چینی ها ساخت هواپیمای جنگی را با کپی کردن هواپیماهای شوروی سال های 60 و 70 آغاز کردند. چین طی دو دهۀ اخیر، تأخیر تکنولوژیک خود را نسبت به غرب جبران کرد، و به یک سازندۀ هواپیمای نظامی معتبر تبدیل شد. هواپیمای چینی J-10B به رادار AESA (مشابه اف 35) مجهز می باشد، و جدار پوششی بدنۀ هواپیما از مواد جذب کنندۀ امواج استفاده می کند که انعکاس سطح را کاهش می دهد و آن را در سطح برابر با اف 16 و میتسوبیشی اف 2 هواپیماهای ایالات متحده، ژاپن و کرۀ جنوبی قرار می دهد. چین می خواهد به 300 تا 500 فروند از این نوع هواپیما مجهز شود. گرچه در سال 2014 ساخت و سازهای نوین برای تولید هواپیمای شکاری در سطح 100 تا 200 فروند در سال آماده و به حالت تکوین درآمد ولی در سال 2015 تنها 24 تا 26 فروند J-10B ساخته شد. علت را باید در آماده سازی خط تولید هواپیمای جدید J-20 جستجو کنیم.

نخستین روز سال 2016، چین اعلان کرد که امسال تولید انبوه هواپیمای رادار گریز J-20 را آغاز کرده است. از همین رو، عکس های آخرین نسخۀ J-20 را منتشر کرد که توسط شرکت هوا فضای چنگدو با شمارۀ ثبت 2101 تولید شده است، یعنی موضوعی که حاکی از مرحلۀ تازه ای از تولید است. هشت پیش نمونۀ اول جی 20 برای برنامۀ آزمایشی با سری شماره های 2017-2001 به ثبت رسیده است.

این رویداد برتری ایالات متحده به عنوان تنها سازندۀ هواپیمای جنگی نسل پنجم را در هم شکست. چین پیشبینی کرده است که بین 300 تا 400 فروند J-20 را جایگزین ناوگان هوائی باطل شده متشکل از بمب افکنهای J 8 و Q-5 سازد. برای طراحی و گسترش اف 35 با توان کارکردی روی باند های معمولی و روی ناو هواپیمابر، یا نشست و برخاست عمودی، ایالات متحده با بودجه ای معادل 400 میلیارد دلار 20 سال وقت صرف کرد. J-20 کمی فروتنانه تر، با هشت سال طراحی و آزمایش به نتیجه رسید. جی 20 از دو موتور روسی AL-31F با 12 500 kgf استفاده می کند که هواپیماهای Su-30MKK یا Shenyang J-11 به آن مجهز هستند. خلاف اف 22 ساخت ایالات متحده، موتور J-20 از قابلیت پیش رانش هدایتی (traction vectorielle تراست وکتورینگ. پیش رانش هدایتی توسط مترجم پیشنهاد شده است و امیدوار است صحیح باشد ) برخوردار نیست و از دیدگاه اویونیک (یا الکترونیک هواپیما) نیز از سطح نازلتری برخوردار است. روسیه 24 فروند هواپیمای چند منظورۀ نسل ++4 از نوع سوخو 35 به چین تحویل خواهد داد که از موتورهای ساتورن 117 اس (Saturn 117 S) با کشش هدایتی 15 800 kgf استفاده می کند، چینی ها روی این موتورها حساب می کنند که یا از روی آن کپی برداری کرده و برای جی 20 به کار ببرند و یا این موتورها را در تعداد زیاد از روس ها خریداری کنند.

حتی اگر هواپیمای جی 20 به عنوان هواپیمای چند منظوره برای نبرد علیه هواپیماهای ایالات متحده، ژاپنی و کره ای طراحی نشده، ولی به طریق اولی به عنوان بمب افکن طراحی شده و هواپیمای مورد علاقۀ نیروی دریائی چین است، زیرا با چی پی اس GPS ماهواره ای می تواند اهداف متحرک را مورد حمله قرار دهد. این سامانه به جی 20 اجازه می دهد تا به عنوان هواپیمای «نامرئی» در فاصلۀ خیلی دور از ساحل ناوهای هواپیما بر و ناوشکن ها را هدف بگیرد.

