Άφιξη του προέδρου Ζελένσκι στην Ιαπωνία, 20 Μαΐου 2023, για τη σύνοδο κορυφής της G7.

Από τον Σεπτέμβριο του 2022, δηλαδή για 7 μήνες, τα στρατεύματα του Κιέβου δεν διεξαγάγουν πλέον μάχες παρά μόνο στο Χάρκοβο και στο Μπαχμούτ/Αρτέμοβσκ. Η πρώτη πόλη δεν είναι μέρος του Ντονμπάς. Δεν διεκδικείται από τη Δημοκρατία του Ντόνετσκ, μέλος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Η αντιπαράθεση εκεί ήταν επομένως γρήγορη: ο ρωσικός στρατός αποσύρθηκε. Το Μπαχμούτ/Αρτέμοβσκ, αντίθετα, βρίσκεται στην περιοχή του ρωσικού πολιτισμού. Επομένως εκεί αντιστέκεται ο ρωσικός στρατός. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η μάχη μετατράπηκε σε πόλεμο χαρακωμάτων, τόσο θανατηφόρα όσο εκείνη του Βερντέν. Έτσι ώστε που όλος ο κόσμος περιμένει, τουλάχιστον στη Δύση, τον καιρό που θα επιτρέψει στο Κίεβο να διεξαγάγει μια αντεπίθεση.

Σημειώστε ότι κανείς δεν περιμένει η Ρωσία να συνεχίσει την επίθεσή της προς το Κίεβο. Πράγματι, όλοι κατάλαβαν ότι η Μόσχα δεν ήθελε ποτέ να εισβάλει στην Ουκρανία και να καταλάβει την πρωτεύουσά της, αλλά αποκλειστικά το Ντονμπάς και τώρα τη Νέα Ρωσία· δύο περιοχές με ρωσική κουλτούρα των οποίων οι κάτοικοι διεκδικούν να μην είναι πλέον Ουκρανοί και να γίνουν Ρώσοι πολίτες. Ωστόσο, οι δυτικοί πολιτικοί και τα ΜΜΕ συνεχίζουν να καταγγέλλουν τη ρωσική «εισβολή» στην Ουκρανία.

Η υποθετική αντεπίθεση

Η περίφημη αντεπίθεση επρόκειτο να ξεκινήσει τον Απρίλιο. Τώρα μιλάνε για τέλος Μαΐου. Το Κίεβο ισχυρίζεται ότι αυτή η καθυστέρηση οφείλεται στη δυσκολία παραλαβής των δυτικών όπλων. Λένε ότι δεν πρέπει να ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις παρά μόνο όταν όλος ο πλήρης εξοπλισμός θα βρίσκεται επί τόπου προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι ανθρώπινες απώλειες. Ωστόσο, ποτέ στην ιστορία δεν δόθηκαν τόσα πολλά όπλα σε ένα κράτος για να κάνει πόλεμο.

Εκτός κι αν συνεχίζεται αυτό που καταγγείλαμε στην αρχή του πολέμου: τους πρώτους μήνες, τα τρία τέταρτα του εξοπλισμού που στάλθηκε από τη Δύση εκτράπηκε στο Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία για να προμηθεύσουν άλλα θέατρα επιχειρήσεων, στη Μέση Ανατολή και στο Σαχέλ. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι σήμερα ο ρωσικός στρατός καταστρέφει μεθοδικά τον εξοπλισμό κατά την παράδοση του, προτού διανεμηθεί στις μάχιμες μονάδες.

Σε κάθε περίπτωση, η ρητορική της αντεπίθεσης δεν εφαρμόζεται παρά μόνο για τον ουκρανικό στρατό, όχι για τον πληθυσμό. Τα μέσα ενημέρωσης του ΝΑΤΟ σταμάτησαν να μιλούν για τη «γενναία αντίσταση του ουκρανικού λαού»: δεν υπάρχει καμία σημαντική δράση που να έχει γίνει προς αυτή την κατεύθυνση ούτε στην Κριμαία, ούτε στο Ντονμπάς, ούτε στη Νοβορωσίγια. Γίνεται λόγος για ενέργειες δολιοφθοράς από ουκρανικές Ειδικές Δυνάμεις σε ρωσικά εδάφη πριν από το 2014, αλλά όχι για ενέργειες της Αντίστασης σε εκείνα τα εδάφη που έκτοτε έχουν ενταχθεί στην Ρωσική Ομοσπονδία.

