Fotoğraf: 18 Ağustos 2021’de Mezar-ı Şerif’te Türkmenistan ve Taliban temsilcilerinin toplantısı.

Taliban, Orta Asya’yı kalkındırmak için Türkmen gazını ihraç edecek olan TAPİ (Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan) doğalgaz boru hattını inşa etme iradelerini doğruladı.

Bu proje 1990’larda Arjantinli petrol devi Carlos Bulgheroni (Bridas) tarafından Türkmen hükümetiyle birlikte geliştirildi ve Asya Kalkınma Bankası (ADB) tarafından finanse edilmesi gerekiyordu. Ancak Kaliforniyalı UNOCAL’ın bir projesiyle rekabete girdi. İki şirket arasında anlaşmaya varılmasının ardından, BM Güvenlik Konseyi’nin Taliban’a karşı yayınladığı seyahat yasağı ihlal edilerek ABD ile Taliban arasında Berlin’de müzakereler yapıldı. ABD’nin Afganistan’a karşı savaşını tetikleyen 2001 yazındaki bu görüşmelerin başarısızlığa uğramış olmasıydı (11 Eylül 2001 saldırıları değil).

UNOCAL müzakerecisi Zalmay Khalilzad’ın Kandahar’da (Herat Bazaar Road), Pakistan konsolosluğu ve Usame bin Ladin’in ofisinin yanında bir ofisi vardı. Sayın Halilzad, önce ABD’nin Afganistan Büyükelçisi ve ardından da BM Büyükelçisi oldu.

Çin daha sonra TAPİ konseptini yeniden ele alıp uluslararası projeleriyle bütünleştirmeyi önerdi. Çalışmalar Aralık 2015’te başladı. Pakistan, Amerikalılar ülkeden ayrılır ayrılmaz, Taliban’ı boru hattını desteklemeye ikna etti. Temmuz 2021’in sonunda Çin, projeye katılacaklarından emin olmak için Taliban’ı Pekin’de kabul etti.

Arjantinliler Türkmenlerle, ABD Sovyet karşıtı Arap savaşçılarıyla, Çinliler ise Afgan milliyetçileriyle iyi ilişkiler içerisindeydi.

Çeviri
Osman Soysal