De akkoorden die de presidenten Joe Biden en Vladimir Poetin na de militaire nederlaag van het Westen in Syrië hebben gesloten, beginnen in het Midden-Oosten toepassing te vinden. De volgende stappen moeten zijn: De terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Irak en Syrië, de verdrijving van de Turkse troepen uit Noordwest-Syrië, de terugkeer van Iran in het overleg der naties, de teruggave van de Golan-hoogvlakte en, tenslotte, de Russisch-Syrische regering van Libanon.
Dit artikel is een vervolg op
– "Waarom een Yalta II?", 15 juni 2021.
– "Biden-Poetin, een Yalta II in plaats van een nieuw Berlijn", 22 juni 2021.
– "De politieke architectuur van het nieuwe Midden-Oosten", 7 september 2021.
De gevolgen van het Akkoord van Genève - "Yalta 2" genoemd (16 juni 2021) - voor het uitgebreid Midden-Oosten zijn op weg naar een nieuwe fase: de buitenlandse troepen die delen van Syrië bezetten, staan op het punt zich terug te trekken. Na twaalf jaar van bloedbaden loopt de oorlog tegen de Arabische Republiek Syrië ten einde.
President Bashar al-Assad heeft het Kremlin bezocht. Er is niets naar voren gekomen uit zijn gesprek met zijn Russische tegenhanger. Maar het ziet ernaar uit dat Moskou vanaf de Libanese parlementsverkiezingen in mei 2022 zowel Syrië als Libanon zal observeren. Als Washington zijn woord niet houdt, zou Syrië kunnen worden toegelaten tot de Collective Security Treaty Organization (CSTO), de militaire alliantie rond Rusland. In dat geval zou de steun van Moskou aan Damascus aanzienlijk toenemen, aangezien Syrië van een vriend tot een bondgenoot zou worden. Elke aanval op zijn veiligheid zou een aanval zijn op de veiligheid van Rusland.
Israël
In de afgelopen weken hebben de "rebellen" in Deraa (in het zuiden van Syrië) de wapens neergelegd. Zij hadden dit reeds ten overstaan van een Russische generaal gedaan en mobiliseerden vervolgens opnieuw tegen Damascus op verzoek van Saoedi-Arabië. Zij gaven zich uiteindelijk over nadat Israël zijn militaire steun aan hen had ingetrokken.
Dit is een belangrijke gebeurtenis die de evolutie van het Tel Aviv-regime markeert. Sinds het aftreden van Benjamin Netanyahu is Israël zich aan het bevrijden van de koloniale ideologie van Zeev Dzhabotinsky en probeert het een staat als alle andere te worden. De regering van Naftali Bennett (ondanks haar retoriek) en die van Yair Lapid hebben ermee ingestemd de steun aan gewapende groepen in Syrië stop te zetten. Dit weerhoudt hen er echter niet van hun geheime oorlog tegen Iran op Libanees en Syrisch grondgebied voort te zetten. Als Tel Aviv veel concessies aanvaardt, zal het bovenal zijn bezetting van de Golanhoogten willen handhaven die het, in weerwil van de verenigde naties, illegaal heeft geannexeerd.
De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken, Sergej Ryabkov, gaf in een interview op Russia Today in het Arabisch commentaar op het bezoek van president Bashar al-Assad aan Moskou en zei dat Rusland van plan is heel Syrië te ontdoen van alle buitenlandse strijdkrachten die daar illegaal gestationeerd zijn: Israëlische, Turkse en Amerikaanse. Men richt zich op de teruggave van de Golanhoogten in ruil voor een Iraanse terugtrekking uit Syrië.
Jordanië, dat zich nooit tegen Syrië heeft gekeerd maar de VS en Saoedi-Arabië heeft toegestaan zijn grondgebied te gebruiken om Damascus te bestrijden, lijkt opgelucht.
De rebellen van Deraa, die de gebeurtenissen aanvoelden aankomen, weigerden naar Idlib (in het noorden van het land) te gaan. Zij hebben er de voorkeur aan gegeven hun wapens neer te leggen zonder tegenprestatie.
