Στον πόλεμο του Καραμπάχ, το σύγχρονο δίκαιο είναι αντιφατικό ανάλογα με το εάν ερμηνεύεται με όρους ιδιοκτησίας της επικράτειας ή της αυτοδιάθεσης του λαού. Εκμεταλλευόμενος αυτή την ασάφεια, ο τουρκικός λαός (δηλαδή τόσο η Τουρκία όσο και το Αζερμπαϊτζάν) μόλις επιτέθηκε σε αυτή τη αυτοαποκαλούμενη ανεξάρτητη επικράτεια (Αρτσάχ) αν και de facto συνδεδεμένη με την Αρμενία. Η Ρωσία έχει ήδη γνωστοποιήσει ότι, ανάλογα με τις Συνθήκες, θα υπερασπιστεί την Αρμενία εάν επιτεθεί, αλλά η εθνική της ασφάλεια δεν επηρεάζεται από αυτό που συμβαίνει στο Καραμπάχ. Επομένως, το μόνο ερώτημα είναι να εξακριβώσουμε εάν η Τουρκία ενήργησε σύμφωνα με τις εντολές των Δυτικών, ή εάν ανέλαβε μια πρωτοβουλία την οποία οι ίδιοι οι σύμμαχοί της είναι δυνατόν να την αντιστρέφουν εναντίον της.
Το παρόν άρθρο είναι συνέχεια του:
– « [Μήπως το Άρτσαχ (Καραμπάχ) θα είναι ο τάφος του Ερντογάν;^>article211008.html] », του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 6 Οκτωβρίου 2020.
Ο πόλεμος συνεχίζεται στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ από τις 27 Σεπτεμβρίου 2020. Η υπεροχή των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν είναι εμφανής, τόσο σε αριθμούς όσο και στην ποιότητα του εξοπλισμού τους. Η πρώτη γραμμή άμυνας των δυνάμεων του Αρτσάχ έχει συντριβεί, αλλά οι άλλες δύο εξακολουθούν να κρατούνται. Οι καταστροφές είναι τεράστιες, συμπεριλαμβανομένης από τη πλευρά του Αζερμπαϊτζάν. Είναι δύσκολο να καθοριστεί ένας απολογισμός των νεκρών, αλλά οι θάνατοι είναι ήδη πάρα πολλοί.
Ο πρόεδρος Ιλχάμ Αλίγιεφ ανακοινώσε την πρόθεσή του να συνεχίσει την επίθεσή του μέχρι τη νίκη, δηλαδή την «επανάκαμψη» του εδάφους του. Υποστηρίζεται από τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το Πακιστάν συμμετέχει επίσης στο στρατόπεδο του, αρνούμενο όμως να στείλει στρατιώτες εκεί. Όλες οι τουρκόφωνες χώρες του τουρκικού Συμβουλίου τουρκογενών χωρών έδωσαν την ακλόνητη υποστήριξή τους στον «Λαό με τα δύο κράτη» (Αζερμπαϊτζάν και Τουρκία)
Από την Αρμενική πλευρά, η εξίσου ακλόνητη υποστήριξη της διασποράς που είναι διασκορπισμένη στη Δύση έχει δημιουργήσει μια συναίνεση που καταδικάζει την αζερική επίθεση (παρόλο που το Μπακού ισχυρίζεται ότι δεν επιτέθηκε στον Καραμπάχ). Εκτός από το πρόβλημα του Αρτσάχ, προσθέτεται αυτό της Αρμενίας. Είναι σαφές και ισχυρίζεται, ότι στρατιώτες από αυτήν τη χώρα πολεμούν στο Αρτσάχ, αλλά δεν φαίνεται ότι οι μάχες έχουν εξαπλωθεί στο έδαφος της Αρμενίας.
