Washington Ortodoks Kilisesini yok etmeye hazır

Victoria Nuland ile birlikte 2014’te Kiev’deki darbeyi örgütleyen [1] ABD’nin yeni Atina Büyükelçisi Geoffrey R. Pyatt, artık kendini Ukrayna’da bağımsız bir Ortodoks Kilisesinin kurulmasına adıyor.

Ortodoks Kilisesi, Konstantinopolis’tekinin « eşitler arasında birincisi » olduğu 7 patriklik halinde örgütlenmiştir. Konstantinopolis Ekümenik Patriği I. Bartholomeos’ün Türkiye’de hemen hemen cemaati yoktur ama dünyadaki yunan diasporasına hitap etmektedir. Moskova Patriği I. Kiril, Ukraynalılar da dahil olmak üzere tüm Ruslara hitap etmektedir.

Ukraynalı Ortodoksların bağımsızlığı, bu ülkedeki Rus kültürü için ağır bir darbe olacaktır.

Mayıs 2018’den beri, I. Batholomeos, Athos Dağı’na gitmek isteyen Moskova Patrikliğine bağlı Ortodoks rahiplerine vize vermemektedir.

31 Temmuz 2018’de I. Bartholomeos, Türkiye’deki azınlık dini liderleriyle birlikte bu ülkenin muhteşem olduğu ve geçmişte her zaman bu durum geçerli olmasa da buradaki dinlerin feyz bulduğuna ilişkin ortak bir bildiriye imza attı [2]. Bu metin, her gün Türk yönetiminin eziyetlerine ve aşağılamalarına maruz kalan çeşitli dinlere ait cemaatler arasında büyük tepki topladı.

31 Ağustos’ta Kiril ve Bartholomeos İstanbul’da dostane bir ortamda bir araya geldiler. Ancak 6 Eylül’de Konstantinopolis Patriği, Ukrayna’da bağımsız bir kilise kurmakla görevli iki egzark (özel temsilci) görevlendirdi. Kiev’deki kanonik kilise sorumluları bunları tanımayı reddetti.

Deşifre edilen eski bir KGB ajanı olan ve Sovyetler Birliği’nin çöküşünde aforoz edilen Kiev Filaret’i, « Ukrayna Müstakil Ortodoks Kilisesi » (kanonik olmayan) adlı bir tarikat kurdu. Kiev’deki darbecilerin destekçilerinden biri oldu ve Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin’i « kabil » ve « hain » olarak niteledi. Bugün kendini Bartholomeos’un tanıyabileceği bağımsız kilisenin lideri olarak görmektedir.

Filaret, 14 Eylül 2018’de ABD’ye gitti. Kiev’de Devlet Başkanı Petro Poroşenko ile görüşen I. Bartholomeos’un iki egzarkıyla (özel temsilci) birlikte Dışişleri Bakanlığında kabul edildi. Aynı zamanda 2014’ten beri yakın ilişki içerisinde bulunduğu eski Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından kabul edildi. Joe Biden’in oğlu R. Hunter Biden bugün Ukrayna gazını çıkaran en büyük şirket olan Burisma Holdings’in yönetim kurulunda yer almaktadır. Filaret, daha önce Senatör John McCain için yaptığı gibi, Joe Biden’e Aziz Vladimir madalyasıyla onurlandırdı.

Makedonya Ortodoks Kilisesi konusunda yaşanan eski bir anlaşmazlık yeniden gündeme gelmek üzeredir, ancak bu kez ters-yüz edilmiş şekilde: bu kez Konstantinopolis Patrikliği, Makedonya (Yunanistan’ın kendi mülkü olarak gördüğü) adını kullanmaya devam ettiği sürece onu tanımayı reddetmektedir.

Kirill Moskova’da özel bir Konsil topladı. 14 Eylül’de Rus Ortodoks Kilisesi, litürjide Konstantinopolis Patrikliğinin « adını anmama » kararı aldı. Yani onun için artık dua etmeme kararı verdi. Ve onunla her türlü « ortak töreni » « askıya almayı » ve son olarak birlikte katıldıkları oluşumlarda her türlü iş ilişkisini « sonlandırmayı » kararlaştırmıştır.

19 Eylül’de İskenderiye ve tüm Afrika’nın Patriği II. Theodosius her iki tarafı aklıselime davet etti. Bir bölünme yaşanması olasılığı var.