Turkije
De volgende stap moet de terugtrekking zijn van de Amerikaanse en de Turkse troepen uit het noorden van het land, de overgave van de Koerdische huurlingen en de vlucht van de jihadisten die zich in Idlib hebben verzameld. Hier wringt de schoen: Turkije weigert te vertrekken. Idlib is voor haar een grondgebied dat zij sinds de "Nationale Eed" van 1920 [1] heeft opgeëist. Ankara verwelkomde deze bezetting als een stap naar het herstel van de Ottomaanse grootheid. Haar terugtrekking zou niet alleen het verlies van dit gebied betekenen, maar ook de mislukking van haar neo-Ottomaanse droom.
Daarom heeft president Recep Tayyip Erdoğan in zijn toespraak tot de 76e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties opnieuw gedreigd het Tataarse terrorisme te steunen. In 2015 hadden Turkije en Oekraïne officieel een internationale islamitische brigade opgericht tegen de annexatie van de Krim bij Rusland [2]. Drie maanden later schoot het Turkse leger een Russische Sukoi neer, wat een zware politieke crisis veroorzaakte. Maar deze episode was van korte duur. De anti-Russische terreuroptie werd in 2016 opgegeven en president Erdoğan verontschuldigde zich voor dit "incident".
De CIA heeft het schaakbord verstoord en geprobeerd president Erdoğan te vermoorden. De operatie mislukte en draaide uit op een geïmproviseerde staatsgreep, die eveneens mislukte. Tot ieders verrassing wendde Ankara zich tot Moskou en ondertekende het onmiddellijk een overeenkomst over de gaspijpleiding Turkish Stream, en tenslotte de aankoop van S-400 raketafweersystemen.
Vandaag bevindt Ankara zich in een moeilijke positie nu het zich tegelijkertijd tegenover Moskou en Washington opstelt. Zijn dreigement om het Tataarse terrorisme nieuw leven in te blazen is geloofwaardig omdat Recep Tayyip Erdoğan, voordat hij president werd, een belangrijke rol speelde in de oorlogen in Afghanistan en Tsjetsjenië. Hij steunde Gulbuddin Hekmatyar in Afghanistan met zijn Millî Görüş en bood vervolgens de terroristen van Doku Umarov een achterbasis voor hun emiraat van Itchkeria (Tsjetsjenië).
Het is natuurlijk onwaarschijnlijk dat Rusland deze keer zal zwichten voor Turkse chantage, terwijl het dat in 2015 ook niet heeft gedaan. Moskou is niet Brussel, dat lafhartig 5 miljard dollar heeft betaald voor de chantage met migranten. Hoe het ook zij, zelfs indien er geen einde komt aan de Turkse dreiging, leidt alleen al het noemen ervan tot verhoogde spanning. President Erdoğan wil zich niet terugtrekken zonder een sterke compensatie.
De terugtrekking van de VS-troepen uit Irak en Syrië zal de Koerdische huurlingen zonder bescherming laten, net zoals de terugtrekking van de VS-legers uit Afghanistan de plaatselijke CIA-medewerkers aan hun lot overlieten. Gezien de misdaden die zij hebben begaan, vooral tegen de christelijke Arabieren, groeit bij hen paniek. Sommigen van hen zijn al in onderhandeling met Damascus.
De geheime bijeenkomst van de Amerikaanse en Russische stafchefs, de generaals Mark A. Milley en Valery Gerasimov, op 21 september in Helsinki, had betrekking op de Syrische kwestie. Het is niet bekend wat de twee mannen hebben besloten, maar generaal Miley is een groot voorstander van Joe Biden en zou zijn toezeggingen niet kunnen saboteren.
Iran
Iran, dat zich tijdens het bewind van Mahmoud Ahmadinejad als economische macht en onder het leiderschap van generaal Qassem Soleimani als militaire macht heeft gevestigd, staat op het punt in het concert der naties te worden opgenomen.
Ook al zijn de officiële onderhandelingen over zijn nucleaire status tot stilstand gekomen, de geheime contacten nemen toe.
