Το ψέμα Ζελένσκι φτάνει στο τέλος του

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι πήγε στην 78η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για να εκφωνήσει τη συνήθη ομιλία του για τη ρωσική τρομοκρατία. Ήταν η πρώτη του παρέμβαση σε αυτό το βήμα.

Φέτος, τέσσερα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν έστειλαν τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων τους: η Κίνα, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρωσία. Προφανώς, παρά τις ωραίες δηλώσεις, κάτι δεν λειτουργεί πλέον καλά σε αυτό τον οργανισμό.

Ας συνοψίσουμε την ομιλία του προέδρου Ζελένσκι:

Η Ρωσία χρησιμοποιεί τη τροφή ως όπλο ενάντια στον υπόλοιπο κόσμο και το «παιχνίδι» ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών υπέρ της. Χρησιμοποιεί επίσης μη-στρατιωτικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες ως όπλα, όπως κάνει στη Ζαπορίσγια. Έχει απαγάγει «εκατοντάδες χιλιάδες» Ουκρανά παιδιά που εκπαιδεύονται στο έδαφος της με μίσος κατά της Ουκρανίας, κάτι που συνιστά «γενοκτονία». Η Ρωσία προκαλεί έναν πόλεμο κάθε δεκαετία. Σήμερα απειλεί το Καζακστάν και τις χώρες της Βαλτικής. Πολλές θέσεις σε αυτή την αίθουσα θα ήταν άδειες εάν η Ρωσία είχε επιτύχει τους στόχους της μέσω των προδοσιών της. Δόξα τω Θεώ, κανείς δεν έχει ακόμη σχεδιάσει πώς να χρησιμοποιήσει το κλίμα ως όπλο. Οι φυσικές καταστροφές σκοτώνουν. Συμβαίνουν ενώ στη Μόσχα, αποφάσισαν να σκοτώσουν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Πρέπει να ενωθούμε απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις. Μπορούμε να αναβιώσουμε την «παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες» βασιζόμενοι στην ουκρανική φόρμουλα ειρήνης που θα παρουσιάσω αργότερα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Σας προσκαλώ όλους στη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη που διοργανώνουμε. Δεν μπορούμε να βασιστούμε στον λόγο της Ρωσίας: ρωτήστε τον Πριγκόζιν αν τηρεί τις υποσχέσεις της, Σλάβα Ουκράνι!

Όλες οι συμμαχικές αντιπροσωπείες των Ηνωμένων Πολιτειών χειροκρότησαν ολόψυχα αυτή την ομιλία, ενώ οι άλλες παρέμειναν διακριτικές.