Από διπλωματική άποψη, ο Όμιλος του Μινσκ του ΟΑΣΕ, υπό την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και της Ρωσίας, αυξάνει τις εκκλήσεις για εκεχειρία χωρίς αποτέλεσμα. Δεν είχε κάνει τίποτα από της ίδρυσής του και συνεχίζει δημόσια να κλείνει τα μάτια του. Στην πραγματικότητα, ενεργεί στη σκιά και μόλις οργάνωσε μια διαμεσολάβηση στη Γενεύη, χωρίς την Αρμενία.
Μια λέξη για τη γαλλική θέση: αν και συμπρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ, το Παρίσι συνεχίζει να αντιμετωπίζει την Άγκυρα για όλα τα είδη των θεμάτων: από την οριοθέτηση αποκλειστικών περιοχών στη Μεσόγειο έως την κατάσταση στη Λιβύη, περνώντας από τη κοσμικότητα. Ωστόσο, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αποφεύγει να αντιμετωπίσει όσο το δυνατόν περισσότερο την τουρκική κατοχή της Κύπρου, του Ιράκ και της Συρίας, τα οποία είναι πολύ πιο σημαντικά θέματα. Η Γαλλία ζήτησε από την Τουρκία εξηγήσεις σχετικά με τη μεταφορά τζιχαντιστών από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό που κάποτε βοήθησε στη δημιουργία του, και με την υποστήριξη και επίβλεψη της εναντίον της Συρίας.
Οι μεσαίες δυνάμεις αποφεύγουν να πάρουν θέση, καθώς σχεδόν όλες διστάζουν να αγανακτήσουν ένα ισχυρό πετρελαϊκό Κράτος για τα ωραία μάτια των Αρμενίων. Ωστόσο, δεδομένου του γενοκτονικού παρελθόντος του τουρκικού λαού, το οποίο εξακολουθεί να αρνείται, θα είναι ηθικά αδύνατο να μην μιλήσουν για πολύ καιρό. Πριν μιλήσει το Κατάρ (το οποίο στεγάζει μια τουρκική στρατιωτική βάση), ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου καταδίκασε την Τουρκία. Ακολούθησε αμέσως η Συρία. Ο πρόεδρος Μπασάρ αλ-Άσαντ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να ανακεφαλαιώσει τα εγκλήματα της Άγκυρας εναντίον του λαού του.
Συμπερασματικά, καθώς πλησιάζει η πιθανή ήττα του Αρτσάχ και η πιθανή σφαγή των κατοίκων του, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία εξακολουθούν να μιλήσουν για ουδετερότητα, η Δυτικοί και οι Άραβες υποστηρίζουν την Αρμενία, ενώ μόνο τα τουρκόφωνα κράτη υποστηρίξτε ανοιχτά το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία.
Η υπόθεση της παγίδας
Η υπόθεση μιας παγίδας που δημιούργησε η Ουάσινγκτον για να ωθήσει στο λάθος τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να τον ανατρέψει, όπως κάποτε έκανε ο Ιρακινός ομόλογός του Σαντάμ Χουσεΐν, εξακολουθεί να υφίσταται. Το 1990-91, η εισβολή στο Κουβέιτ, που ενθαρρύνθηκε από την πρέσβη των ΗΠΑ Απρίλια Γκάσπι, ακολουθήθηκε πέντε μήνες αργότερα από την ομόφωνη καταδίκη του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Επιχείρησης «Καταιγίδα της Έρημου». Δεν είμαστε παρά μόνο δύο εβδομάδες από την έναρξη των επιχειρήσεων στο Αρτσάχ.