جی 20 سی و دو تن با ذخیرۀ 11 تن نفت سفید (کروسن برای هواپیما) می تواند فاصلۀ 4000 کیلومتر را بی آن که در حال پرواز ذخیرۀ سوخت بگیرد و با سرعت 2،1 ماخ، به دلیل نامرئی بودنش برای رادارها، موشک های AA و موشک های ضد بالیستیک AEGIS آسیب پذیر نیست، مثل موشک های ضد ناو هواپیمابر DF-21D که برد آنها 1450 کیلومتر است [1]

از آنجائی که کرۀ جنوبی و ژاپن 40 تا 50 فروند هواپیمای پنهان کار آمریکائی اف 35 سفارش داده اند، چین هنوز یک فصل آزمایش در شرف تکوین دارد، تا هواپیمای شکاری نسل پنجم J-31 را به خدمت گیرد که آلترناتیوی اف 35 آمریکائی خواهد بود. هر دو هواپیما دارای وزن یکسانی هستند و هر دو در بدنه دارای دو جایگاه برای موشک های هوا به هوا میان برد یا بمب می باشند.

چون که جی 31 رقیب Su-T-50 نیست، بنظر می رسد که روس ها مخفیانه با انتقال تکنولوژی به چینی ها کمک کرده اند و این هواپیما از سال 2018 می تواند به تولید انبوه برسد [2]. علاوه بر 500 فروند حی 31 برای نیروی هوائی چین، 120 جی 20 نیز برای ناوهای هواپیمابر چینی در نظر گرفته شده است و دست کم 600 هواپیما صادر خواهد شد. از هم اکنون پاکستان 40 فروند سفارش داده است. و از آنجائی که اسرائیل در حال حاضر 75 هواپیمای آمریکائی اف 35 در اختیار دارد، ایران نیز در پی بررسی زمینه است و خواهان همین تعداد هواپیمای جی 31 خواهد بود.

در حال حاضر چین به نخستین قدرت اقتصادی جهان تبدیل شده و بیش از ایالات متحده برای پژوهش و توسعه پول در اختیار دارد. در نتیجه، چین پیچیده ترین برنامه های ساخت پهپاد (هواپیمای بی سرنشین) را گسترش داده و در این زمینه برتری ایالات متحده را پشت سر خواهد گذاشتو چین تخمین زده است که در سال های آینده در وضعیتی خواهد بود که می تواند معادل 4،8 میلیارد دلار صادرات پهپاد داشته باشد، یعنی پهپادهائی که از دیدگاه فن آوری به همان اندازه مؤثر هستند که ام کیو 9 ریپرز آمریکائی، و در عین حال 16 برابر از نوع آمریکائی ارزانتر خواهد بود [3]

ناوگان نظامی ایالات متحده در همکاری با ناوگان دولت های هم پیمان در آسیای جنوب شرقی (ژاپن، کرۀ جنوبی، تایوان، سنگاپور، استرالیا و غیره) نیروی با کیفیت برتری را نسبت به چین تشکیل می دهند و می توانند راه های بازرگانی دریائی و تأمین نیازمندی های چین به مواد خام اولیه را متوقف کنند. چین به سهم خود ناوهای جنگی با فن آوری بیش از پیش مهمتری را می سازد، ولی در زمینۀ نیروی دریائی به 10 سال نیازمند است تا به درجۀ فنی غرب دست یابد [4] کاخ سفید می داند که حفظ وضعیت کنونی به نفع ایالات متحده در اقیانوس آرام در بخش شرقی تنها با جلوگیری از چین برای استفاده از امکانات اقتصادی اش در گسترش نیروی دریائی امکان پذیر است [5].

در نتیجه، دکترین نوین نظامی چین روی ترکیب هوا دریائی با قابلیت نفوذ سریع نیروی نظامی اش در فاصله دور با عملیات همآیشی با یگان های هوابرد تنظیم شده است.