Αυτή η ομιλία απαιτεί μερικά σχόλια:
• Το επιχείρημα της χρήσης των τροφίμων ως όπλο αναφέρεται σε πολιορκίες για να λιμοκτονούν πληθυσμούς, όπως χθες στη Βόρεια Κορέα ή σήμερα στην Υεμένη. Αυτό δεν είναι καθόλου ό,τι κάνουν οι Ρώσοι στην Ουκρανία, όπου επιτίθενται στα κέρδη μεγάλων αμερικανικών εταιρειών (Cargill, Dupont και Monsanto) που κατέχουν το ένα τρίτο των ουκρανικών καλλιεργειών. Η χρήση μη στρατιωτικών πυρηνικών σταθμών ως πολεμικού όπλου πρέπει να γίνει κατανοητό ότι έχει αποτέλεσμα μόνο κοντά, στη γύρο περιοχή. Οι Ρώσοι καταλαμβάνουν το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίσγια και θα έχαναν τους στρατιώτες τους σε περίπτωση ακτινοβολίας. Αντίθετα, οι ουκρανικές δυνάμεις είναι που τους απειλούν με ακτινοβολία για να τους εκδιώξουν. Τέλος, η Ρωσία ποτέ δεν απήγαγε παιδιά από την Ουκρανία, αλλά προστάτεψε τα παιδιά από τις ζώνες μάχης μετακινώντας τα εντός της επικράτειάς της. Η καταδίκη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου βασίζεται αποκλειστικά στην άρνηση να θεωρήσει ως νόμιμη την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία της Κριμαίας, του Ντομπάς και ενός μέρους της Νοβορωσίας. • Το επιχείρημα του ρωσικού επεκτατισμού μπορεί να τρομάζει τους Καζάκους και τους κάτοικους των χώρων της Βαλτικής, αλλά δεν είναι παρά μόνο μια δίκη προθέσεων. Η επιστροφή στην πιθανή χρήση του κλίματος ως όπλο καταδεικνύει άγνοια της ιστορίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες το είχαν ήδη χρησιμοποιήσει στον πόλεμο τους εναντίον του Βιετνάμ, δημιουργώντας βροχή για μήνες στο μονοπάτι του Χο Τσι Μιν, τον δρόμο ανεφοδιασμού των Βιετκόνγκ μέσω της ζούγκλας του Λάος (Επιχείρηση «Ποπάι»). Τελικά υπέγραψαν τη Σύμβαση για την Απαγόρευση της Χρήσης Τεχνικών Περιβαλλοντικής Τροποποίησης για Στρατιωτικούς ή Άλλους Εχθρικούς Σκοπούς .
• Το να ισχυρίζεται κανείς, χωρίς να τους κατονομάζει, ότι η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία παίζουν στα χέρια των Ρώσων απαγορεύοντας την εισαγωγή ουκρανικών σιτηρών σε μειωμένες τιμές είναι προσβολή για αυτές τις χώρες. Η Πολωνία, η οποία, ξεχνώντας τη σφαγή περισσότερων από 100.000 Πολωνούς από Ουκρανούς εθνικιστές κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έχει εντούτοις υποδεχτεί 1,5 εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες από την έναρξη του τρέχοντος πολέμου, θα το εκτιμήσει ιδιαίτερα.
• Η έκκληση για υπεράσπιση της «Παγκόσμιας Τάξης που βασίζεται σε κανόνες» δεν μπορεί παρά μόνο να εκληφθεί ως πρόκληση για την πλειοψηφία των μελών των Ηνωμένων Εθνών που αγωνίζονται, αντίθετα, για την επιστροφή στο διεθνές δίκαιο. Επομένως, το ουκρανικό ειρηνευτικό σχέδιο αφορά μόνο το δυτικό στρατόπεδο και στοχεύει στην επέκταση του πολέμου • Το συμπέρασμα του προέδρου Ζελένσκι αναφέρεται σε ένα ποίημα του Taras Shevchenko (1814-1861). Η έκφραση «Σλάβα Ουκραίνι!» είχε γίνει η κραυγή αναγνώρισης των ακραίων Ουκρανών εθνικιστών των Ντμίτρι Ντοντσόφ και Σιμόν Πετλιούρα κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Σοβιετικής επανάστασης όταν έσφαξαν τους Εβραίους και τους αναρχικούς της Νοβορωσίας. Αργότερα έγινε η κραυγή νίκης των ακραίων Ουκρανών εθνικιστών των Ντμίτρι Ντοντσόφ και Στέπαν Μπαντέρα όταν έσφαξαν τους Εβραίους, Τσιγγάνους και αγωνιστές της Αντίστασης. Τελικά, έγινε το αντίστοιχο του «Heil Hitler!» από το 1941. Η χρήση του σήμερα, ειδικά στα Ηνωμένα Έθνη, αναφέρεται σε μεταπολεμικά ψηφίσματα κατά της ναζιστικής προπαγάνδας, ψηφίσματα στα οποία αντιτίθεται πλέον η Ουκρανία.

Η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας που ακολούθησε ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει δύο ημέρες. Εκτός από τα μέλη του Συμβουλίου, 45 κράτη είχαν ζητήσει να μιλήσουν.

Η εκ περιτροπής προεδρία έτυχε στην Αλβανία. Η τελευταία είχε αποφασίσει να παρέμβει ο Ουκρανός πρόεδρος αμέσως μετά τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και πριν από τα μέλη του Συμβουλίου. Επιπλέον, συμπεριέλαβε τον ΟΑΣΕ μεταξύ των ομιλητών.

