Joegoslavië 24 maart 1999: de eerste oorlog van de nieuwe NAVO

door Manlio Dinucci

NAVO’s illegale agressie tegen Servië precies 25 jaar geleden was de eerste stap in de transformatie van de NAVO. Van een bondgenootschap dat niet was ontworpen om zich te beschermen tegen een mogelijke aanval van de USSR, maar om "de Sovjet-Unie buiten, de Amerikanen binnen en de Duitsers onder controle te houden", in de woorden van de eerste secretaris-generaal, Lord Hastings Lionel Ismay, veranderde het in een organisatie die was ontworpen om de Russische Federatie te vernietigen.

Vijfentwintig jaar geleden vernietigde de NAVO onder leiding van de VS in een oorlog wat er over was van de Joegoslavische Federatie, de staat die de expansie van de NAVO naar het oosten, richting Rusland, in de weg stond. In de twintig jaar daarna breidde de NAVO uit van 16 naar 30 landen en met de oorlog in Oekraïne die in 2014 begon, is de NAVO nu gegroeid naar 32 landen. De rol van de Italiaanse regering, onder leiding van Massimo D’Alema en vicepresident Sergio Mattarella, was doorslaggevend in de oorlog van 1999. Zoals we kunnen horen in de officiële geluidsopname, was het vice-president Mattarella die het begin van de oorlog aankondigde aan de Senaat op de avond van 24 maart 1999 en uitleg gaf over de redenen daarvoor, volgens het officiële verhaal.

Toen vliegtuigen van de Verenigde Staten en andere NAVO-lidstaten de eerste bommen op Servië en Kosovo lieten vallen, kondigde de Democratische president Bill Clinton aan: "Aan het einde van de 20e eeuw, na twee wereldoorlogen en een koude oorlog, hebben wij en onze bondgenoten de kans om onze kinderen een vrij, vreedzaam en stabiel Europa na te laten". Gedurende 78 dagen, voornamelijk vertrekkend van Italiaanse bases, vlogen 1100 vliegtuigen 38.000 vluchten, waarbij 23.000 bommen en raketten werden afgeworpen. "Van de 2.000 doelen die door NAVO-vliegtuigen in Servië werden geraakt - zo documenteerde het Pentagon later - werden er 1999 gekozen door de Amerikaanse inlichtingendienst en slechts één door de Europeanen. De bombardementen ontmantelden de structuren en infrastructuur van Servië, waarbij vooral burgerslachtoffers vielen. De resulterende schade aan de gezondheid en het milieu is niet in cijfers uit te drukken. Alleen al uit de raffinaderij in Pancevo zijn duizenden tonnen zeer giftige chemicaliën (waaronder dioxine en kwik) vrijgekomen als gevolg van de bombardementen. Andere schade werd veroorzaakt door het massale gebruik van projectielen met verarmd uranium door de NAVO in Servië en Kosovo.

De regering-D’Alema stelde het Italiaanse grondgebied, en in het bijzonder de luchthavens, volledig ter beschikking van de strijdkrachten van de Verenigde Staten en andere landen om wat de voorzitter van de Raad omschreef als uitvoering te geven aan "het recht op humanitaire interventie". Bij de bombardementen waren 54 Italiaanse vliegtuigen betrokken die 1.400 vluchten uitvoerden op doelen die door het Amerikaanse commando waren aangegeven.

"Wat het aantal vliegtuigen betreft, waren we de tweede na de VS. Italië is een groot land en we moeten niet verbaasd zijn over de inzet die in deze oorlog is getoond", zei premier D’Alema tijdens zijn bezoek aan de Amendola-basis op 10 juni 1999, waarbij hij benadrukte dat "het voor de piloten die deelnamen een geweldige menselijke en professionele ervaring was".