Geen lessen uit de Afghaanse catastrofe

In zijn toespraak van 16 augustus in het Witte Huis deed president Biden een bondige uitspraak: "Onze missie in Afghanistan was nooit gericht op het opbouwen van een natie, het was nooit gericht op het creëren van een verenigde, gecentraliseerde democratie" [1]. Daarmee plaatste de president van de Verenigde Staten zelf een grafsteen op het officiële verhaal dat al twintig jaar de "missie in Afghanistan" vergezelde, waarin ook Italië mensenlevens en miljarden euro’s aan overheidsgeld heeft verloren. "Ons enige vitale nationale belang in Afghanistan blijft wat het altijd is geweest: het voorkomen van een terroristische aanval op het Amerikaanse thuisland," verklaarde Biden. Maar zijn woorden worden overschaduwd door de Washington Post, die haar eigen boekenkast van de skeletten van 20 jaar nepnieuws bevrijden wil, en kopt: "Amerikaanse presidenten en militaire leiders hebben het publiek opzettelijk misleid over Amerika’s langste oorlog, die al twee decennia wordt gevoerd in Afghanistan" [2].

Het publiek is "opzettelijk misleid" sinds oktober 2001, toen de Verenigde Staten, geflankeerd door Groot-Brittannië, Afghanistan aanvielen en binnenvielen met als reden de jacht op Osama bin Laden, die werd vervolgd als het brein achter de terreuraanslag van 11 september (waarvan de officiële versie steeds meer aan geloofwaardigheid verliest [3]). Het eigenlijke doel van de oorlog was de bezetting van dit gebied van primair geostrategisch belang, dat grenst aan de drie voormalige centraal-Aziatische Sovjetrepublieken (Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan), Iran, Pakistan en China (de autonome regio Xinjiang Uygur). Er waren toen al sterke tekenen van toenadering tussen China en Rusland: op 17 juli 2001 ondertekenden de presidenten Jang Zemin en Vladimir Poetin het "Verdrag van goed nabuurschap en vriendschappelijke samenwerking", dat werd omschreven als een "mijlpaal" in de betrekkingen tussen de twee landen. Washington beschouwde de ontluikende alliantie tussen China en Rusland als een bedreiging voor de belangen van de VS in Azië, op een kritiek moment dat de Verenigde Staten eerder dan anderen probeerden het vacuüm op te vullen dat in Centraal-Azië was ontstaan na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. "Er bestaat een mogelijkheid dat er een militaire rivaal met een enorme hulpbronnenbasis in Azië ontstaat", waarschuwde het Pentagon in een rapport van 30 september 2001.

Wat er werkelijk op het spel stond, bleek uit het feit dat de NAVO, onder Amerikaans bevel, in augustus 2003 met geweld "de leidende rol in ISAF greep" (de "International Security Assistance Force" die in december 2001 door de Verenigde Naties was opgericht, zonder dat zij daartoe op dat moment enige machtiging had). Sindsdien nemen meer dan 50 landen, leden en partners van de NAVO, onder Amerikaans bevel deel aan de oorlog in Afghanistan.

De politiek-militaire begroting van deze oorlog, die rivieren van bloed heeft doen vloeien en enorme middelen heeft doen verbranden, is catastrofaal : honderdduizenden burgerdoden, veroorzaakt door de oorlogshandelingen, plus een onnoemelijk aantal "indirecte doden" ten gevolge van armoede en door de oorlog veroorzaakte ziekten. Alleen al de Verenigde Staten hebben er - volgens de New York Times - meer dan 2.500 miljard dollar aan uitgegeven. Om 300 duizend regeringssoldaten op te leiden en te bewapenen, die een paar dagen voor de opmars van de Taliban gevlucht zijn, gaven de Verenigde Staten ongeveer 90 miljard dollar uit. Ongeveer 55 miljard voor "wederopbouw" werd grotendeels verspild als gevolg van corruptie en inefficiëntie. Meer dan 10 miljard dollar, geïnvesteerd in drugsbestrijdingsoperaties, hebben geleid tot een verviervoudiging van het met opium bebouwde grondgebied, zozeer zelfs dat Afghanistan thans 80% van de illegaal geproduceerde opium in de wereld levert.

Emblematisch is het verhaal van Ashraf Ghani, de president die in gouden ballingschap vluchtte. Na zijn opleiding aan de Amerikaanse Universiteit van Beiroet heeft hij carrière gemaakt aan de universiteiten van Columbia, Berkeley, Harvard en Johns Hopkins in de Verenigde Staten en bij de Wereldbank in Washington. In 2004 verkreeg hij als minister van Financiën een "bijstandspakket" van 27,5 miljard dollar van donorlanden, waaronder Italië. In 2014, in een land in oorlog onder VS/NAVO-bezetting, werd hij officieel tot president benoemd met 55% van de stemmen. In 2015 ontving (de Italiaanse) president Mattarella hem met alle honneurs op de Quirinale, samen met minister van Defensie Pinotti, die hem een jaar eerder in Kabul had ontmoet.

Deze catastrofale ervaring komt bovenop de ervaring die Italië reeds heeft doorgemaakt omdat het, in strijd met zijn eigen grondwet, heeft deelgenomen aan NAVO-oorlogen in de Balkan, in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika. De politieke krachten in het parlement hebben daaruit echter geen lering getrokken. Terwijl in Washington de president zelf de berg met leugens afbreekt over de "hoge humanitaire doelen", waarmee de Italiaanse deelname aan de oorlog in Afghanistan werd gerechtvaardigd, wordt in Rome, net als in Orwells roman 1984, de geschiedenis uitgewist.