Τα όπλα που παραδίδονται μπορούν να εμπλακούν τους δωρητές παρά τη θέλησή τους

Τα όπλα δεν είναι αγαθά όπως όλα τα άλλα. Μια εταιρεία που κατασκευάζει όπλα δεν μπορεί να τα πουλήσει ή να τα δώσει χωρίς άδεια από το κράτος της. Το τελευταίο απαιτεί γραπτή δέσμευση από τον παραλήπτη ως προς τη χρήση που θα κάνει. Δεν είναι απλώς θέμα διασφάλισης ότι αυτά τα όπλα δεν θα καταλήξουν στα χέρια ενός εχθρού του έθνους ή ότι δεν θα παραβιάσουν ένα εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών, αλλά ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν για να επιτεθούν σε τρίτους κατά παράβαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Οποιαδήποτε άλλη μεταφορά αναφέρεται ως «διακίνηση». Τιμωρείται από τους εθνικούς και διεθνείς νόμους.

Από την έναρξη της σύγκρουσης στην Ουκρανία, οι Δυτικοί αρνήθηκαν να παραδώσουν όπλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν όχι από το Κίεβο για να υπερασπιστεί το έδαφός του, αλλά από τους «ριζοσπάστες εθνικιστές» εναντίον της Ρωσίας στο έδαφος της. Πράγματι, από του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου, οι τελευταίοι διακηρύσσουν ότι ο λόγος ύπαρξής τους είναι να εξαλείψουν τους «Μοσχοβίτες» από την επιφάνεια της Γης. Ο αγώνας τους δεν έχει καμία σχέση με την τρέχουσα ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση. Είναι γι’ αυτούς μια αποκαλυπτική μάχη του Καλού (των ιδίων) ενάντια στο Κακό (των Ρώσων).

Εάν οι «ριζοσπάστες εθνικιστές» έπαιρναν το πάνω χέρι επάνω στις ουκρανικές πολιτικές αρχές, θα υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να επιτεθούν σε στόχους εντός της Ρωσίας. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη που θα τους είχαν παραδώσει τα όπλα που θα χρησιμοποιούσαν θα εμπλέκονταν αυτόματα στον πόλεμο. Θα γίνονταν συμπολεμιστές. Η Ρωσία θα είχε το δικαίωμα να αντεπιτεθεί στο έδαφός τους.

Αυτός είναι ένας πολύ σοβαρός κίνδυνος. Σύμφωνα με την Washington Post [1] με βάση τα έγγραφα που αποκάλυψε ο Τζακ Τεϊσέιρα (Discords Leaks), ο πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι πρότεινε στο Πεντάγωνο, πριν από λίγους μήνες, να κατακτήσει ρωσικά συνοριακά χωριά, να σαμποτάρει τον αγωγό που συνδέει τη Ρωσία με την Ουγγαρία (μέλος της Ε.Ε. όπως η Γαλλία και η Ολλανδία που είναι ιδιοκτήτες του Nord Stream) και να κατευθύνει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς προς τη Ρωσία.

Συνεπώς, οι Δυτικοί παρέδωσαν αρχικά όπλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο στο ουκρανικό πεδίο μάχης, πιστόλια και τουφέκια εφόδου. Στη συνέχεια μεταπήδησαν σε όπλα και τανκς. Τώρα τίθεται το ζήτημα για αεροσκάφη. Τα Mig-29 που προσφέρονται από την Πολωνία και τη Σλοβακία χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970. Ηλικίας μισού αιώνα, δεν χρησιμοποιούνται πλέον από τον ρωσικό στρατό και δεν έχουν καμία τύχη σε μάχη με σύγχρονα αεροσκάφη όπως τα Sukhoi-35. Αλλά μπορούν να υπηρετήσουν σε ουκρανικό έδαφος υπό την προϋπόθεση ότι προστατεύονται από τα ρωσικά αεροπλάνα με αποτελεσματική αντιαεροπορική άμυνα.

Ο πρόεδρος Ζελένσκι ήρθε στο Ηνωμένο Βασίλειο εκλιπαρώντας για F-16. Οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας και της Ολλανδίας, Ρίσι Σούνακ και Μαρκ Ρούτε, ανακοίνωσαν ότι εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Τα F-16 είναι πολύ πιο σύγχρονα αεροσκάφη, χρονολογούνται από τη δεκαετία του 90. Το ζήτημα είναι αν μπορούν να διεισδύσουν στο ρωσικό έδαφος ή όχι. Για να λέμε την αλήθεια, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτήν το ερώτημα με βεβαιότητα μέχρι να γίνει προσπάθεια. Οι ρωσικές αντιαεροπορικές άμυνες έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο και μπορεί να είναι σε θέση να τα καταρρίψουν.

