Το Λονδίνο και η Μόσχα είναι το θέατρο μεγάλων συλλογικών γεγονότων. Το καθένα εκφράζει τις δικές του αξίες. Στην Αγγλία, η μεγαλοπρέπεια κρύβει την προέλευση των πλούσιων στολιδιών, τα πιο πολλά κλεμμένα χωρίς ενδοιασμούς. Στη Ρωσία, ο εορτασμός των μαρτύρων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι δέσμευση για την ίδια θυσία υπέρ της πατρίδας. Στο Λονδίνο, η επιτυχία μετριέται με αυτά που έχεις συσσωρεύσει. Στη Μόσχα, αξιολογείται με το τι έχουμε κάνει για τους δικούς μας.
Οι εορτασμοί της 6ης Μαΐου στο Λονδίνο και της 9ης Μαΐου στη Μόσχα ήταν παραστάσεις με στόχο να φανερώσουν δύο κόσμους, ξένους μεταξύ τους.
Η σκηνοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου
Στην Αγγλία, στις 6 Μαΐου, γίναμε μάρτυρες της στέψης του μεγαλύτερου από όλους τους βασιλείς. Ο βρετανικός τύπος μας διαβεβαίωσε ότι ο θρόνος δεν έχει πολιτικά δικαιώματα, αλλά εκφράζει μόνο μια αντιπροσωπευτική τελετουργία. Αλήθεια; Τότε λοιπόν πως μπόρεσε ο Πρίγκιπας της Ουαλίας, εκατό φορές κατά τη διάρκεια της βασιλείας της μητέρας του, να αλλάξει την ατζέντα της Βουλής των Κοινοτήτων και να αφαιρέσει από αυτήν τα θέματα που δεν του άρεσαν; Οι ειδικοί μας διαβεβαιώνουν ότι επρόκειτο μόνο για μικρά νομοσχέδια, αλλά με ποιο δικαίωμα ο πρίγκιπας και όχι οι βουλευτές τα έκρινε ασήμαντα;
Ως πρίγκιπας της Ουαλίας, ο Κάρολος έγινε προστάτης της Αδελφότητας των Αδελφών Μουσουλμάνων, μιας μυστικής πολιτικής οργάνωσης που δημιουργήθηκε από την MI6 κατά τη διάρκεια του αποικισμού της Αιγύπτου. Σε πολλές μουσουλμανικές χώρες απαγορεύεται λόγω των φιλοβρετανικών τρομοκρατικών δραστηριοτήτων τους. Το 1993, έγινε προστάτης του Κέντρου Ισλαμικών Σπουδών της Οξφόρδης (Oxford Centre for Islamic Studies), από όπου οι Αδελφοί και η MI6 θα ακτινοβολούν σε όλη τη Μέση Ανατολή σύμφωνα με την παράδοση του Λόρενς της Αραβίας. Ο ζήλος του πρίγκιπα Καρόλου είναι τέτοιος που το Λονδίνο μεταμορφώνεται σε Λονδιστάν, φιλοξενώντας πολλούς αξιωματούχους της Αδελφότητας, συμπεριλαμβανομένου του Σαουδάραβα Οσάμα Μπιν Λάντεν. Ο πρίγκιπας έχει ταξιδέψει 120 φορές για να συναντηθεί με μονάρχες του Κόλπου που υποστηρίζουν την οργάνωση.
Το τέλος ενός κόσμου
Με το όνομα του Κάρολου Γ’, ο πρίγκιπας της Ουαλίας στέφθηκε μόλις μονάρχης της Αντίγκουα και Μπαρμπούντα, της Αυστραλίας, των Μπαχαμών, της Μπελίζ, του Καναδά, της Γρενάδας, της Τζαμάικας, της Νέα Ζηλανδίας, της Παπούας-Νέα Γουινέας, του Ηνωμένου Βασίλειου, του Άγιου Χριστόφορου και Νέβις, της Αγίας Λουκίας, του Άγιου Βικέντιου και των Γρεναδίνων, των Νήσων Σολομώντα και Τουβαλού. Αποσπάσματα των στρατών αυτών των βασιλείων του παρέλασαν για να τον συνοδεύσουν στο παλάτι του.
Περίπου εκατό αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων παρευρέθηκαν ή εκπροσωπήθηκαν. Τα επίσημα πλάνα του BBC δεν τους έδειχνε. Ήταν καλεσμένοι, τίποτα παραπάνω.
Οι Βορειοκορεάτες, οι Σύροι και οι Ρώσοι δεν ήταν ευπρόσδεκτοι στη στέψη. Οι Κινέζοι προσκλήθηκαν, αλλά προκάλεσαν σκάνδαλο στέλνοντας τον αντιπρόεδρο Χαν Ζενγκ, ο οποίος παρουσιάζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο ως υπεύθυνος για την αντιβρετανική καταστολή στο Χονγκ Κονγκ.
Η τελετή δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου μετά την αποαποικιοποίηση της Αυτοκρατορίας στην οποία «ο ήλιος δεν δύει ποτέ». Εχουν αφαιρεθεί από τα κοσμήματα του στέμματος μερικοί πολύτιμοι λίθοι που είχαν κλαπεί στην Ινδία.