Van nu af aan hebben de VS ermee ingestemd het Iraanse nucleaire onderzoek te relativeren zodra het vreedzaam is. In het laatste jaar van de oorlog die Irak van het Iran van Ruhollah Khomeini oplegde, verbood Teheran zichzelf kernbommen te maken, een project dat de VS en Frankrijk samen met Sjah Reza Pahlevi hadden ontwikkeld. Iran heeft dit verbod pas opgeheven na de moord op generaal Qassem Soleimani door president Donald Trump. Er zijn geen aanwijzingen dat Teheran sindsdien opnieuw aan dit project heeft gewerkt.
Het feit dat Washington en Londen hun nucleair pact met Australië hebben onthuld betekent dat deze twee grootmachten Iran niet langer kunnen beschuldigen van proliferatie.
De VS hebben ook afgezien van het verdelen van de moslimwereld in Soennieten en Sjiieten. Er worden momenteel nauwe contacten gelegd tussen de vijandige broeders Saudi-Arabië en Iran. De meest recente is een geheime ontmoeting tussen de hoofden van de inlichtingendiensten van de twee landen op het vliegveld van Bagdad op 23 september.
Teheran zou van sommige van zijn militaire acties moeten afzien en zich concentreren op de verdediging van sjiitische gemeenschappen in de wereld (met inbegrip van Latijns-Amerika). De Revolutionaire Garde zou aldus Syrië kunnen verlaten en meer ruimte kunnen geven aan de Libanese Hezbollah.
De Europese Unie
Op het diplomatieke front zijn bijna alle ambassades van de lidstaten van de Europese Unie in Damascus heropend (maar niet de Franse). Het lijkt erop dat de Europese Unie financiële verplichtingen heeft die zijn opgelegd door een oude VN-resolutie. In ieder geval stelt Brussel 7 miljard dollar beschikbaar voor de wederopbouw van de Syrische infrastructuur. Vreemd genoeg wordt de Europese Commissie, die meer dan een jaar na Brexit nog steeds 6.000 Britse ambtenaren in dienst heeft, in Syrië vertegenwoordigd door de Britse Ngo Oxfam (die de terreurgroep White Helmets heeft gesteund). Hoe het ook zij, de EU houdt officieel vast aan het standpunt dat vier jaar geleden werd ingenomen door de Amerikaanse ambassadeur Jeffrey Feltman als hoofd van de Verenigde Naties: geen geld voor de wederopbouw van Syrië zolang het "regime" niet is gevallen [3].
De vraag blijft open of Libanon al dan niet opnieuw onder Russisch-Syrisch bestuur zal komen. Het antwoord zal bepalend zijn voor het Chinese engagement in de regio.
Momenteel zijn de drie Libanese presidenten (van de republiek, de regering en het parlement) verenigbaar met de regering van president Bashar al-Assad. Deze laatste, die er ten onrechte van werd beschuldigd het brein te zijn achter de moord op de voormalige Libanese premier Rafik Hariri en wiens troepen in Beiroet werden uitgejouwd, lijkt deze rol echter niet te willen spelen. Dat zou de verstandigste koers zijn, ondanks alles.
De aankondiging van een mogelijke kandidatuur van de directeur van de Algemene Veiligheid, generaal Abbas Ibrahim, voor het ambt van voorzitter van het Libanese parlement, wordt geïnterpreteerd als de intrede van een man die zich bewust is van de cultuur van Groot-Syrië. Tot de Sykes-Picot-Sazonov-overeenkomst van 1915, die voorzag in de oprichting van Israël, Jordanië, Libanon, Syrië en Cyprus, vormden deze vijf staten een en dezelfde Ottomaanse provincie.
China
In geval van Syrische voogdij over het failliete Libanon zou China en rol spelen om het eind van de oude zijderoute weer op te bouwen. In de oudheid en in de hoge middeleeuwen verbond hij de toenmalige Chinese hoofdstad Xi’an met de Middellandse Zee via Palmyra en Damascus. Peking is van plan zowel een land-spoorwegverbinding aan te leggen, alsmede de telecommunicatie-infrastructuur. Dit zou een zeer belangrijke overwinning zijn voor de presidenten Vladimir Poetin en Xi Jinping, aangezien een deel van de oorlog tegen Syrië expliciet gericht was op het voorkomen van dit project.
