Yuan wordt op twee na sterkte valuta binnen IMF

Nauwelijks enkele maanden geleden bestond er nog veel scepticisme over de toetreding van de ’renminbi’ tot de valutamand van de IMF [1]. Uiteindelijk zijn alle twijfels verdwenen, ondanks sterke oppositie van het Amerikaanse ministerie van Financiën. De yuan zal spoedig het vijfde lid worden van de valutamand van de IMF [2].

Hoe is dit gebeurd? Toen het stelsel van vaste wisselkoersen – dat in 1944 is opgericht – in 1969 in crisis verkeerde, heeft het IMF reserves aangelegd: de bijzondere trekkingsrechten (in het Engels ‘Special Drawing Rights’). Aangezien de centrale bank van de Verenigde Staten (FED) de buitensporige hoeveelheid dollars die banken elders hadden opgespaard steeds moeilijker kon inwisselen voor goud, was het doel van de bijzondere trekkingsrechten om de reserves van IMF-lidstaten aan te vullen.

In eerste instantie werd de waarde van de bijzondere trekkingsrechten vastgesteld op 0,888671 gram fijn goud. Later, nadat het systeem van Bretton Woods was ingestort, werd de waarde van de bijzondere trekkingsrechten bepaald aan de hand van een valutamand van de grootste economieën indertijd: de Verenigde Staten, Duitsland, Japan, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Aan het einde van de jaren 90 bestond de IMF-valutamand uit de Amerikaanse dollar, de euro, de yen en het pond sterling.

Sindsdien is het systeem niet meer veranderd. Hoewel er in de laatste decennia grote veranderingen hebben plaatsgevonden in de politiek en de wereldeconomie, is de valutamand van de IMF onveranderd gebleven.

Ondanks de recessie die in de Verenigde Staten heeft plaatsgevonden, blijft de Amerikaanse dollar de voornaamste valuta; in 2011 besloeg de dollar bijna 42% van de portefeuille, gevolgd door de euro met 37,4%, het pond sterling met 11,3% en de Japanse yen met 9,4%. Nadat de executive board van de IMF op 30 november jl. heeft besloten de Chinese valuta in de valutamand op te nemen, zal de samenstelling eindelijk veranderen [3].

De yuan zal de op twee na zwaarste valuta binnen de bijzondere trekkingsrechten worden, met een gewicht van 10,92% in totaal. Daarmee heeft de yen meer gewicht dan de Japanse yen (8,33%) en het pond sterling (8,09%), maar nog altijd minder dan de Amerikaanse dollar (41,73%) en de euro (30,93%). Deze beslissing zal op 1 oktober 2016 in werking treden.

“De toetreding van de yuan zal de vertegenwoordiging en aantrekkingskracht van de bijzondere trekkingsrechten goed doen en het internationale monetaire systeem een opsteker geven. Zowel China als de rest van de wereld zal hiervan profiteren”, aldus de Volksbank van China in een communiqué [4].

Peking heeft in 2009 al te kennen gegeven de toetreding van China tot de wereldvaluta na te streven. Zoals ik in eerdere bijdragen al heb aangestipt, is de internationalisatie van de yuan gebaseerd op een “gefaseerde aanpak” en heeft deze vooral gesteund op de commerciële kracht van China.

In de laatste jaren heeft de Volksbank van China valutaswaps met meer dan 40 centrale banken ondertekend, met die van landen in Azië, Afrika en Europa tot aan Chili en Canada, belangrijke bondgenoten van de Verenigde Staten. Ook moet niet vergeten worden dat er massaal clearingbanken, de zogenaamde ‘RMB clearingbanken’, zijn opgericht om het gebruik van yuan te vergemakkelijken. Verder zijn er investeringsquota verkregen om deel te nemen aan het RQFII (’Renminbi Qualified Foreign Institutional Investor Program’).

Deze maatregelen waren echter onvoldoende om de yuan te laten toetreden tot ‘de wereldvaluta’. Eerst was de erkenning van een belangrijke financiële instelling als de IMF nodig. China begon de strijd te winnen in augustus, toen de yuan devalueerde. Peking benadrukte direct dat dit tijdelijk was en er geen sprake zou zijn van langdurige devaluatie [5].

Op dat moment bedaarde de algemeen directrice van de IMF, Christine Lagarde, de gemoederen, waarmee ze de Amerikaanse propaganda, die beweerde dat China verantwoordelijk was voor de economische onrust wereldwijd, neutraliseerde [6].

Anderzijds heeft Peking geen stap teruggezet in zijn ‘’structurele hervormingen’’, integendeel; China wil zijn financiële sector nog sneller openstellen. Alles wijst erop dat de wisselkoers en rente geliberaliseerd zullen worden, eveneens als de kapitaalmarkt. Nadat de aandelenbeurzen van Shanghai en Hong Kong halverwege november 2014 [7] aan elkaar zijn gelinkt, overweegt China nu een verbond aan te gaan met de aandelenmarkt in Londen [8].

Kortom, het is zeker dat de yuan nog een lange weg te gaan heeft alvorens ze in staat is de strijd aan te gaan met de dollar, maar het lijdt geen twijfel dat de toetreding tot de valutamand van de IMF een historische stap is [9]. De financiële wereld is aan het veranderen…