Afrika’da askeri üsler « büyük oyunu »

Cibuti’de görev yapan İtalyan askerleri, Yemen karşısında, Kızıldeniz çıkışında Asya-Avrupa ana ticaret yolu üzerinde stratejik konuma sahip olan, Afrika Boynuzu’nun bu küçük ülkesinde sığınmacılara yardım eden bir insani yardım örgütüne dikiş makineleri armağan etti. İtalya, 2012’den beri burada, « Afrika Boynuzu, Aden Körfezi, Somali havzası ve Hint Okyanusu sahasında gerçekleştirilen İtalyan askeri harekatlarına lojistik destek sağlayan » bir askeri üsse sahiptir.

Cibuti’de İtalyan askerlerinin tek meşgalesi dikiş makineleri değildir.

Geçtiğimiz Kasım ayında burada gerçekleştirilen Barracuda 2018 tatbikatında, Özel Kuvvetler’den (Komutanlığı Pisa’da bulunan) seçilen nişancılar, gece dahil her türlü çevresel şartlar içerisinde, 1 ya da 2 kilometreden hedefi vurabilecek en sofistike keskin nişancı tüfekleriyle tatbikat yaptılar. Görevleri gizli olduğu için, Özel Kuvvetlerin hangi operasyonlara katıldıklarını bilmiyoruz; her durumda, özü itibariyle ABD komutası altında olan çokuluslu bir çerçevede gerçekleştirildikleri kesindir.

Cibuti’de, 2001’den beri, komandoları ya da katil insansız hava araçlarıyla özellikle Yemen ve Somali’deki hedef cinayetleriyle can alan, yüksek gizliliğe sahip 4 000 görev uzmanından oluşan Afrika Boynuzu birleşik görev gücünün harekat yürüttüğü ABD’nin büyük üssü Camp Lemonnier yer almaktadır. Özel operasyonlar için uçak ve helikopterler Camp Lemonnier’den havalanırken, insansız hava araçları, başkente on kilometre kadar uzaklıktaki Chabelley havalimanında yoğunlaştırılmıştır. Burada, Pentagon tarafından yapımı daha önce, ABD’nin ve NATO’nun Afrika ve genişletilmiş Ortadoğu’daki harekatları için başlıca insansız hava aracı üssü olan Sigonella’daki inşaatlarda kullanılan, Katanyalı bir şirkete emanet edilen başka hangarlar da inşa edilmektedir.

Cibuti’de aynı şekilde, Alman ve İspanyol birliklerine de ev sahipliği yapan bir Japon ve Fransız üssü de bulunmaktadır. Bunlara 2017’de, ulusal toprakların dışındaki tek üs olan bir Çin askeri üssü de eklenmiştir. Ticaret gemilerine koruma sağlayan askeri gemilerin mürettebatlarının konaklaması ve tedarik için depo gibi temel olarak lojistik amaçlı olsa da, bu üs Çin’in Afrika’da giderek artan varlığına yönelik anlamlı bir işaret anlamına gelmektedir.

ABD ve diğer Batılı güçlerin artan bir askeri varlıkla karşılık verdikleri Çin varlığı, her şeyden önce ekonomiktir. Vicenze’deki Ederle kışlasında U.S. Army Africa (ABD Afrika Ordusu) ve Gaeta’da üslenen 6ncı Filo’ya bağlı savaş gemilerinden oluşan, karargahı Napoli’deki Capodichino Üssünde yer alan U.S. Naval Forces Europe-Africa (Avrupa ve Afrika ABD Deniz Kuvvetleri) olmak üzere, İtalya’da iki önemli alt komutanlığa sahip olan AfriCom (ABD’nin Afrika Komutanlığı) tarafından yürütülen operasyonların yoğunlaştırılması bu yüzdendir.

Aynı stratejik çerçevede, Pentagon’un insansız hava araçları için daha şimdiden kullanmaya başladığı Niamey’deki 101 hava üssünün yer aldığı Nijer’de, Agadez’de inşa halinde olan bir başka ABD silahlı insansız hava aracı üssü de bulunmaktadır. Bu üs, ABD’nin yıllardan beri Fransa ile birlikte Sahel’de, özellikle de Mali, Nijer ve Çad’ta sürdürdüğü askeri harekatlara olanak vermektedir. Nijer ve Çad’a yarın Konsey Başkanı Giusepe Conte gelmektedir.

Bu ülkeler, dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer almakla birlikte, Afrika ülkelerine çok daha uygun koşullar sunan Çinli şirketlerin rekabetinden gittikçe daha çok çekinen, ABD ve Fransa merkezli çokuluslu şirketler tarafından işletilen, coltan, uranyum, altın, petrol ve daha birçok hammadde yönünden çok zengindir.

Afrika’da ve başka yerlerde, Çin’in ekonomik ilerlemesini askeri imkanlarla durdurma girişimi başarısızlığa uğramaktadır. Cibuti’de İtalyan askerleri tarafından sığınmacılar için verilen dikiş makineleri bile « made in China » olmaları büyük olasılıktır.