Με την ανταρσία του στη μέση του πολέμου για να κρατήσει στο όνομά του την περιουσία που του εμπιστεύτηκαν οι Ρώσοι, ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν απείλησε τη συνοχή της χώρας του. Αυτή η υπόθεση, που θα μπορούσε να είναι δραματική, έληξε ωστόσο καλά. Ανεξάρτητα από αυτή την πρωτοβουλία, οι δυτικές και ρωσικές μυστικές υπηρεσίες είχαν προβλέψει εκ των προτέρων, και οι δυο, τα πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να αντλήσουν από αυτή.
Οι ρωσικές και δυτικές μυστικές υπηρεσίες παρατηρούσαν την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ του Γιεβγκένι Πριγκόζιν και του Σεργκέι Σοϊγκού, του Ρώσου υπουργού Άμυνας. Φυσικά, την ερμήνευαν διαφορετικά και άρα έκαναν διαφορετικές προβλέψεις.
Για τις δυτικές υπηρεσίες, αυτή η σύγκρουση ενθαρρυνόταν από τον αφέντη του Κρεμλίνου. Ήταν ένας τρόπος για να πιέσει και τις δύο πλευρές να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός μεταξύ των ανδρών επρόκειτο να αυξηθεί και τελικά να διχάσει τις ρωσικές δυνάμεις αντί να τις ενισχύσει. Έπρεπε τότε να εκμεταλλευτεί την αδυναμία της Μόσχας για να ξεκινήσει το πρόγραμμα διάλυσης της χώρας, που αναπτύχθηκε τον Ιούλιο του 2022, στηριζόμενο σε διάφορες μειονότητες [1]. Αυτό είναι το νόημα της παρουσίασης που έκανε η CIA ενώπιον των βουλευτών των ΗΠΑ λίγες μέρες πριν από την ανταρσία του Γιεβγκένι Πριγκόζιν.
Για τις ρωσικές υπηρεσίες, οι οποίες απέφευγαν να παρέμβουν στον τρόπο με τον οποίο ο πρόεδρος Πούτιν διαχειριζόταν αυτόν τον ανταγωνισμό, η σύγκρουση αναπόφευκτα επρόκειτο να αυξηθεί. Κάποια στιγμή, οι αξιωματικοί και οι ανώτεροι αξιωματούχοι που αντιτίθενται στο καθεστώς θα τοποθετιούνταν όχι για το ένα στρατόπεδο εναντίον του άλλου, αλλά για μια πιθανή αλλαγή του συστήματος. Θα έπρεπε να εντοπιστούν άμεσα και να γίνει προετοιμασία για την εκκαθάρισή τους από τον κρατικό μηχανισμό.
Φυσικά, κανείς δεν πίστευε ότι ο Γιεβγκένι Πριγκόζιν θα ενεργούσε με τον τρόπο που επέλεξε, ούτε ήξερε πότε θα ενεργούσε. Συνεπώς, όταν κατευθύνθηκε προς το αρχηγείο στο Ροστόφ-επί-του-Ντον (02.30 π.μ.), κανείς δεν ήξερε ακόμη αν αυτό ήταν μέρος της μονομαχίας μεταξύ του Βάγκνερ και του Υπουργείου Άμυνας ή αν συνέβαινε κάτι νέο. Δεν ήταν παρά μόνο την νύκτα, όταν υπέταξε το Ροστόφ-επί-του-Ντον (7:30 π.μ.) και ξεκίνησε την πορεία του προς τη Μόσχα, ότι όλοι κατάλαβαν ότι είχε έρθει η ώρα να δράσουν [2] .
Η CIA, η MI6 και η Μοσάντ ξύπνησαν τότε τις επαφές τους τόσο στη Ρωσία όσο και στα άλλα κράτη της πρώην ΕΣΣΔ που ήταν ακόμη σύμμαχοι της Μόσχας· πρώτα και κύρια στη Λευκορωσία, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν, τρία κράτη όπου οι Δυτικοί απέτυχαν τα τελευταία δύο χρόνια να οργανώσουν «έγχρωμες επαναστάσεις».
Οι Ουκρανοί ηγέτες ζήτησαν από τους χίλιους Λευκορώσους που πολεμούν υπό τη σημαία τους στο τάγμα Καστούς-Καλινόφσκι να καλέσουν τις οικογένειές τους να ανατρέψουν τον πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο. Παρόμοιες εκκλήσεις έγιναν κατά των προέδρων του Καζακστάν Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ και του Ουζμπεκιστάν Σαβκάτ Μιρζιγιάγιεφ. Οι δυτικές επαφές στην Τσετσενία δεν φαίνεται να ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα.