Het zou verbazing wekken indien de VS, die Israël hebben gedwongen al zijn contracten met Peking op te zeggen, zouden toestaan dat Rusland China in Syrië installeert zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat.
Frankrijk
Frankrijk, ooit de koloniale mogendheid van Libanon en Syrië, wil daar niet uit verdreven worden. Vorige maand woonde president Emmanuel Macron de top van Bagdad bij onder het toeziend oog van de Britse inlichtingendienst.
Frankrijk en de Verenigde Staten hebben een centrale rol gespeeld bij de benoeming van Najib Mikati tot de nieuwe sterke man van de soennitische gemeenschap in Libanon en dus tot nieuwe premier (deze post is namelijk voorbehouden aan een soenniet). Het Westen gaf de voorkeur aan degene die volgens Forbes nu de rijkste man van het land is, zoals Rafik Hariri dat was geweest. Om dit te bereiken hebben zij met hulp van Saudi Arabië de familie Hariri geëlimineerd. De bezittingen van Saad Hariri (de zoon die ook premier was) werden op bevel van de rechter in beslag genomen. De operatie zal spoedig worden voortgezet met de inbeslagneming van zijn bezittingen in Libanon. Najib Mikati, die niet eerlijker is dan hij, is afhankelijk van Washington en Parijs aangezien zijn vermogen verspreid ligt in westerse voogdijstaten. Evenals Hariri staat hij symbool voor het gebruik van Libanon als piratenstaat in het westerse economische systeem. Hij houdt zich niet aan de westerse regels, maar laat zich gebruiken voor alle geheime transacties van het westen, vooral drugs en telecommunicatie. In die zin is Libanon vergelijkbaar met Israël, ook al is de zelfbenoemde "Joodse staat" gespecialiseerd in geheime diamant- en wapendeals (inclusief software). In beide gevallen komt de winst van de machthebbers niet ten goede aan de bevolking.
De steun van Frankrijk aan Najib Mikati is bedoeld om te voorkomen dat Libanon een echte natie wordt in plaats van een samenraapsel van gemeenschappen. Parijs zal dan ook alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat het volgende parlement wordt gekozen volgens de oneerlijke regels die tot nu toe golden. Libanon is het enige land ter wereld waar de meerderheid van de parlementsleden van vader op zoon overgaat. Om ervoor te zorgen dat er geen democratisch bewind komt, is Frankrijk van plan zijn troepen in te zetten en de stembureaus bij de verkiezingen van mei 2022 te beveiligen. Frankrijk ontkent de oorzaken van de problemen en stelt economische hervormingen boven politieke hervormingen.
President Macron heeft op 24 september de Libanese premier Najib Mikati ontvangen. Hij was nog maar net benoemd of hij haastte zich naar het Elysée, waarmee hij de heilige regel overtrad dat een nieuwe Libanese premier niet naar de voormalige koloniale mogendheid mag reizen zonder eerst een ontmoeting te hebben gehad met zijn belangrijkste Arabische ambtgenoten.
Pas wanneer het politieke landschap is gestabiliseerd, kan worden begonnen met de winning van koolwaterstoffen in Israël, Libanon en Syrië. De zeegrenzen, die in de Sykes-Picot-Overeenkomst vaag zijn getrokken maar nooit precies zijn vastgesteld, moeten eerst worden afgebakend.
[1] « Serment national turc », Réseau Voltaire, 28 janvier 1920.
[2] « L’Ukraine et la Turquie créent une Brigade internationale islamique contre la Russie », par Thierry Meyssan, Télévision nationale syrienne , Réseau Voltaire, 12 août 2015.
[3] “Parameters and Principles of UN assistance in Syria”, by Jeffrey D. Feltman, Voltaire Network, 15 October 2017.
Blijf in contact
Volg ons op sociale netwerken
Subscribe to weekly newsletter