Explosieve Gaspijpleiding in de Middellandse Zee

In het oostelijke deel van de Middellandse Zee, waar grote aardgasvelden voor de kust zijn ontdekt, is een bittere strijd gaande om de vaststelling van exclusieve economische zones, tot 200 mijl uit de kust, waar elk van de kustlanden de rechten op de exploitatie van het veld heeft. De direct betrokken landen zijn Griekenland, Turkije, Cyprus, Syrië, Libanon, Israël, Palestina (waarvan de gasvelden in Gaza in handen zijn van Israël), Egypte en Libië. De confrontatie tussen Griekenland en Turkije, beide leden van de NAVO, is bijzonder gespannen. De belangen zijn niet alleen van economische aard. Het echte spel dat in het oostelijke Middellandse-Zeegebied wordt gespeeld is geopolitiek en geostrategisch, en omvat de grote wereldmachten. De EastMed-pijpleiding, die een groot deel van het gas uit dit gebied naar de EU brengt, past in dit kader.

De realisatie ervan werd besloten door de Israëlische premier Netanyahu, de Griekse premier Tsipras en de Cypriotische president Anastasiades, tijdens de top die op 20 maart 2019 in Jeruzalem werd gehouden. Netanyahu benadrukte dat "de pijpleiding zich zal uitstrekken van Israël naar Europa via Cyprus en Griekenland" en dat Israël dus een "energiemacht" zal worden (die de energiecorridor naar Europa zal controleren), terwijl Tsipras benadrukte dat "de samenwerking tussen Israël, Griekenland en Cyprus strategisch is geworden na het bereiken van hun zesde top". Dit wordt bevestigd door het militaire pact dat de Tsipras-regering vijf jaar geleden met Israël heeft gesloten [1].

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo woonde de top in Jeruzalem bij (de akten werden gepubliceerd door de Amerikaanse ambassade op Cyprus) en onderstreepte dat het EastMed-project dat door Israël, Griekenland en Cyprus, "fundamentele partners van de VS voor de veiligheid", is gelanceerd, "ongelooflijk actueel" is, aangezien "Rusland, China en Iran proberen voet aan de grond te krijgen in het Oosten en het Westen".

De strategie van de VS wordt als volgt verklaard: de Russische gasexport naar Europa verminderen en uiteindelijk blokkeren, door deze te vervangen door gas dat door de VS wordt geleverd of op een andere manier wordt gecontroleerd. In 2014 werd de SouthStream-pijpleiding door de Zwarte Zee geblokkeerd, die Russisch gas naar Italië zou hebben gebracht tegen concurrerende prijzen, en men probeert hetzelfde te doen met TurkStream, dat via de Zwarte Zee Russisch gas naar het Europese deel van Turkije vervoert om het naar de EU te krijgen.

Tegelijkertijd proberen de VS de nieuwe zijderoute te blokkeren, het netwerk van infrastructuren dat bedoeld is om China met het Middellandse-Zeegebied en Europa te verbinden. In het Midden-Oosten hebben de VS door de oorlog de energiecorridor geblokkeerd, die Iraans gas door Irak en Syrië zou hebben getransporteerd, in het kader van een overeenkomst van 2011, naar het Middellandse Zeegebied en naar Europa.

Deze strategie wordt ondersteund door Italië, waar (in Puglia) EastMed zal binnenkomen om gas naar andere Europese landen te brengen.

De Italiaanse minister van Economische Ontwikkeling Patuanelli (M5S) noemde de door de EU goedgekeurde gaspijpleiding een van de "Europese projecten van gemeenschappelijk belang", en de Italiaanse ondersecretaris van Economische Ontwikkeling, mevrouw Todde (M5S), leidde Italië ertoe zich aan te sluiten bij het EastMed Gas Forum, het hoofdkwartier van de "dialoog en samenwerking" op het gebied van oostelijk mediterraan gas, waarvan Egypte en de Palestijnse Autoriteit - naast Israël, Griekenland en Cyprus - deel uitmaken. Ook Jordanië maakt er deel van uit, hoewel het geen offshoregasvelden heeft die niet over de Middellandse Zee uitkijken, maar het gas uit Israël invoert. Aan de andere kant zijn Libanon, Syrië en Libië uitgesloten van het forum, ondanks het feit dat een deel van het gas in het oostelijke Middellandse-Zeegebied aan hen toebehoort. De Verenigde Staten, Frankrijk en de EU hebben hun toetreding tot het Forum aangekondigd. Turkije neemt er niet aan deel vanwege het geschil met Griekenland, dat de NAVO echter wel wil beslechten: "militaire delegaties" van de twee landen zijn al zes keer bijeengekomen op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. Intussen wordt in het oostelijke deel van het Middellandse-Zeegebied en in het aangrenzende Zwarte-Zeegebied een toenemende inzet van Amerikaanse marinetroepen in Europa georganiseerd, met hun hoofdkwartier in Napels Capodichino. Hun "missie" is "het verdedigen van Amerikaanse en geallieerde belangen en het ontmoedigen van agressie". Dezelfde "missie" voor de Amerikaanse B-52 strategische bommenwerpers die over de oostelijke Middellandse Zee vliegen, geflankeerd door Griekse en Italiaanse jagers.