Twee interpretaties van de Oekraïense zaak

Dit artikel is een vervolg op :
– 1. "Rusland wil de VS dwingen het VN-Handvest te respecteren", 4 januari 2022.
– 2. "Washington zet RAND plan door in Kazachstan, daaarna Transnistrië"
– 3. "Washington weigert naar Rusland en China te luisteren", 18 januari 2022.
– 4. "Washington en Londen, getroffen door doofheid", 1 februari 2022.
– 5. “Washington en Londen proberen hun heerschappij over Europa te behouden”, 8 februari 2022.

Nadat de reacties van de NAVO en de VS op het door Rusland voorgestelde vredesverdrag waren uitgelekt, heeft het Verenigd Koninkrijk gewezen op een aanval van het Russische leger op Oekraïne op woensdag 16 februari (tijdstip niet gespecificeerd). Veel lidstaten van het Atlantisch Bondgenootschap sturen troepen en wapens naar Oekraïne en het omliggende gebied, terwijl andere leden van het bondgenootschap hun leiders sturen om de Russische autoriteiten in Moskou te ontmoeten.

Emmanuel Macron neemt het podium

De belangrijkste reis was die van de Franse president en voorzitter van de Europese Raad, Emmanuel Macron. Hij ging naar het Kremlin met het idee de gemoederen tot bedaren te brengen en een onnodige oorlog over Oekraïne te voorkomen. Zijn reis lag in de lijn van die van zijn voorganger, Nicolas Sarkozy, tijdens de oorlog in Georgië: niets doen, maar de indruk wekken de wilde Russische beer te stoppen, toen die al tevreden was.

President Vladimir Poetin was niet van plan met hem te onderhandelen, aangezien het voorgestelde verdrag alleen de Verenigde Staten aangaat. Maar omdat de kleine Fransman was gekomen om onderwerpen te bespreken die hij niet kende, was de meester van het Kremlin, die er al 24 jaar mee te maken had, graag bereid om ze hem uit te leggen. Hij verwachtte geen enkele reactie en stelde zich tevreden hem het ongemakkelijke van zijn positie te tonen: president Macron kon zijn NAVO-overheerser niet verraden en ineens de Franse belangen verdedigen die hij voortdurend heeft verwaarloosd.

De ontmoeting duurde vijf uur, een bewijs van het belang dat Rusland aan Frankrijk hecht. Uiteraard is er niets uit voortgekomen, behalve, tijdens de laatste persbriefing, de herinnering dat Rusland een nucleaire macht is. In ieder geval hoopte president Macron te kunnen aankondigen dat hij de vrede had gered. Bij zijn terugkeer in Parijs verklaarde hij dat er een akkoord was bereikt en dat Rusland Oekraïne niet zou binnenvallen, wat het Kremlin al wekenlang zei. Ongelukkig genoeg antwoordde de woordvoerder van het Kremlin, Dimtry Preskov, onmiddellijk dat de twee presidenten niets hadden onderhandeld en dus ook niets hadden besloten.

Aangezien Frankrijk geen ander actiepunt had dan onderhandelingen over de stabilisatie van Oekraïne, ging het voort op de besprekingen van het "Normandy-formaat" (Oekraïne, Rusland, Frankrijk, Duitsland). De uitkomst was van tevoren bekend: de Minsk-akkoorden tussen de regering van Kiev en de separatisten van de twee oblasten (administratieve eenheden) Donetsk en Lugansk worden nog steeds niet uitgevoerd omdat Kiev, dat ze heeft ondertekend, ze afwijst. Hoe dan ook, Kiev wil geen speciale status voor zijn Russischtalige bevolking. Intussen gaat de wet zo ver dat het verboden is les te geven in het Russisch in een land dat voor de helft Russischtalig is.

Iedere regering waar ook ter wereld zou deze legitieme eis hebben ingewilligd. Kiev verklaart zijn weigering door eraan te herinneren dat het de overeenkomsten onder druk heeft ondertekend, maar ze nooit heeft gewild. De separatisten wijzen er daarentegen op dat tot het Oekraïense leger dat tegenover hen is opgesteld ook het Azov-bataljon behoort, dat met nazi-symbolen zwaait en onder bevel staat van de zelfbenoemde "Witte Führer", kolonel Andrej Biletskij. En dat deze mensen, geflankeerd door de huurlingen van Erik Prince (de oprichter van Blackwater), roepen dat zij die Russen die zij almaar blijven bombarderen, zullen vernietigen. Daarom hebben de separatisten hun onafhankelijkheid uitgeroepen, die helaas door niemand is erkend, zelfs niet door de Russische Federatie.

Frankrijk had graag gezien dat Oekraïne zijn leger op orde had gebracht, maar daar is geen sprake van. Erik Prince treedt op als privé-aannemer, maar iedereen weet dat hij dat doet in opdracht van de CIA, die Andrej Biletski en enkele anderen al gebruikte om president Viktor Janoekovitsj in 2014 te verdrijven. De cirkel is rond en de situatie is onoplosbaar.

