Από το Ανακοινωθέν της Γενεύης έως το ψήφισμα 2254

Οι σχέσεις Ουάσιγκτον-Μόσχας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία μόλις συμφωνήσαν μεταξύ τους, για δεύτερη φορά, και σύναψαν ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τη Συρία.

– H πρώτη φορά ήταν κατά τη διάσκεψη της Γενεύης τον Ιούνιο του 2012 [1]. Επρόκειτο να φέρει την ειρήνη τόσο στη Συρία όσο και σε όλη τη Μέση Ανατολή με τη διαίρεση της περιοχής σε ζώνες επιρροής [2]. Ωστόσο, αυτή η συμφωνία σαμποταρίστηκε αμέσως από την υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον και την ομάδα της των «φιλελεύθερων γερακιών» και «νεο-συντηρητικών». Παρομοίως, η Γαλλία διοργάνωσε σε λιγότερο από δύο εβδομάδες αργότερα την αναβίωση του πολέμου, κατά τη διάσκεψη των «Φίλων της Συρίας» στο Παρίσι [3] και μετά με την επιχείρηση «Ηφαίστειο της Δαμασκού και Σεισμός της Συρίας» [4]. Σε αυτή τη διένεξη προστέθηκε, στα τέλη του 2013, το πραξικόπημα στην Ουκρανία. Και τα δύο γεγονότα σημάδεψαν την σχεδόν πλήρη αναστολή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας.

– Η δεύτερη ήταν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Τζον Κέρι στον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Κρεμλίνο στις 15 Δεκεμβρίου 2015 [5]. Η συνάντηση αυτή ακολουθήθηκε αμέσως με τη συνεδρίαση της Υπάτης Αρμοστείας της συριακής αντιπολίτευσης, και την έγκριση των ψηφισμάτων 2253 [6], που απαγορεύει τη χρηματοδότηση της Αλ Κάιντα και Daesh και 2254 [7], που θεσμοθέτει τις προσπάθειες που αναλώθηκαν στη Γενεύη και τη Βιέννη για τη Συρία. Προς γενική έκπληξη, η Υπάτη Αρμοστεία της αντιπολίτευσης εξέλεξε, τον πρώην πρωθυπουργό της Συρίας μπάαθιστη Ριάντ Χιτζάμπ -ο οποίος προέρχεται από μια φυλή παρούσα στην Αραβία- για να ηγηθεί της αντιπροσωπείας της. Προς αποφυγή παρερμηνειών, ο Secretary of State Κέρι δήλωσε στο Κρεμλίνο ότι η άποψη των Ηνωμένων Πολιτειών για τον πρόεδρο αλ Άσσαντ δεν θα εμποδίσει την ψήφο των Σύρων, και ύστερα, διαβεβαίωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι η «πολιτική διαδικασία δεν προσφέρει μια επιλογή μεταξύ του Άσαντ και των Ντάες/Daech, αλλά ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη».

Η αποχώρηση των Ιρανών στρατιωτικών συμβούλων είχε αρχίσει λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής του Κρεμλίνου.

Η Ρωσία συμμορφώθηκε με το Ανακοινωθέν της Γενεύης. Το τελευταίο προβλέπει πράγματι την ενσωμάτωση στοιχείων της αντιπολίτευσης σε ένα είδος κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας. Για να δείξει ότι μάχεται κατά των τρομοκρατών και όχι εναντίον των πολιτικών αντιπάλων, ακόμη και αν είναι οπλισμένοι, η Ρωσία σύναψε μια συμφωνία με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (ΕΣΣ) και τον χορηγό του, τη Γαλλία. Ενώ ο στρατός αυτός δεν είχε ποτέ στο έδαφος τη σημασία που του αποδίδουν τα ατλαντικά μέσα ενημέρωσης και ενώ δεν υπάρχει πλέον ουσιαστικά από το τέλος 2013, 5.000 μαχητές, από το πουθενά, συνεργάζονται τώρα τόσο με το ρωσικό στρατό όσο και με εκείνο της Συρίας εναντίον της Αλ Κάιντα και των Ντάες/Daesh· μια πολύ περίεργη σκηνοθεσία όταν γνωρίζουμε ότι ο ΕΣΣ υποτίθεται ότι βρισκόταν στο Νότο, αλλά από δω και στο εξής μάχεται στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Μετά το φιάσκο της Διάσκεψης της Γενεύης τον Ιούνιο 2012, πολύ νερό κύλησε κάτω από τις γέφυρες. Μερικοί παίκτες έχουν εξαλειφθεί και οι σχέσεις εξουσίας αντιστράφηκαν.