Την περασμένη εβδομάδα, μερικά Mig-29 οπλισμένα με γαλλο-βρετανικούς πυραύλους SCALP/Storm Shadow κατάφεραν να καταρρίψουν ένα Su-34, ένα Su-35 και δύο ελικόπτερα Mi-8 σε στρατιωτικό αεροδρόμιο στη Ρωσία. Φαίνεται ότι ο ρωσικός στρατός αγνοούσε ότι αυτοί οι πύραυλοι κρουζ είχαν ήδη παραδοθεί στην Ουκρανία. Δεν πίστευαν ότι τα ουκρανικά Mig-29 μπορούσαν να τους φτάσουν και δεν τα κατέρριψαν. Δεν θα ξαναγίνει. Ως ξεκίνημα, ο ρωσικός στρατός έκανε σοβαρές ζημιές σε μια ουκρανική αντιαεροπορική συστοιχία Πάτριοτ. Για τη Μόσχα ο σκοπός ήταν να διασφαλίσει ότι τα δικά της αεροπλάνα μπορούν να αναχαιτίσουν τα ουκρανικά αεροπλάνα χωρίς κίνδυνο ζημιάς.

Σε αυτό το παράδειγμα, η Ρωσία δικαιούται νόμιμα να ανταπαντήσει κατά του Ηνωμένου Βασίλειου που παρέδωσε τους πυραύλους Storm Shadow. Είναι απίθανο το Λονδίνο να είχε προειδοποιηθεί για αυτή την επίθεση. Θα μπορούσε να είχε βρεθεί σε εμπόλεμη κατάσταση χωρίς να το θέλει.

Η κλιμάκωση συνεχίστηκε, με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να ανακοινώνει στη G7 ότι επέτρεπε στους πελάτες των ΗΠΑ να δωρίσουν ή να παραδώσουν F-16 στην Ουκρανία. Προσεκτικά, η Ουάσιγκτον η ίδια δεν θα μεταφέρει κανένα F-16, με αποτέλεσμα να μην κινδυνεύει να βυθιστεί η ίδια στον πόλεμο. Το Βέλγιο, η Δανία, η Ολλανδία, η Πολωνία ή η Νορβηγία θα μπορούσαν να το κάνουν με δική τους ευθύνη.

Οι 7 μεγάλες δυτικές δυνάμεις συγκεντρώθηκαν στη Χιροσίμα, 20 Μαΐου 2023.

Το σημείο ανατροπής

Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο καμπής: μια ακόμη μικρή δυτική προσπάθεια και οι Ουκρανοί «ριζοσπαστικοί εθνικιστές» θα γενικεύσουν τον πόλεμο, με ή χωρίς τη συμφωνία των χορηγών τους.

Σύμφωνα με τον Seymour Hersh [2], η Πολωνία ανέλαβε την πρωτοβουλία να ζητήσει από την Ουκρανία να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός και να διαπραγματευτεί την ειρήνη. Η προσέγγισή της υποστηρίχθηκε από άλλα πέντε μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης: την Τσεχία, την Ουγγαρία και τα τρία κράτη της Βαλτικής.

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος δεν παρακολούθησε τον πόλεμο στη Συρία. Δεν γνωρίζει τη ρωσική στρατιωτική ανωτερότητα και ερμηνεύει αυτή την πρωτοβουλία ως αντίδραση στο λουτρό αίματος στο Μπαχμούτ/Αρτέμοβσκ. Οι Πολωνοί γνωρίζουν ότι τα ρωσικά υπερηχητικά βλήματα Kinjal δεν χάνουν τον στόχο τους και ότι, προς το παρόν, κανείς δεν μπορεί να τα σταματήσει. Τους τελευταίους μήνες, κατέστρεψαν μεθοδικά πολυάριθμα κέντρα διοίκησης και αποθήκες πυρομαχικών. Αυτά είναι που κατέστρεψαν μια συστοιχία Πάτριοτ. Στην παρούσα κατάσταση των δυνάμεων, ο πόλεμος είναι χαμένος για την Ουκρανία. Αν γενικευτεί θα χαθεί για τους Δυτικούς. Οι Πολωνοί, μέχρι τώρα πρόθυμοι να πολεμήσουν, κατάλαβαν αμέσως ότι έφτασαν στο σημείο μη-επιστροφής, πέρα από το οποίο θα κονιορτοποιούνταν.

Αποστολές καλών υπηρεσιών

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη δύο αποστολές καλών υπηρεσιών: αυτή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και αυτή της Αφρικανικής Ένωσης.