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά την ομιλία του στο έθνος (10 π.μ.), τηλεφώνησε στους ομολόγους του στη Λευκορωσία, τον Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν (1:30 μ.μ.). Στον καθένα υπενθύμισε ότι είχαν υπομείνει μια εξέγερση που τροφοδοτήθηκε από τη Δύση και είχαν συνέλθει από αυτήν. Τους είπε ότι η Ρωσία δεν θα αμφιταλαντευόταν και τους προέτρεψε να επαγρυπνούν στην πατρίδα τους.
Η εξόριστη ρωσική αντιπολίτευση (δηλαδή αυτή που υποστηρίζει η Δύση) ζήτησε αλλαγή καθεστώτος στη Μόσχα. Ο πρώην ολιγάρχης Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο οποίος συνελήφθη για φοροδιαφυγή το 2003 τη στιγμή που ξαπολούσε πραξικόπημα [3], έγραψε στο Twitter ότι η ανταρσία του Πριγκόζιν απέδειξε ότι ήταν δυνατή η ανατροπή του Βλαντιμίρ Πούτιν και ότι ο καθένας πρέπει να προετοιμαστεί για αυτό το ενδεχόμενο. Το ίδιο έκανε και ο πρωταθλητής του σκακιού Γκάρι Κασπάροβ, πρώην υποστηρικτής του Μπορίς Γέλτσιν. Σκεπτόταν ότι η εκδίκησή του ήταν δυνατή. Ο δικηγόρος Αλεξέι Ναβάλνι γνωστοποίησε από τη φυλακή του στη Σιβηρία ότι υποστήριζε το κίνημα.
Αυτοί οι τρεις άνδρες είναι τα κύρια χαρτιά των Δυτικών στη Ρωσία. Σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίζονται πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης, δεν είναι καθόλου δημοφιλείς στη χώρα τους, όχι περισσότερο από τι ήταν οι φιλοαμερικανοί ηγέτες της λιβυκής ή της συριακής αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των χωρών τους.
Και οι τρεις καταγγέλλουν την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία ως ιμπεριαλιστική παρέμβαση. Ζητούν τον τερματισμό των εχθροπραξιών και την καταδίκη της ρωσικής ηγεσίας από ένα διεθνές ποινικό δικαστήριο. Στην αρχή της ρωσικής ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης, ίδρυσαν τη Ρωσική Επιτροπή Δράσης (Russian Action Committee) στη Λιθουανία, αλλά δεν βρήκαν απήχηση στη χώρα τους.
Προς έκπληξη όλων, η ανταρσία έληξε το βράδυ (8:00 μ.μ.) χωρίς κανείς να γνωρίζει τι συμφωνία είχε υπογράψει ο Πριγκόζιν. Διήρκεσε μόνο 18 ώρες· μια περίοδος πολύ σύντομη για να επιτύχουν οι δυτικές και ρωσικές μυστικές υπηρεσίες τους αντίστοιχους στόχους τους.
Γεγονός παραμένει ότι οι δυτικοί Λευκορώσοι πράκτορες έχουν αφυπνιστεί. Η Σβιατλάνα Τσιχανόφσκαγια, η εξόριστη στη Λιθουανία πρώην υποψήφια για την προεδρία, σχημάτισε την εξόριστη κυβέρνηση που είχε οραματιστεί ήδη από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 (έναρξη της ρωσικής ειδικής επιχείρησης). Έγινε δεκτή από τις ευρωπαϊκές αρχές, οι οποίες, ωστόσο, φρόντισαν να μην αναγνωρίσουν αυτήν την κυβέρνηση-μαριονέτα.
Οι ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών ανακοίνωσαν επίσης ότι ο Προγκόζιν ήταν στη λίστα για δολοφονίες της ρωσικής FSB. Είναι προφανώς παραπληροφόρηση, καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν υποσχέθηκε να μην τον τιμωρήσει. Εν τω μεταξύ, οι Moscow Times (υπέρ των ΗΠΑ), διαβεβαίωσαν ότι ο στρατηγός Σεργκέι Σουροβίκιν είχε συλληφθεί για συνενοχή με τους αντάρτες. Στην πραγματικότητα, ανακρίθηκε εκτενώς από την FSB, καθώς ήταν επίτιμο μέλος του Βάγκνερ μετά την υπηρεσία του στη Συρία.
[1] “Η δυτική στρατηγική για τη διάλυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας”, του Τιερί Μεϊσάν , Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Δίκτυο Βολταίρος, 16 Αυγούστου 2022.
[2] “Η ανταρσία του Γιεβγκένι Πριγκόζιν”, του Τιερί Μεϊσάν , Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Δίκτυο Βολταίρος, 27 Ιουνίου 2023.
[3] « Bush, Khodorkovsky & Associates », Réseau Voltaire, 13 novembre 2003.