De misdaad tegen de vrede van Angela Merkel en François Hollande

Enkele collega’s in de grote media hebben een ophef gemaakt over een fragment uit een lezing die ik vorige maand in Colmar heb gegeven [1]. Ze betwisten wat ik heb gezegd over de persoonlijke verantwoordelijkheid van voormalig bondskanselier Angela Merkel en voormalig president François Hollande voor de huidige oorlog in Oekraïne.

Hier zijn, in detail, de feiten die ik heb gemeld en die zij ontkennen.

Misdaden tegen de vrede

President Hollande gaf op 28 december 2022 een interview in Parijs aan Théo Prouvost van de Kyiv Independent [2] , dat mijn tegenstanders verwarren met de erop geïnspireerde sketch van de Russische komieken Vovan en Lexus [3]. Daarin zegt hij zich te herkennen in de opmerkingen die de voormalige Duitse bondskanselier Angela Merkel een paar dagen eerder maakte in Zeit [4]. Zij zei dat ze de akkoorden van Minsk niet had ondertekend om de mensen in Donbass te beschermen en een einde te maken aan de oorlog die de autoriteiten in Kiev tegen hen voeren, maar om hen de tijd te geven zich te bewapenen. François Hollande geeft expliciet toe: "Ja, Angela Merkel heeft op dit punt gelijk. De Minsk akkoorden hebben het Russische offensief een tijdje gestopt. Het was heel belangrijk om te weten hoe het Westen dit uitstel zou gebruiken om een nieuwe Russische poging te voorkomen".

De "Russische poging" waar hij naar verwijst is niet Moskou dat Russische troepen stuurt, maar het privé-initiatief van miljardair Konstantin Malofejev om Kozakken te sturen om de mensen van de Donbass te steunen, zoals hij ook voor de Bosnische Serviërs had gedaan .

De opmerkingen van Angela Merkel en François Hollande werden bevestigd door de secretaris-generaal van de Nationale Defensie- en Veiligheidsraad van Oekraïne, Oleksiy Danilov, die drie weken geleden ontslag nam nadat hij de speciale gezant van China had beledigd [5].

De Minsk akkoorden werden onderhandeld in twee fasen:

• Het eerste protocol werd op 5 september 2014 ondertekend door Oekraïne, Rusland en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Het werd ook geparafeerd door de gouverneurs van de oblasten Donetsk en Lugansk. Op dat moment streefden deze oblasts, hoewel ze "republieken" werden genoemd zoals de voormalige Sovjetgebieden, niet naar onafhankelijkheid. Dit protocol voorzag in een staakt-het-vuren, de vrijlating van gijzelaars, de terugtrekking van troepen aan beide zijden, inclusief de Kozakken van Konstantin Malofejev, en een algemene amnestie. Het voorzag ook in de decentralisatie van bevoegdheden, lokale verkiezingen en een nationale dialoog.

Er gebeurde echter niet veel, behalve dat de Kozakken van Konstantin Malofejev zich terugtrokken op aandringen van de Russische president Vladimir Poetin, die het maar niks vond dat een moderne oligarch zich gedroeg als een tsaristische groothertog.

• Het tweede protocol werd zes maanden later ondertekend, op 11 februari 2015. De onderhandelingen vonden plaats onder de verantwoordelijkheid van de OVSE, opnieuw tussen Kiev, Donetsk en Lugansk. Dit keer stonden Duitsland, Frankrijk en Rusland garant ("Normandië-formaat").

Het bevat min of meer dezelfde bepalingen als het eerste protocol, maar is gedetailleerder. Er staat vooral in dat de decentralisatie, die ondanks de afspraken niet heeft plaatsgevonden, via een grondwetsherziening moet worden gerealiseerd.

Rusland vreesde dat dit tweede protocol net zo min zou worden toegepast als het eerste. Dit werd later uitgelegd door Vladislav Sourkov, die verantwoordelijk was voor dit dossier in het Kremlin, en het was dus niet dat Rusland het niet wilde toepassen, zoals Le Figaro [6] het verkeerd interpreteerde. Bovendien was het Moskou [7], en niet Berlijn of Parijs, die dit protocol ter goedkeuring voorlegde aan de Veiligheidsraad.

Naar een Neurenberg 2 proces

In reactie op de verklaringen van kanselier Merkel en president Hollande, heeft de voorzitter van de Doema (d.w.z. het lagerhuis), Vyacheslav Volodin, onmiddelijk zijn verontwaardiging geuit over deze bekentenissen. Na de kerstvakantie publiceerde hij zijn commentaar op zijn Telegram-kanaal [8]. Dit leidde tot twee berichten, één van het agentschap Tass [9] en één van het agentschap Ria-Novosti [10], die mijn tegenstanders ook negeren.