Gedraai van Olaf Scholtz

De Duitse bondskanselier, Olaf Scholtz, ging naar Washington. Hij gelooft net zo min als de Fransen in een waarschijnlijke oorlog in Oekraïne, maar vreest dat de Verenigde Staten de NordStream-2 gaspijpleiding zullen verbieden, onder een of ander voorwendsel. Die pijpleiding is van essentieel belang voor de economische ontwikkeling van Duitsland. Het zal niet in de plaats komen van de gaspijpleiding door Oekraïne, maar het zal helpen om aan de groeiende vraag naar energie te voldoen. Zonder dat zou de industrie niet zo veel kunnen produceren.

De situatie van zijn land is zeer moeilijk aangezien het meer dan 40.000 VS-soldaten herbergt op hyperbeveiligde bases die profiteren van extraterritorialiteit. Duitsland, dat officieel niet meer bezet is, is niet de baas over zijn eigen huis. Bovendien heeft het land zijn defensie toevertrouwd aan de NAVO en zijn leger verwaarloosd. Het voldoet in dit opzicht zelfs niet aan de verplichtingen van het Atlantisch Bondgenootschap. Als het tegenover de Verenigde Staten zou komen te staan, zou het maar een paar uur duren.

Om zijn regering te vormen, moest de socialist Olaf Scholtz zich verbinden met de Groenen (Grünen), de meest Atlantische partij in Europa sinds Joshka Fischer en de Joegoslavische oorlogen. Hij zag zich genoodzaakt Annalena Baerbock tot minister van Buitenlandse Zaken te benoemen, een ecologe die strijdt tegen wat Russisch is, vooral tegen gas.

Kanselier Scholz handhaaft dus de onduidelijkheid. In het Witte Huis bleef hij herhalen dat zijn land en de Verenigde Staten altijd samen zouden optreden, maar hij vermeed zorgvuldig te zeggen wat ze zouden doen. De politieke klasse van de VS bekijkt hem nu met argusogen.

Viktor Orbán jubelt

De Hongaarse premier, de christendemocraat Viktor Orbán, die nog niet zo lang geleden als een "fascist" werd omschreven, is blij met zijn ongewone positie. Hij is de enige leider van een Europees land en van de NAVO die een langdurige persoonlijke vriendschap heeft met Vladimir Poetin. De twee mannen ontmoeten elkaar ten minste eenmaal per jaar hartelijk (behalve tijdens de Covid epidemie).

Viktor Orbán begon in de politiek met het vechten voor Hongaarse onafhankelijkheid tegen de Sovjets, maar hij is nooit anti-Russisch geweest, wat de VS niet begrijpt. Het is simpel. Door de Brezjnev-doctrine aan te nemen had de USSR het Warschaupact gedwongen het equivalent van de NAVO te worden: een suzerein (opperleenheer) en vazallen. Het is dus om dezelfde reden dat hij tegen de Sovjets vocht en nu verontwaardigd is over het gedrag van de NAVO.

Eind 2021 onderhandelde hij met zijn vriend Vladimir over de energievoorziening van zijn land. Eerst breidde Rosatom een kerncentrale uit om aan alle elektriciteitsbehoeften te voldoen, en vervolgens kocht het al het gas dat het 16 jaar lang nodig had tegen een prijs die vijf keer lager was dan de toenmalige marktprijs. Bovendien verkreeg hij de aanleg van een belangrijke spoorlijn en de productie van het (Pasteuristische) anti-covidvaccin Spoetnik V.

Premier Orbán heeft nooit zijn veto uitgesproken over de anti-Russische sancties van de Europese Unie. Dit zou te ver zijn gegaan in zijn betrekkingen met Brussel en hoe dan ook onnodig zijn geweest, aangezien Moskou deze sancties gebruikt om zijn economie te heroriënteren zonder autoritaire maatregelen te hoeven nemen. Anderzijds was hij fel gekant tegen het lidmaatschap van Oekraïne van de NAVO, waarvoor de instemming van elke lidstaat vereist is. Op dit punt koos hij als argument de weigering van Kiev om de akkoorden van Minsk toe te passen en de Russische taal te erkennen.

In feite is hij het die de rol van president Charles De Gaulle in 1966 zou kunnen spelen: zijn land uit het geïntegreerde commando halen en tegelijk ondertekenaar van het Noord-Atlantisch Verdrag blijven. Vanuit de schaduw houden zijn drie partners van de Visegrád-groep, Polen, Tsjechië en Slowakije, hem in de gaten.

Kroatië onder sociaal-democraat Zoran Milanović heeft reeds duidelijk gemaakt dat het niet zou deelnemen aan een NAVO-oorlog tegen Rusland. Noord-Macedonië onder de socialist Dimitar Kovačevski heeft Moskou zijn steun toegezegd. Het Pentagon ziet het gevaar: de eenheid van het Atlantisch Bondgenootschap is wankel. Zij begint reeds haar bases in Europa juridisch te beveiligen. Zij heeft zojuist een huurovereenkomst met extraterritorialiteit in Slowakije ondertekend. Zij heeft ook bilaterale onderhandelingen met Denemarken aangeknoopt om een niet-NAVO-Overeenkomst inzake samenwerking op defensiegebied tot stand te brengen.