– Ο πρόεδρος Ομπάμα φαίνεται να έχει επανανακτήσει ένα μέρος της εξουσίας του και έκλεισε το σχέδιο της «Αραβικής Άνοιξης». Έτσι, κατάφερε να ξεφορτωθεί διαδοχικά από τον στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους (τον συνέλαβαν με χειροπέδες το Νοέμβριο του 2012), την Χίλαρι Κλίντον (Ιανουάριος 2013) και τον στρατηγό John Allen (αναγκάστηκε να παραιτηθεί πριν μόλις δύο μήνες, τον Οκτώβριο 2015). Ομοίως, καθάρισε τη διοίκηση του -συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Συμβούλιου Ασφάλειας- από τα στοιχεία των Αδελφών Μουσουλμάνων . Ωστόσο, ο Jeffrey Feltman παραμένει το Νο 2 των Ηνωμένων Εθνών. Συνέταξε το σχέδιο ολικής και άνευ όρων παράδοσης της Συρίας και καθυστέρησε τις ειρηνευτικές συνομιλίες, ποντάροντας στην ήττα του Συριακού Αραβικού Στρατού [8].

– Ο Λευκός Οίκος ανάγκασε τον Ιούνιο 2013, τον εμίρη Χαμάντ αλ-Θάνι του Κατάρ να παραιτηθεί και τον πρωθυπουργό του Χαμάντ μπιν Jassem να αποσυρθεί από την πολιτική ζωή [9]. Ωστόσο, ο τελευταίος έγινε συν-πρόεδρος του Brookings Institution Ντόχα, ενώ ο νέος Εμίρης Ταμίμ διατήρησε τη χρηματοδότηση των Αδελφών Μουσουλμάνων και των τρομοκρατικών οργανώσεων τους μέχρι τη διπλωματική κρίση με τον Σαουδάραβα γείτονά του το Μάρτιο 2014 [10].

– Παρά τις προειδοποιήσεις της Defense Intelligence Agency (DIA), η ομάδα του Ντέιβιντ Πετρέους κατάφερε στα μέσα του 2014, να καθοδηγήσει την ανάπτυξη μιας οργάνωσης που είχε ιδρύσει το 2004 με τον συνταγματάρχη James Steele, τον συνταγματάρχη James Coffman και τον πρέσβη Τζον Νεγκροπόντε, με την επωνυμία «Ισλαμικό Εμιράτο στο Ιράκ». Το χρησιμοποίησαν για να εθνοκαθαρίσουν ένα μέρος αυτής της χώρας εν όψει της κατάτμησης της. Αυτή η επιχείρηση υποστηρίχτηκε από Κράτη (Σαουδική Αραβία, Κύπρο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Γαλλία, Ιταλία, Ισραήλ, Κατάρ, Τουρκία και Ουκρανία) και πολυεθνικές εταιρείες (Exxon-Mobil, KKR, Academi).

– Ο Λευκός Οίκος έχει καταφέρει να εξαλείψει τόσο το σόι του τέως Βασιλιά Αμπντουλάχ όσο και εκείνο του πρίγκιπα Bandar bin Sultan από τη Σαουδική ηγεσία και να αναθέσει αυτή μόνο στους πρίγκιπες Mohamed ben Nayef και Mohamad ben Salmane, υπό την εξουσία του νέου βασιλιά Salman. Αυτή η νέα κατανομή αποδυναμώνει την εξουσία, αλλά καθιστά δυνατή μια αλλαγή της πολιτικής.