In zijn hoedanigheid van voorzitter van de Doema begon hij met een citaat van president Vladimir Poetin: "Als een gevecht onvermijdelijk is, moet je als eerste toeslaan". Daarna zei hij: "De bekentenissen van een vertegenwoordiger van het regime in Kiev en voormalige Duitse en Franse leiders zouden als bewijs gebruikt moeten worden voor een internationaal militair tribunaal. Deze leiders beraamden een wereldoorlog met voorspelbare gevolgen. Ze verdienen gestraft te worden voor hun misdaden".

Door de uitspraken van Angela Merkel, François Hollande en Oleksiy Danilov te beschrijven als bewijs van "misdaden", verwijst hij naar de "misdaden tegen de vrede" die werden vastgesteld door het Internationaal Militair Tribunaal in Neurenberg aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Volgens deze autoriteit, erkend door alle lidstaten van de Verenigde Naties, zijn dit de ernstigste misdaden, zelfs meer dan "misdaden tegen de menselijkheid". Ze zijn dan ook niet onderworpen aan verjaring.

Tegen Angela Merkel, François Hollande en Oleksiy Danilov is nog geen arrestatiebevel uitgevaardigd, maar er is wel al een waarschuwing uitgegaan. Voorlopig is er geen rechtbank die hun misdaden kan veroordelen. Daarom verwees president Vyacheslav Volodin naar een "internationaal militair tribunaal" (gelijk aan het Neurenberg Tribunaal). Dit tribunaal moet nog worden opgericht na de oorlog in Oekraïne.

Het lijdt geen twijfel dat als er geen overeenkomst wordt bereikt met Frankrijk, Duitsland en Oekraïne, Angela Merkel, François Hollande en Oleksiy Danilov zich zullen moeten verantwoorden voor "misdaden tegen de vrede".

Ik kan alleen maar betreuren dat mijn tegenstanders de hierboven geciteerde documenten niet hebben gevonden. In feite is dit heel normaal: ze zijn alleen geïnteresseerd in Angelsaksische of Europese persbureaus die weigeren het Russische standpunt in overweging te nemen. Ze nemen het officiële verhaal voor waar aan en doen geen onderzoek.

Waarom de Minsk akkoorden nooit werden uitgevoerd

Zoals ik hierboven al zei, presenteerde Rusland op 17 februari 2015 het tweede protocol aan de Veiligheidsraad. Dit was het onderwerp van Resolutie 2202. In de bijlage liet Moskou de tekst van het protocol en de verklaring van de vier staatshoofden, Vladimir Poetin (Rusland), Petro Porosjenko (Oekraïne), François Hollande (Frankrijk) en Angela Merkel (Duitsland) opnemen. Tijdens de debatten sprak de permanente vertegenwoordiger van Oekraïne in New York zijn tevredenheid uit over de niet aflatende steun van de Verenigde Naties.

Terloops moet worden opgemerkt dat de permanente vertegenwoordiger van China het standpunt duidelijk maakte dat het nu nog steeds huldigt: vrede kan alleen duurzaam zijn als rekening wordt gehouden met de zorgen van alle partijen.

Het tweede Minsk-akkoord werd echter niet uitgevoerd. Er zijn altijd sporadische botsingen geweest in de Donbass, waarbij de ene partij de andere de schuld gaf. Bovendien wilde Kiev dat de amnestie na de lokale verkiezingen zou worden afgekondigd, terwijl de leiders van de Oblasten van de Donbass het van tevoren wilden afkondigen. Dan hadden ze zich verkiesbaar kunnen stellen en waarschijnlijk gewonnen. Grondwetswijzigingen werden inderdaad in stemming gebracht op 31 augustus 2015 in de Verkhovna Rada, in aanwezigheid van... de speciale gezant van de VS, de Straussiaanse Victoria Nuland, die de staatsgreep van 2014 (bekend als "EuroMaidan") had georganiseerd. De gekozen vertegenwoordigers van de "Integraal nationalistische" Sloboda-partij probeerden de stemming te blokkeren en bestormden het podium onder het roepen van "Schande! [11]. Ondertussen braken er buiten de Assemblee gevechten uit tussen de politie en "integraal nationalistische" militieleden, waarbij 4 doden en 122 gewonden vielen. Er werd geen gekwalificeerde meerderheid bereikt in de Rada en de grondwetswijziging werd niet aangenomen.

Deze rellen waren de grootste sinds de omverwerping van de gekozen president, Viktor Janoekovitsj, door de "integraal nationalisten" van de Sloboda, gesteund door Victoria Nuland. President Petro Poroshneko veroordeelde ze, maar durfde dat geen tweede keer te doen. Het was duidelijk dat als hij volhardde in het willen uitvoeren van de Minsk akkoorden, ook hij ten val zou worden gebracht.