Είναι βέβαια ανόητο να αξιολογείς μια τελετή του παρελθόντος με κριτήρια μιας άλλης εποχής. Αλλά οι Βρετανοί επέλεξαν παλιά σύμβολα σαν να ήταν ακόμα αποδεκτά στον 21ο αιώνα. Έτσι, ένα θαυμάσιο κεντημένο παραβάν έκρυψε τον βασιλιά όταν χρίστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ, ώστε το φως του Θεού να μην τυφλώσει το κοινό. Υπάρχει πράγματι κανείς που φοβάται να μείνει έκθαμβος; Στο τέλος της στέψης, ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ ανακηρύχθηκε «Υπολοχαγός του Θεού στη Γη». Πώς μπόρεσαν να συμμετάσχουν σε αυτή τη μασκαράτα λειτουργοί πολλών άλλων θρησκειών;
Αυτή η χλιδή δεν φαινόταν να αντιστοιχεί στην άνοδο ενός βασιλιά, αλλά μάλλον στην κηδεία ενός κόσμου. Αυτή της Δύσης που κυριαρχεί στην Ανθρωπότητα.
Η Ημέρα της Πατρίδας
Η Ρωσία γιορτάζει σήμερα, 9 Μαΐου, τη νίκη της ΕΣΣΔ κατά του ναζισμού. Ο σοβιετικός λαός υπέφερε όπως και αυτός της Πολωνίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 27 εκατομμύρια άνθρωποι σκοτώθηκαν. Συνολικά είναι 1 Σοβιετικός στους 7 (έναντι 1 Γερμανός στους 10, 1 Γάλλος στους 83 και 1 Αμερικανός στους 655).
Για να αντιμετωπίσει τον εχθρό, η χώρα συσπειρώθηκε. Ο γενικός γραμματέας Ιωσήφ Στάλιν απελευθέρωσε τους αιχμαλώτους του Εμφυλίου Πολέμου (τα γκουλάγκ κατοικούνταν από αντιφρονούντες κομμουνιστές). Έβαλε τέλος στους θρησκευτικούς διωγμούς και έκανε συμμαχία με την Ορθόδοξη Εκκλησία, έτσι ώστε αυτή η τραγική περίοδος να γίνει το χωνευτήρι της συμφιλίωσης και της εθνικής ενότητας.
Οι εορτασμοί της 9ης Μαΐου είναι επομένως και η ανάμνηση της φρίκης του πολέμου, αλλά και της ικανότητας να σωθούν σε περιβάλλον ομοψυχίας. Σήμερα, οι Ρώσοι συνειδητοποιούν ότι στην Ουκρανία πολεμούν τους «ριζοσπάστες εθνικιστές» που είναι οι κληρονόμοι εκείνων που ενώθηκαν με τους Ναζί για να σφαγιάσουν όσο το δυνατόν περισσότερους Εβραίους, Τσιγγάνους και Σλάβους (Σύμφωνα με την σημερινή επίσημη ουκρανική ιδεολογία, οι Ουκρανοί δεν είναι Σλάβοι αυστηρά μιλώντας, αλλά απόγονοι μιας φυλής των Βίκινγκς, των Βαράγγων, ανάμεικτοι με Σλάβους).
Το Αθάνατο Σύνταγμα
Παραδοσιακά, από το 1965, οι Ρώσοι κάνουν επίσης πορεία την Ημέρα της Νίκης, στις 9 Μαΐου, σε φόρο τιμής στους παππούδες και τους προπάππους τους που σκοτώθηκαν πολεμώντας τους Ναζί. Από το 2012, η παρέλαση αυτή έγινε ευρέως διαδεδομένη σε όλη τη χώρα και διοργανώνεται με το όνομα «Αθάνατο Σύνταγμα». Σήμερα, δεν είναι τόσο θέμα να γιορταστούν οι νεκροί, όσο να παρασταθούν ως διάδοχοι τους, να λέει ο καθένας ότι είναι έτοιμος να πεθάνει για να υπερασπιστεί τον άλλον. Οι Ρώσοι είναι πατριώτες, όχι σοβινιστές, και έτοιμοι να θυσιαστούν.
Δεδομένων των ουκρανικών επιθέσεων, οι περισσότερες από αυτές τις παρελάσεις δεν θα πραγματοποιηθούν φέτος. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα προεδρεύσει των εκδηλώσεων, συμπεριλαμβανομένης της παραδοσιακής παρέλασης των στρατών στην Κόκκινη Πλατεία. Στη Δύση περιγράφεται ως δικτάτορας που ζει μέσα στη χλιδή, μακριά από τον λαό του. Οι συμπολίτες του γνωρίζουν ότι αυτό είναι ψέμα. Έχει την ρωσική κουλτούρα και σύμφωνα μ αυτήν πιστεύει ότι η πολυτέλεια δεν πρέπει να τον κάνει να ξεχάσει ότι είναι άνθρωπος.
Οι δύο κόσμοι
Αν οι υπήκοοι του βασιλιά Καρόλου Γ’ γοητεύονται από τη μεγαλοπρέπεια του Στέμματος, οι συμπολίτες του προέδρου Πούτιν θεωρούν ότι δεν είναι ευγένεια να στολίζεται κανείς με κλεμμένα κοσμήματα. Για αυτούς, αξία έχει μόνο αυτό που έχεις κερδίσει εσύ ο ίδιος.