Μόλις άνοιξαν οι συζητήσεις, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, κατέθεσε διαδικαστικό θέμα. Αμφισβήτησε το προνόμιο που παραχωρήθηκε στον Ουκρανό πρόεδρο κατά παράβαση του κανονισμού του Συμβουλίου και ζήτησε από τον εκπρόσωπο της Βόρειας Μακεδονίας να μη μιλήσει ως νυν πρόεδρος του ΟΑΣΕ παρά μόνο για το θέμα για το οποίο είχε εξουσιοδοτηθεί από αυτή την οργάνωση. Ο Αλβανός πρόεδρος της συνεδρίασης, Έντι Ράμα, αφού χλεύασε αυτή τη «μεγαλειώδη» διαδικαστική πρόταση, απάντησε ότι υπήρξαν προηγούμενα για παρεμβάσεις πριν από τα μέλη του Συμβουλίου (ναι, αλλά όλες είχαν γίνει δεκτές με ομοφωνία). Κατέληξε παρατηρώντας ειρωνικά ότι για να αποφευχθεί ο Ουκρανός πρόεδρος να μιλήσει πρώτος, η Ρωσία δεν είχε παρά να αποσυρθεί από την Ουκρανία. Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Κανονισμού, παρέπεμψε τη διαδικαστική πρόταση για μεταγενέστερη συζήτηση.

Ο Σεργκέι Λαβρόφ άντεξε το χτύπημα. Δεν βγήκε από την αίθουσα. Θυμήθηκε ότι κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Κορέας, η ΕΣΣΔ εγκατέλειψε τις συζητήσεις των Ηνωμένων Εθνών για να διαμαρτυρηθεί για την παρουσία στην αίθουσα των ανταρτών του Τσιάνγκ Κάι-σεκ αντί των ανδρών του Μάο Τσε Τουνγκ, αλλά η Ουάσιγκτον βρήκε την ευκαιρία αυτής της απουσίας για να βάλει να ψηφιστεί η βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα στη Νότια Κορέα κατά της Βόρειας Κορέας.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό το περιστατικό καταδεικνύει την προκατάληψη της αλβανικής προεδρίας και δεν μπορεί να μείνει αναπάντητο. Είναι δικαίωμά της η Αλβανία να είναι δηλωμένη αντίπαλος της Ρωσίας (οργάνωσε μια συζήτηση τύπου Aria για τις απαγωγές παιδιών από τη Ρωσία). Αλλά παραβιάζει τον κανονισμό σε κάθε προεδρία της του Συμβουλίου. Αυτό συνέβαινε ήδη στις 28 Ιουνίου 2022. Είχε συγκαλέσει από μόνη της μια σύνοδο για την κατάσταση στην Ουκρανία, χωρίς να την παραπέμψει στα μέλη του Συμβουλίου. Είχε προσκαλέσει τον πρόεδρο Ζελένσκι, εξουσιοδοτώντας τον «κατ’ εξαίρεση» να μιλήσει μέσω τηλεδιάσκεψης. Εκεί επέβαλε ενός λεπτού σιγή, χωρίς να το παραπέμψει στα μέλη του Συμβουλίου. Την επόμενη μέρα, 29 Ιουνίου 2022, προήδρευσε σε μια συνεδρίαση για την κατάσταση στη Συρία. Προσκάλεσε εκεί με δική της θέληση, χωρίς να αναφερθεί στα μέλη του Συμβουλίου, μια ΗΠΑϊκή οργάνωση, την Syrian Emergency Task Force, η οποία εκφράστηκε με πρόστυχο τρόπο και προσέβαλε μερικά μέλη του Συμβουλίου.

Η συζήτηση συνεχίστηκε με την παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες. Ο τελευταίος υπενθύμισε πρώτα ότι πραγματοποιούνται αποτελεσματικά ορισμένες πολυμερείς συναντήσεις, όπως αυτή για το σχέδιο διασφάλισης των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης. Στη συνέχεια, χαρακτήρισε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατάφωρη παραβίαση του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου. Στο δικαστικό μέτωπο, είπε ότι οι ερευνητικές ομάδες συνεχίζουν να συλλέγουν στοιχεία για συγκλονιστικές και εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων «που διαπράχθηκαν κυρίως από τη Ρωσική Ομοσπονδία», συμπεριλαμβανομένων των αναγκαστικών μεταφορών παιδιών. Τέλος, χαιρέτισε τη συμφωνία για τα δημητριακά και εξέφρασε τη λύπη του που η Ρωσία δεν την ανανέωσε.