– Η συμφωνία 5 + 1 με το Ιράν σηματοδότησε την παύση της επαναστατικής φιλοδοξίας της Τεχεράνης [11], έτσι ώστε ένα modus vivendi με τους Σαουδάραβες καθίσταται δυνατό [12], αν και το επεισόδιο της Υεμένης ήρθε να περιπλέξει τα πράγματα.

– Τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Μόσχα έχουν σε απέχθεια τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan [13]. Ωστόσο, η ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ αναγκάζει τον Λευκό Οίκο να είναι προσεκτικό, ειδικά που η Άγκυρα έχει συμμαχήσει με το Κίεβο [14], άλλο σημαντικό θέατρο του πολέμου για την παγκόσμια στρατηγική των Ηνωμένων Πολιτειών [15].

– Η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Μόσχας αντιστράφηκε σταδιακά το Ιούνιο 2012 και το Σεπτέμβριο 2015. Το ΝΑΤΟ έχασε την υπεροχή του, τόσο όσον αφορά τους διηπειρωτικούς πυραύλους [16] όσο και από άποψη του συμβατικού πολέμου [17] έτσι ώστε η Ρωσία είναι σήμερα η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στον κόσμο.

Ως εκ τούτου, οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Το 2012, το Κρεμλίνο σκόπευε να ανέλθει σε ένα επίπεδο ισότητας με τον Λευκό Οίκο. Σήμερα, το τελευταίο αναγκάζεται να διαπραγματευθεί πολιτικά την απώλεια της στρατιωτικής κυριαρχίας της.

Σημείο των καιρών, η Rand Corporation, μια εμβληματική δεξαμενή σκέψης του στρατιωτικού-βιομηχανικού συμπλέγματος, μόλις δημοσίευσε το Ειρηνευτικό Σχέδιο για τη Συρία της. Αυτή η ισχυρή δεξαμενή σκέψης είχε ήδη συγκλονίσει το american establishment τον Οκτώβριο 2014, όταν υποστήριξε ότι η νίκη του προέδρου Άσαντ ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα για την Ουάσιγκτον [18]. Προτείνει τώρα μια κατάπαυση του πυρός, που επιτρέπει να δικαιολογήσει την παρουσία των εκπροσώπων της αντιπολίτευσης και των Κούρδων στη μελλοντική κυβέρνηση εθνικής ενότητας [19].

Η αντίθεση στη νέα παγκόσμια πολιτική

Ωστόσο, η αντίθεση στην πολιτική του Ομπάμα δεν εξαφανίστηκε μέχρι στιγμής. Έτσι, η Washington Post τον κατηγορεί ότι συνθηκολόγησε για το θέμα της αλλαγής του καθεστώτος στη Συρία ενώπιον της Ρωσίας [20].

Το 2012, μπορούσε κανείς να ερμηνεύσει την αντίθεση της φατρίας Πετρέους-Κλίντον για την ειρήνη ως μια επιθυμία να ωφελήσει μέγιστα από την αμερικανική στρατιωτική υπεροχή. Αλλά με την ανάπτυξη των νέων ρωσικών όπλων, τέτοια σκέψη δεν έχει πλέον νόημα. Ως εκ τούτου, η μόνη δυνατή ερμηνεία είναι το στοίχημα να προκαλέσουν χωρίς καθυστέρηση μια παγκόσμια αντιπαράθεση, γνωρίζοντας ότι οι Δυτικοί θα μπορούσαν ενδεχομένως να την κερδίσουν· γεγονός που δεν θα μπορούσαν να ελπίζουν, όταν η Κίνα θα είναι σε θέση να αναπτύξει επίσης το στρατό της.

