα.

Θα πρέπει να σκέπτονται με όρους συμμαχίας και όχι κυριαρχίας.