İspanyol basını, 1975’te ABD’nin Franco rejiminin sosyalistlerin yararına olası bir çöküşünden korktuğunu ortaya koyan gizliliği kaldırılmış CİA belgelerini yayınladı. Bu, İspanyol Sahra’sının SSCB’nin yararına bağımsızlığına yol açacaktı.

Aynı şekilde ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, 6 Kasım’da Fas Kralı II. Hasan ile « Yeşil Yürüyüş »ü örgütler. 14 Kasım’da İspanyol hükümeti Sahra’yı Fas ve Moritanya’nın yararına sömürgelikten çıkarmıştı. 20 Kasım’da, birkaç haftadır bitkisel hayatta olan caudillo Franciso Franco’nun öldüğü açıklanır.

Söz konusu belgelere göre, 22 Kasım’da İspanya Kralı olarak onun yerini alan Prens Juan Carlos, vatana ihanet anlamına gelen, caudillo’nun ölümü sonrası rejimin ayağının kaymasından çekinen CİA’ya onay vermişti.

Kısa bir süre önce CİA, İspanyol Sosyalist İşçi Partisi’ne (PSOE) yaklaşmış ve İspanyol Sahra’sında ve kendi topraklarında NATO üslerini muhafaza etmesi halinde destek sözü verdi. Tarihi liderler bu ilgili yardımı reddetti, ABD gizli servisleri Felipe González’i partinin genel sekreteri olarak seçtirmeyi başardı.

Fransa ve Suudi Arabistan da bu plana katıldı.

Kral II. Hasan, İspanyol Sahra’sına kimin geri dönmesi gerektiğini söyleyebilmek için Uluslararası Adalet Divanı’nı (BM’nin tahkim organı) İspanyol Sahra’sına kimlerin geri dönmesi gerektiğini söyledi. II. Hasan, bu bölgenin Fas ile olan tarihsel bağlarını kabul etmekle birlikte, kendi kaderini tayin ilkesine göre tercihin halka ait olduğunu vurguladı. II. Hasan, bunun üzerine Uluslararası Adalet Divanı’nın görüşünün bir bölümü keserek, halkını seferber etti. II. Hasan bu toprakların İspanya tarafından işgal edildiğini tanıdığını belirtti. Bunun üzerine 350.000 sivil sınıra yürürken, 20.000 asker, müdahalede bulunmasını önlemek için Cezayir sınırını güvenlik altına aldı. İspanya, bu kez Fas ve Moritanya tarafından yeniden işgal edilen Sahra’yı sömürgelikten çıkardı.

Çeviri
Osman Soysal