Η θέση του Γενικού Γραμματέα δεν εκφράζει παρά μόνο την προσωπική του άποψη. Σε αυτή την περίπτωση, δεν βασίζεται σε καμία δικαστική απόφαση και δεν λαμβάνει υπόψη τη ρωσική θέση. Η δίκη, που διεξάγεται αυτή τη στιγμή ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, δηλαδή ενώπιον του εσωτερικού δικαστηρίου των Ηνωμένων Εθνών, θα ακούσει και τα δύο μέρη. Εναπόκειται μόνο σε αυτό να κρίνει εάν υπήρξε παραβίαση του Χάρτη, με τη Ρωσία να δηλώνει ότι έχει ξεκινήσει μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση για να συμμορφωθεί με το ψήφισμα 2202 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ («Συμφωνίες του Μινσκ»). Για την ώρα, το Δικαστήριο θα αποφανθεί μόνο για ένα ζήτημα, ήτοι εάν η Ουκρανία έσφαζε ή όχι τους πολίτες της πριν από τη ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση. Μιλάμε για 20.000 πολίτες.

Στη συνέχεια παρενέβη ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι. Ξεκίνησε την ομιλία του ρωτώντας πώς μπορεί ένα κράτος που παραβιάζει τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών να συμμετέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας; Σημείωσε ότι η Γενική Συνέλευση είχε αναγνωρίσει ότι η Ρωσία και όχι η Ουκρανία ήταν υπεύθυνη για τον πόλεμο. Παρουσίασε το ειρηνευτικό του σχέδιο 10 σημείων. Το τελευταίο, το οποίο είχε ήδη παρουσιαστεί στην G20 στο Μπαλί, δεν λαμβάνει υπόψη τις διεκδικήσεις της Ρωσίας. Επομένως, δεν πρόκειται για αντικειμενικό ειρηνευτικό σχέδιο, αλλά μάλλον για τις απαιτήσεις της Ουκρανίας. Παρεμπιπτόντως, ζήτησε από τη Γενική Συνέλευση να υιοθετήσει, με πλειοψηφία δύο τρίτων, μια τροποποίηση του καταστατικού της και να στερήσει τη Ρωσία από το δικαίωμα αρνησικυρίας. Τέλος, κάλεσε όλα τα κράτη που ήταν παρόντα να συμμετάσχουν στη διάσκεψη «ειρήνης» που διοργανώνει η χώρα του.

Ο πρόεδρος της συνόδου, Έντι Ράμα, προβληματίστηκε για την τρέχουσα κατάσταση: ένα μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας παραβιάζει τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ! Ευτυχώς, παρά την καταχρηστική χρήση του δικαιώματός αρνησικυρίας του, η πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου διασφαλίζει ότι γίνονται σεβαστές οι αξίες του. Στη συνέχεια, έδωσε το λόγο στα μέλη του Συμβουλίου με τη σειρά εγγραφής τους.

Οι ομιλίες τους δεν έφεραν τίποτα καινούργιο. Κανείς δεν τόλμησε να δεχτεί την έκκληση της Ουκρανίας να στερήσει τη Ρωσία από το δικαίωμα του βέτο της. Εδώ χρειάζεται μια μικρή αναδρομή: κατά τη δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών, ο Αμερικανός Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ και ο Βρετανός Ουίνστον Τσόρτσιλ αντιτάχθηκαν στον Σοβιετικό Ιωσήφ Στάλιν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο ήθελαν να δημιουργήσουν έναν οργανισμό που θα κυβερνούσε τον κόσμο σύμφωνα με τις δικές τους ιδέες, ενώ η ΕΣΣΔ είχε ήθελε τον ΟΗΕ να υπαγορεύσει το διεθνές δίκαιο και να αποτρέψει τους πολέμους. Θριάμβευσε η σοβιετική αντίληψη. Το δικαίωμα αρνησικυρίας λαμβάνει υπόψη τη στρατιωτική πραγματικότητα της εποχής. Δεν υπάρχει νομιμοποιημένο ή καταχρηστικό βέτο. Απλά, δεν είναι δυνατό να είναι σεβαστό το διεθνές δίκαιο από όλους αν αντιτίθεται στα συμφέροντα ενός από τα ισχυρότερα μέλη του.
Η ιδέα να στερηθεί η Ρωσία από το δικαίωμα αρνησικυρίας της δεν είχε εκφραστεί ποτέ δημόσια. Ωστόσο, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ εξέτασε όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ για αυτό το θέμα πέρυσι. Φάνηκε ότι ήταν αδύνατο να επιτευχθεί πλειοψηφία δύο τρίτων.