از سال 2013 چین آزمایش هائی با پیش نمونۀ هواپیمای حمل و نقل نظامی سنگین Xian Y-20 را انجام داد که بار مفید حداکثر آن 66 تن است.با آگاهی به این امر که تولید انبوه هواپیمای Xian Y-20 به تحویل موتورهای PS-90A21 توسط روس ها بستگی خواهد داشت.

برای مقابله با ایالات متحده، نظامیان چینی چهار منطقۀ دریائی راهبردی برای چین تعریف کرده اند و در هر منطقه ای پست های کنترل و پایگاه های عملیاتی ایجاد کرده اند که آنها را « مروارید» نامیده اند. یک مروارید شامل باند نشست و برخاست برای هواپیماهای جنگی (به ویژه برای هواپیماهای جی 20) و هواپیماهای باربری نظامی سنگین Y-20، ساخت و سازهای دریائی و پادگان پیاده نظام دریائی است. مروارید ها زیر ساخت های ضروری برای حملات هوائی را تضمین می کنند و به همین گونه برای نیروهای هوابرد و گسیل نیرو و عملیات تهاجمی ارتش چین [6].

 منطقۀ 1 شامل ورودی به دریای چین در جنوب به اقیانوس هند از راه تنگه های مالاکا Malacca و سوندا Sonde. یکی از «مرواریدها» جزیرۀ هاینان است که چینی ها در آنجا یک پایگاه دریائی زیر زمینی دارند که مرکز یک ناوگان با 20 زیر دریائی کلاسیک و هسته ای است. روی جزیرۀ هاینان نیز 6 پایگاه هوائی در اختیار دارند. چینی ها روی جزیرۀ وودی Woody واقع در جزایر پاراسل Paracel واقع در 300 کیلومتری جنوب شرقی جزیرۀ هاینان یک مروارید دیگر ایجاد کرده اند. خارج از بندر نظامی، یک فرودگاه نظامی وجود دارد که از این پس هواپیماهای چینی چند منظورۀ سوخو 30 ام کاکا Su-30MKK در آنجا به سر می برند. یک مروارید دیگر روی جزیرۀ سیتوی Sittwe در برمه ( میانمار) ایجاد کرده اند.

 منطقۀ 2 شامل ورودی به دریای چین در جنوب و اقیانوس آرام از راه تنگۀ بابویان Babuyan (فیلیپین) است. چین تغییراتی در آب سنگ فیری کراس Fiery Cross در جزایر اسپراتلی Spratly به وجود آورده و برآن است که مروارید دیگری برای باند نشست و برخاست هواپیماهای جی 20 ایجاد کند.

 منطقۀ 3 شامل راه ورودی به دریای چین شرقی به اقیانوس آرام در فراسوی فضای بین جزیرۀ تایوان و جزایر اوکیناوا (ریوکیو) می باشد.

 منطقۀ 4 راه ورودی به دریای چین شرقی به اقیانوس آرام فراسوی فضای بین ژاپن و کرۀ جنوبی است.

ترجمه توسط
حمید محوی

[1«Porte-avions vs missiles balistiques antinavires ?» (1ère partie, seconde partie), Valentin Vasilescu, Réseau international, 29 et 31 août 2015.

[2«J-31 Chinois vs F-35 américain», Valentin Vasilescu, Réseau international, 18 juillet 2014.

[3«La Chine entraîne les États-Unis dans une spirale autodestructrice», Valentin Vasilescu, Réseau international, 15 janvier 2014.

[4«La Chine pourrait construire 415 nouveaux navires de guerre dans les 15 prochaines années», Valentin Vasilescu, Réseau international, 11 juin 2015.

[5«La Chine se prépare à une invasion de grande envergure!», Valentin Vasilescu, Réseau international, 5 juillet 2013.

[6«La Chine construit un nouveau « collier de perle » et une plateforme amphibie mobile», Valentin Vasilescu, Réseau international, 24 juin 2015.