De toepassing van de beslissing het Russische contingent in Syrië terug te trekken is dezelfde dag waarop president Vladimir Poetin het aangekondigde nog begonnen [1], alsof die beslissing enkele uren daarvóór pas was genomen. Maar ten eerste was er tenminste een week nodig om oplettend het verloop van de wapenstilstand die op 27 februari in werking trad te observeren om te verzekeren dat er geen slechte verrassingen zouden zijn. Vervolgens was voor de terugkeer (over een afstand van ten minste 2500 km) een technische voorbereiding van 4 – 5 dagen nodig, rekening houdend met de nodige Russische middelen die in Syrië moeten blijven om de wapenstilstand te blijven volgen.

Zo gauw vast stond wat er niet in Syrië zou blijven werd het strijdmateriaal weggehaald, gedemonteerd en in containers geplaatst. De lucht- en zee-transportmiddelen waren geselecteerd naar de laadcapaciteiten van de vliegtuigen aan personeel en aan materieel, zowel als naar hun actieradius, de vliegroutes en de weerkundige gegevens.

De vluchtplannen waren voor alle vliegroutes van de transportvliegtuigen van te voren gedeponeerd, met de laad- en los-vliegvelden van de vrachtvliegtuigen. Meer dan duizend Russische soldaten waren er bij deze operatie betrokken. Ze maken deel uit van de logistieke structuren en kennen de details van de missie 3 tot 4 dagen van te voren, vooral ook omdat de kortste route niet beschikbaar was want het luchtruim van de Navo-landen is voor Rusland gesloten.

Het is interessant te noteren dat de inlichtingendiensten van de Navo absoluut niets hebben zien aankomen en verrast waren door de voorbeeldige manier waarop het Russische leger dit geheim had kunnen houden. In de praktijk betekent dit ook dat de Westerse diensten geen enkele « infiltrant » hebben. Het geeft de indruk dat Moskou ageert en dat de andere reageren, dat wil zeggen dat het Moskou is dat initiatieven neemt en zich niets aantrekt van wat wie dan ook doet. Poetin wilde de Krim hebben en had het in minder dan twee weken zonder dat het Westen wat dan ook in de gaten had. Poetin wilde het luchtafweer-systeem S-400 in twee dagen naar Syrië brengen en heeft dat gedaan, hoewel Israël zich jaren tegen de levering van de S-300 aan Syrië had verzet. En het Westen was met stomheid geslagen.

Heeft Moskou zijn objectieven in Syrië bereikt?

Het belangrijkste objectief was het machtsevenwicht te veranderen ten voordele van het Syrisch Arabische leger door een Russische militaire campagne dat het land vanuit een logistiek oogpunt op het niveau van de Navo bracht met minimale materiële kosten en verliezen. De Russen hebben hier de modernisering van het Syrisch Arabische leger aan toegevoegd, in het bijzonder wat betreft de luchtmacht. Tezelfdertijd hebben ze in gevechtsomstandigheden getest zowel de nieuwe vliegtuigen Su-30SM, Su-34, Tu-214 R, als de intelligente ammunitie (Kh-25, KAB-500, KAB-1500, enz.) in deze vliegtuigen, als de nieuwe vanuit bommenwerpers gelanceerde kruisraketten KH-101, en als de NK-Kalibr gelanceerd vanaf onderzeeërs en oppervlakte-schepen.

Rusland heeft ook de moderne wapenuitrusting C41 op de Verenigde Staten en hun in en om Syrië gedeployeerde anti-Daesh coalitie-bondgenoten kunnen testen. En dankzij het Syrisch Arabische leger heeft Rusland de procedures en specifieke wapens in de strijd tegen het terrorisme getest, en geleerd in hoeverre de door de Verenigde Staten, de Navo-landen en Saoedi Arabië geformeerde en gewapende islamitische huursoldaten klaar waren voor actie. Rusland weet nu hoe ze tegen te werken indien een andere « Arabische lente » ergens zou worden georganiseerd.

Dankzij de Russische luchtversterking heeft het Syrisch Arabische leger het initiatief genomen en heeft een groot deel van het bewoonde gedeelte in Syrië terug kunnen nemen. De wapenstilstand van 27 februari is voor het Syrisch Arabische leger het nuttigst geweest want talrijke groepen rebellen waren gedwongen die te respecteren en kon het zich concentreren op zijn belangrijkste vijanden: Daesh, het Front Al-Nosra (Al-Qaeda in Syrië) en het Islamitische Front (bewapend door Saoedi Arabië). Op deze manier heeft het Syrisch Arabische leger, door tussenkomst van Rusland, een akkoord kunnen sluiten met de Koerdische milities die de grens met Turkije verdedigen, en heeft een werkelijke wapenstilstand met het Vrije Syrische leger (gesteund en bewapend door de Verenigde Staten en Frankrijk) verkregen. Bijgevolg kan het Syrisch Arabische leger het leeuwendeel van zijn krachten richten op de door Daesh bezette zones. Het vecht nu bij de poorten van Palmyre, de volgen etappes zijn Raqqa en Deir- ez-Zor. In het Oostelijke deel van Syrië zijn veel minder plaatsen om te hernemen.

Het huidige objectief van Poetin is de vredesonderhandelingen af te ronden, en in het geval waarin die in een impasse zouden raken — de Russische luchtmachtbasis van Hmeymim en de marinebasis van Tartous zijn niet voor niets open gebleven. Alle verkenningsvliegtuigen zonder piloot en de Russische luchtdefensie-systemen S-400 en Pantsir-S2 zijn in Syrië gebleven om toe te zien op de navolging van de stopzetting van de vijandelijkheden. En in een maximum van 12 uur kunnen de Russische bommenwerpers in Syrië terug zijn om de strijd te hervatten.

Conclusie

Poetin heeft bewezen dat Rusland een grote wereldmacht is en op gelijke voet met Obama kan onderhandelen. Hij is er in geslaagd militaire bases in Syrië te handhaven en het Syrisch Arabische leger te herstellen, wat een steunpilaar met grote invloed in het Midden-Oosten zal zijn waar Rusland op kan rekenen.

Vertaling
Bart Ero

[1« Annonce du retrait russe de Syrie », Réseau Voltaire, 14 mars 2016.