Όπως και στην Διάσκεψη της Γενεύης, η Γαλλία παρενέβη μόλις εκδόθηκε το ψήφισμα 2254. Ο υπουργός Εξωτερικών της, Laurent Fabius, δήλωσε πάλι ότι αν όλες οι ομάδες της αντιπολίτευσης έπρεπε να συμμετάσχουν στη μετάβαση στη Συρία, ο μόνος που έπρεπε να αποκλειστεί είναι ο πρόεδρος ελ Άσσαντ·

μια ιδέα αντίθετη προς τις αρχές του Ανακοινωθέντος της Γενεύης και του ψηφίσματος 2254.

Αν μπορούσε κανείς να ερμηνεύσει, το 2012, τη θέση της Γαλλίας ως επιθυμία να αλλάξει το καθεστώς με υποκατάσταση της κυβέρνησης Μπάαθ με μια κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων, σε συνέχεια της πολιτικής της ανατροπής των αραβικών κοσμικών καθεστώτων ("Αραβική Άνοιξη"), ή ως μια προσπάθεια να «αιμορραγήσει ο συριακός στρατός» για να διευκολυνθεί η περιφερειακή κυριαρχία του Ισραήλ, ή απλώς ως φιλοδοξία μιας επαναποικιοκρατοποίησης, δεν είναι πλέον δυνατή σήμερα, διότι ο κάθε ένας από αυτούς τους τρεις στόχους περνάει από έναν πόλεμο κατά της Ρωσίας.

Η Γαλλία χειραγωγεί το συριακό ζήτημα για λογαριασμό των Αμερικανών φιλελεύθερων γερακιών και των νεοσυντηρητικών. Με τον τρόπο αυτό, υποστηρίζεται από τους μεσσιανιστές σιωνιστές οι οποίοι, όπως ο Βενιαμίν Νετανιάχου, θεωρούν ότι έχουν θρησκευτικό καθήκον να επιταχυνθεί η έλευση του Μεσσία, προκαλώντας την εσχατολογική αντιπαράθεση.

Ειρήνη στη Συρία ή πυρηνικός πόλεμος;

Θα ήταν εξαιρετικά έκπληκτο να καταφέρουν τα φιλελεύθερα γεράκια, οι νεο-συντηρητικοί και οι μεσσιανιστές σιωνιστές να επιβάλουν τις πολιτικές τους στους δύο Μεγάλους.

Ωστόσο, θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί ένα τελικό αποτέλεσμα πριν από το Ιανουάριο 2017 και την άφιξη ενός νέου προέδρου στον Λευκό Οίκο.

Ως εκ τούτου, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα την υποστήριξη που δείχνει ο Πούτιν προς τον Donald Trump ο οποίος φαίνεται στη καλύτερη θέση να εμποδίσει την φίλη του Χίλαρι Κλίντον [21].

Στην πραγματικότητα, τα πάντα είναι έτοιμα για να συναφθεί μια ειρήνη που επιτρέπει στους χαμένους να κρατήσουν το κεφάλι τους ψηλά.

Θυμηθείτε:
– Το ψήφισμα 2253 απαγορεύει στους χορηγούς των Ντάες/Daesh και της Αλ Κάιντα να συνεχίσουν την περαιτέρω δράση τους. Το Ψήφισμα 2254 επιβεβαιώνει το Ανακοινωθέν της Γενεύης του Ιουνίου 2012. Οι δύο Μεγάλοι συμφωνούν να διατηρήσουν την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας και να στηρίξουν μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
– Η ένοπλη αντιπολίτευση που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία εξέλεξε τον πρώην πρωθυπουργό μπααθίστας Riyad Hijab, που υπήρχε την εποχή του Ανακοινωθέντος της Γενεύης για να ηγηθεί της αντιπροσωπείας της. Ενώ η Ρωσία κατάληξε σε συμφωνία με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και τον χορηγό του, τη Γαλλία.
– Τα πάντα είναι έτοιμα για να συναφθεί μια ειρήνη που επιτρέπει στους χαμένους να κρατήσουν το κεφάλι τους ψηλά. Αλλά, όπως το 2012, η Γαλλία εξέφρασε πάλι τις απαιτήσεις της μόλις εγκρίθηκε το ψήφισμα 2254.