Moedig, maar niet ondoordacht, stelde hij plotseling het tweede Minsk-protocol aan de kaak. Hij beweerde dat de handtekening van voormalig president Leonid Koetsjma aan Oekraïense zijde waardeloos was omdat hij niet was geaccrediteerd door de Verkhovna Rada. Dit is waar, maar Petro Porosjenko was aanwezig bij de onderhandelingen; in zijn hoedanigheid als waarnemend president van Oekraïne maakte hij geen bezwaar toen de overeenkomsten werden ondertekend, noch toen ze werden geratificeerd door de Veiligheidsraad, en hij ondertekende een gezamenlijke verklaring waarin hij beloofde ze toe te passen. Hij had nu dezelfde kwade trouw als president François Hollande en bondskanselier Angela Merkel.

President Petro Porosjenko stelde onmiddellijk de Sloboda-milities aan om de bevolking van Donbass onder druk te zetten. Dit is de sinistere Azov-divisie van de "Witte Führer", Andriy Biletsky. Over een periode van zeven jaar zouden 80.000 strijders de confrontatie met elkaar aangaan. De mannen van Kiev doodden tussen 17.000 en 21.000 van hun landgenoten in de Donbass. Porosjenko vestigde een apartheid, een burgerschap met twee niveaus: Russischtaligen in Donbass hadden geen recht meer op openbare diensten, scholen of pensioenen.

De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties greep niet in, maar gaf slechts een verklaring af van zijn voorzitter op 6 juni 2018 [12]. Eenmaal aan de macht probeerde president Volodymyr Zelensky de draad weer op te pakken door een bijeenkomst in Normandië-stijl te beleggen, maar hij bereikte niets.

De verantwoordelijkheid om de mensen in Donbass te beschermen

Op 2 november 2021 werd Dmytro Jarosh, de leidende figuur van de "integrale nationalisten" en al lange tijd CIA-agent [13], door de president benoemd tot adviseur van de opperbevelhebber van de Oekraïense legers, generaal Valerii Zaluzhnyi. Hij stelde al snel een plan op voor een aanval op de Donbass [14], die op 9 maart 2022 gelanceerd zou worden.

Tijdens een spontane bijeenkomst in het Kremlin op 21 februari erkende Moskou echter plotseling de Volksrepublieken Donestk en Loughansk als onafhankelijke staten. De volgende dag lanceerde het een "speciale militaire operatie". Russische troepen rukten samen op vanaf hun grens en die van Wit-Rusland om een concentratie van Oekraïense troepen in de Donbass te voorkomen. Ze vernietigden het militaire vliegveld in Kiev, maar deden geen poging om de hoofdstad in te nemen. In slechts een paar weken bevrijdden ze het grootste deel van de Donbass.

Maandenlang vermeed Rusland het woord "oorlog" te gebruiken. Het legde uit dat het alleen ingreep om een einde te maken aan het lijden van de burgerbevolking van Donbass. Daarentegen beschuldigde het Westen Rusland ervan Oekraïne te zijn "binnengevallen" om het te veroveren. Maar het enige wat Rusland heeft gedaan, is resolutie 2202 en de verklaring van de staatshoofden die over de akkoorden van Minsk hebben onderhandeld, toepassen. Deze mogelijkheid heeft het land laten opnemen in de bijlage bij de resolutie. Zeggen dat Rusland Oekraïne binnenviel, zou impliceren dat Frankrijk Rwanda "binnenviel" toen het een einde maakte aan de genocide op de Tutsi’s in 1994. Niemand is die mening toegedaan. Het paste gewoon Resolutie 929 toe en redde miljoenen levens.

Vreemd genoeg bracht Rusland het argument van de "verantwoordelijkheid om te beschermen" niet ter sprake. Dat komt omdat het zich had verzet tegen de formulering van dit concept, dat pas in 2005 door de Verenigde Naties werd aangenomen. Maar op 12 februari 2024 zal Rusland deze formulering uiteindelijk gebruiken tijdens een vergadering van de VN-Veiligheidsraad die het zal bijeenroepen. Ze zal haar onveranderlijke standpunt uiteenzetten, maar deze keer zal ze dezelfde diplomatieke taal gebruiken als haar gesprekspartners.

Oorlogspropaganda

Afsluitend, wil ik graag terugkomen op wat mijn collega’s hebben geschreven. Volgens hen heb ik de verantwoordelijkheid van François Hollande en Angela Merkel in de huidige oorlog verzonnen en geef ik stem aan Russische desinformatie door te beweren dat Moskou Oekraïne niet is binnengevallen. Ze hebben deze artikelen waarschijnlijk geschreven met de bedoeling om mijn geloofwaardigheid te ondermijnen. Misschien realiseerden ze zich niet dat ze, door deze onzin in de reguliere media te schrijven, het publiek misleidden en uiteindelijk de propaganda van de voorstanders van de oorlog doorgaven.