Η Λιβύη ένα χρόνο αργότερα: κοντή μνήμη

Μία από τις συνέπειες των όπλων μαζικής αποπλάνησης της κοινής γνώμης είναι να σβήσει από τη μνήμη μας ακόμα και τα πρόσφατα γεγονότα, χάνοντας τα ίχνη. Αποσιωπείται το γεγονός ότι πριν από ένα χρόνο, στις 19 Μαρτίου, ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Λιβύης, με την επίσημη δικαιολογία «για την προστασία των αμάχων».

Σε επτά μήνες, η αεροπορία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ εκτέλεσε 30.000 αποστολές από τις οποίες 10.000 ήταν επιθέσεις, χρησιμοποιώντας περισσότερο από 40.000 βόμβες και πυραύλους. Εκτός διείσδυσαν στην Λιβύη ειδικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων χιλιάδες καταδρομείς από το Κατάρ.

Χρηματοδοτήθηκαν και εξοπλίστηκαν οι φυλές εχθρικές προς τη κυβέρνηση της Τρίπολης καθώς και ισλαμικές ομάδες που θεωρούνταν τρομοκρατικές μόλις λίγους μήνες νωρίτερα. Η επιχείρηση στο σύνολό της, όπως δήλωσε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, διοικήθηκε από την Ουάσιγκτον πρώτα μέσω του Africom, στη συνέχεια, μέσω του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.

Κατεδάφισαν έτσι το Λιβυκό κράτος και δολοφόνησαν τον ίδιον τον αλ-Καντάφι, αποδίδοντας την επιχείρηση σε μια «εμπνευσμένη επανάσταση» -όπως την όρισε ο υπουργός Άμυνας Λέον Πανέτα- την οποία η Αμερική είναι περήφανη που την υποστήριξε, με τη δημιουργία «μιας ασυναγώνιστης συμμαχίας κατά της τυραννίας και για την ελευθερία». Τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα.

Το ενιαίο κράτος διαλύεται. Η Κυρηναϊκή, όπου βρίσκονται τα δύο τρίτα του πετρελαίου της Λιβύης -αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητη στην πραγματικότητα και στο κεφάλι της, τοποθετήθηκε ο Al-Zubair Αχμέντ αλ-Σενούσι. Εμβληματική επιλογή: είναι ο δισέγγονος του βασιλιά Ίντρις, ο οποίος τοποθετήθηκε στο θρόνο από τη Μεγάλη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που τους παραχώρησε, τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, στρατιωτικές βάσεις και πετρελαιοπηγές.

Προνόμια που διαγράφηκαν όταν εκθρονίστηκε ο Βασιλιάς Ίντρις το 1969. Ο δισέγγονος δεν θα παραλείψει να τους τα επιστρέψει. Το Φεζάν, όπου βρίσκονται άλλα μεγάλα αποθέματα, θέλει επίσης να γίνει ανεξάρτητο. Θα παρέμειναν στη Τριπολίτιδα μόνο οι πετρελαιοπηγές που βρίσκονται μπροστά από τις ακτές της πρωτεύουσας. Με αυτόν τον τρόπο, οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, στις οποίες ο Καντάφι άφηνε μόνο στενά περιθώρια κέρδους, θα μπορούν να καταφέρουν βέλτιστες συνθήκες από τους τοπικούς ηγέτες, παίζοντας με την αντίθεση του ενός εναντίον του άλλου.

Ο ηγέτης του CNT Αμπντέλ Τζαλίλ μιλά για «συνομωσία» και απείλησε με «χρήση βίας», αλλά ο ίδιος δεν είναι και πολύ υπέρμαχος της ανεξαρτησίας της Λιβύης: ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι η περίοδος της ιταλικής αποικιοκρατίας στη Λιβύη ήταν «μια εποχή ανάπτυξης». Εν τω μεταξύ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ παράτεινε για άλλη μια χρονιά «την αποστολή υποστήριξης του στη Λιβύη», χαιρετίζοντας τις «θετικές εξελίξεις» που «ενισχύουν τις προοπτικές για ένα δημοκρατικό, ειρηνικό και ευημερούντα μέλλον».

Ωστόσο, δεν μπορεί να αποφύγει να εκφράσει «την ανησυχία του» για «τις συνεχείς παράνομες κρατήσεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις χωρίς δίκη». Έργο των ενόπλων πολιτοφυλακών, που τροφοδοτούνται από την πολιτική του «διαίρε και βασίλευε» της νέας αυτοκρατορίας. Αυτές οι ένοπλες πολιτοφυλακές χρησιμοποιήθηκαν για να ανάψουν άλλες εστίες πολέμου σε άλλες χώρες, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στη Τρίπολη βρίσκεται ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης «Σύρων ανταρτών».

Στη Λιβύη τα πρώτα θύματα είναι οι μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική, που διωγμένοι, αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή. Μόνο στον Νίγηρα, επέστρεψαν 200 έως 250.000 άτομα, χάνοντας την πηγή εσόδων που συντηρούσε εκατομμύρια ανθρώπους. Πολλοί από αυτούς, απελπισμένοι, προσπαθούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Εκείνοι που χάνουν τη ζωή τους, όπως οι τελευταίοι πέντε ναυαγοί θαμμένοι στη Λαμπεντούσα, είναι επίσης θύματα του πολέμου που ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο. Για τον οποίον, τώρα, χάσαμε τη μνήμη μας.