Το Πεκίνο δημοσίευσε, στις 24 Φεβρουαρίου, ένα σχέδιο δώδεκα σημείων για την ειρήνη στην Ουκρανία [3]. Και τα δύο μέρη αναγνώρισαν ότι θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για την επίλυση της σύγκρουσης. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ διόρισε τον Λι Χούι να μεταβεί μεταξύ των πρωτευουσών των δύο πλευρών, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων. Έχει ήδη συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, μετά με τον πρόεδρο Ζελένσκι και μάλλον με Γερμανούς αξιωματούχους.

Ο Λι Χούι, είναι έμπειρος διπλωμάτης. Υπήρξε πρεσβευτής της Κίνας στη Μόσχα για μια δεκαετία. Φρόντισε ιδιαίτερα να ξεκινήσει τις συναντήσεις του με την ουκρανική πλευρά σημειώνοντας ότι η τελευταία «δεν αποδέχεται καμία πρόταση που θα συνεπαγόταν την απώλεια εδαφών της ή το πάγωμα της σύγκρουσης». Γνωρίζει ότι η έννοια της «απώλειας εδάφους» μπορεί να εξελιχθεί εάν λαμβάνεται υπόψη ότι ο ουκρανικός πληθυσμός είναι πολυεθνικός και ότι αναγνωρίζεται το δικαίωμα καθεμιάς από τις συνιστώσες για αυτοδιάθεση.

Η άλλη αποστολή καλών υπηρεσιών είναι αυτή της Αφρικανικής Ένωσης. Με επικεφαλής τη Νότια Αφρική, αναμένεται να περιλαμβάνει το Κονγκό, την Αίγυπτο, την Ουγκάντα, τη Σενεγάλη και τη Ζάμπια. Είναι πολύ σημαντικό για τους Αφρικανούς να δείξουν ότι μπορούν να διαδραματίσουν έναν ειρηνικό ρόλο διεθνώς και ότι δεν είναι πλέον υπανάπτυκτοι άνθρωποι που εκλιπαρούν για επείγουσα βοήθεια. Το 2012, είχαν σχεδιάσει πανομοιότυπα μια ειρηνευτική αποστολή για τη Λιβύη, αλλά το ΝΑΤΟ τους είχε απαγορεύσει να πάνε στην Τρίπολη υπό την απειλή να καταρρίψει το αεροπλάνο τους κατά την πτήση και να σκοτώσει τους αρχηγούς κρατών που θα το τολμούσαν.

Ωστόσο, η αποστολή τους είναι λιγότερο καλά προετοιμασμένη από αυτή των Κινέζων, επειδή δεν έχουν συντάξει ένα κείμενο που να εκθέτει το όραμά τους για τη σύγκρουση και την ειρήνη. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να δυσφημήσουν τη Νότια Αφρική. Η Πρετόρια είναι μέλος των BRICS στο πλευρό της Ρωσίας. Θα φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του οργανισμού από τις 22 έως τις 24 Αυγούστου. Ωστόσο, είναι επίσης μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που μόλις εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Βλαντιμίρ Πούτιν. Προφανώς, δεν θα συλλάβει τον Ρώσο πρόεδρο στη διάρκεια του επίσημου ταξιδίου του εκεί και ως εκ τούτου θα βάλλει τον εαυτό της σε δύσκολη θέση Επιπλέον, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ, Ρούμπεν Μπρίτζετι ΙΙ, κατηγορεί την Πρετόρια ότι δεν είναι ουδέτερη και ότι παρέδωσε όπλα στη Ρωσία κρυφά. Ισχυρίζεται ότι ένα ρωσικό φορτηγό πλοίο, το Lady R., ήρθε να πάρει ορισμένα όπλα. Αυτές οι προφάσεις κρύβουν την πραγματική σύγκρουση: η Νότια Αφρική προσπαθεί να αποδείξει ότι ένας πολυπολικός κόσμος είναι δυνατός. Δεν παίρνει θέση στην ουκρανική σύγκρουση, αλλά ο στρατός της συνεργάζεται με τον ρωσικό στρατό για την εκπαίδευση των στρατιωτών της. Ως εκ τούτου, υποστηρίζει ότι είναι δυνατή η στρατιωτική συνεργασία παραμένοντας ταυτόχρονα πολιτικά ανεξάρτητη.

Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά

[1«Zelensky plotted counterattacks in Russia, files show», John Huson & Isabelle Khurshudyan, The Washington Post, May 14, 2023.

[2«The Ukraine refugee question», Seymour Hersh, Substack, Mai 17, 2023.

[3« Plan chinois en 12 points pour la paix en Ukraine », Réseau Voltaire, 24 février 2023.