Μετά την ομιλία του, ο πρόεδρος Ζελένσκι αποχώρησε από την αίθουσα, καθώς δεν είχε χρόνο να χάσει για να ακούσει τις υπόλοιπες αντιπροσωπείες. Έσπευσε στην Ουάσιγκτον για να μιλήσει στο Κογκρέσο, όπως είχε ήδη κάνει τον Δεκέμβριο του 2022. Ωστόσο, κατά την άφιξή του στο Καπιτώλιο, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Kevin McCarthy, του είπε ωμά ότι δεν θα γινόταν. Του δήλωσε ότι οι βουλευτές είχαν πολύ φορτωμένο πρόγραμμα. Απογοητευμένος, ο Ουκρανός πρόεδρος αναγκάστηκε να αρκεστεί σε μια συνάντηση με τους προέδρους των δύο βουλών και μερικούς δημοκρατικούς γερουσιαστές.

Ο χρόνος της άνευ όρων υποστήριξης έχει τελειώσει. Όπως όλοι οι δυτικοί ομόλογοί τους, οι ΗΠΑϊοί βουλευτές έχουν συνειδητοποιήσει ότι:
- λείπουν πυρομαχικά και η δυτική βιομηχανία όπλων δεν μπορεί να ανταγωνιστεί, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα, αυτή της Ρωσίας.
- η εξέγερση του ιδιοκτήτη του Ομίλου Wagner, Γιεβγκένι Πριγκόζιν, κατά του Κρεμλίνου απέτυχε.
- η ουκρανική αντεπίθεση είναι εξαιρετικά θανατηφόρα, περισσότεροι από χίλιους θάνατους την ημέρα εδώ και δύο εβδομάδες, χωρίς να σημειωθεί καμία σημαντική επιτυχία.

Πολλοί θα ήθελαν επομένως να διαπραγματευτούν μια διέξοδο από την κρίση ή, τουλάχιστον, να σταματήσουν να ξοδεύουν αστρονομικά ποσά για το τίποτα. Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι έστειλαν επιστολή στην κυβέρνηση Μπάιντεν για να ζητήσουν ακριβή καταγραφή του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιήθηκαν τα ήδη χορηγηθέντα κεφάλαια. Ενώ περιμένουν την απάντηση, δεν θα ψηφίσουν για άλλο ένα δολάριο επιπλέον. Ως εκ τούτου, το Πεντάγωνο επεξεργάζεται τρόπους για να εκτρέψει εξοπλισμό και να συνεχίσει τη δέσμευση των ΗΠΑ στο πλευρό της Ουκρανίας. Κρύβεται πίσω από το ενδεχόμενο μπλοκάρισμα του ομοσπονδιακού κρατικού προϋπολογισμού σε περίπτωση θεμελιώδους διαφωνίας μεταξύ Καπιτωλίου και Λευκού Οίκου.

Για να σβήσουν την προσβολή των βουλευτών, ο υπουργός Άμυνας και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν παραχώρησαν και οι δύο συνέντευξη στον Ουκρανό πρόεδρο. Ο τελευταίος επισκέφτηκε επίσης ένα πανεπιστήμιο, στο Ίδρυμα Κλίντον και το Atlantic Council και μίλησε με τα αφεντικά χρηματιστικών εταιρειών. Αλλά το γεγονός υφίσταται: όλοι έχουν παρατηρήσει τις υπερβολές του προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι και την αδυναμία του να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο. Όλοι μπόρεσαν να επαληθεύσουν ότι ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι δεν προσπαθεί να υπερασπιστεί τη χώρα του. Αντίθετα, στέλνει τους άντρες του να πεθάνουν για το τίποτα μπροστά στη ρωσική αμυντική γραμμή. Λειτουργεί όπως έκαναν πάντα οι ακραίοι εθνικιστές και οι ναζί: δεν διστάζει να πει ψέματα στους δικούς του, να εξαπατήσει και προσπαθεί με κάθε μέσο να προκαλέσει μια γενική σύγκρουση εις βάρος της θυσίας του ίδιου του λαού του.