Ήταν δύσκολο να μεταμορφωθεί η εικόνα του προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν σε λίγους μήνες. Ήταν πράκτορας της CIA, προσλήφθηκε όταν ήταν νέος, κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Είχε βοηθήσει μια απόπειρα πραξικοπήματος των Αδελφών μουσουλμάνων στη Συρία, κατόπιν εντολής των Δυτικών. Είχε ηγηθεί έναν μακρύ πόλεμο εναντίον του Ιράν, πάντα κατόπιν αιτήματος των Δυτικών. Φαντζόταν τον εαυτό του απαραίτητο για τους χορηγούς του. Η Ουάσιγκτον δημοσίευσε λοιπόν έγγραφα που μαρτυρούν ότι είχε δολοφονήσει πολλούς ανθρώπους του περιβάλλοντος του ή είχε δώσει εντολή να δολοφονηθούν, αλλά έπρεπε ακόμη να μετατραπεί αυτός ο ανατολικός δεσπότης σε νέο μαζικό εγκληματία. Σε αυτή τη διαδικασία, η ψευδή μαρτυρία μιας ψευδής νοσοκόμας από το Κουβέιτ ενώπιον του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αποφασιστική: με εντολή του τυράννου, ο ιρακινός στρατός έκλεβε θερμοκοιτίδες για μωρά, προκαλώντας το θάνατο των πρόωρων μωρών.
Στην περίπτωση του Αζερμπαϊτζάν, τα πράγματα θα είναι ευκολότερα. Αρκεί να εκταφούν τα στοιχεία της γενοκτονίας των Αρμενίων τα οποία οι Τούρκοι εξακολουθούν να αρνούνται για να δικαιολογήσουν το σοβαρό κίνδυνο για άλλη σφαγή. Όσο περισσότερο που ο καθεδρικός ναός του Αρτσάχ έγινε ήδη στόχος από δύο πυραύλους ακριβείας. Ήδη, το Αζερμπαϊτζάν αρνείται ότι έχει ρίξει αυτούς τους πυραύλους, κάτι που είναι δυνατό, αλλά προϋποθέτει ότι μια τρίτη δύναμη τραβά τα νήματα σε αυτή τη σύγκρουση. Εάν η συμμετοχή του Μπακού αποδειχθεί σε αυτήν την παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, η γενοκτονική πρόθεση θα ήταν αδύνατο να αγνοηθεί γνωρίζοντας ότι η γενοκτονία των Αρμενίων (1894-95 και 1915-20) στόχευε αυτόν τον πληθυσμό σύμφωνα με τη θρησκεία του.
Κλείνει η παγίδα
Ανήσυχος για να αποτρέψει την κλιμάκωση των πραγμάτων, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν οργάνωσε, στη Μόσχα, στις 9 Οκτωβρίου, διαπραγματεύσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, αφού είχε στείλει τον πρωθυπουργό του στο Ερεβάν. Μετά από έξι ώρες διαβούλευσης, οδήγησαν στην υπογραφή κατάπαυσης του πυρός για τις 10 Οκτωβρίου το μεσημέρι. Η συμφωνία προέβλεπε, πέραν της επιστροφής των κρατουμένων και των σορών των θυμάτων, την επανάληψη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ.
Πριν από το τέλος των μαχών, προηγήθηκε ένας έντονος βομβαρδισμός της μικρής πόλης Hadrut, της οποίας το Μπακού είχε διακηρύξει μάλλον εσπευσμένα την «επανακατάληψη», και μια τεράστια επίθεση με UAV με στόχο την επιδείνωση της ισορροπίας των δυνάμεων in extremis.
Η ανακωχή διήρκεσε μόνο 5 λεπτά: στις 12:05 μ.μ., ο Αρμπαϊτζάν επανέλαβε τις μάχες στο Hadrout.
Σύμφωνα με την αρμενική πλευρά, το Αζερμπαϊτζάν φέρεται τότε να βομβάρδισε τη Δημοκρατία της Αρμενίας στην παραμεθόρια πόλη του Καπλάν. Εάν επαληθευτούν αυτές οι πληροφορίες, ο Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) θα πρέπει να παρέχει στρατιωτική βοήθεια στην Αρμενία. Η Ρωσία θα έπρεπε τότε να αποδείξει την τουρκική εμπλοκή - για την οποία κανείς δεν αμφιβάλλει - για να θέσει τον Οργανισμό της Συνθήκης του Βόρειου Ατλαντικού (ΝΑΤΟ) σε δίλημμα: είτε να στηρίξει την Τουρκία και να κηρύξει τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε να την διατάσει να αποχωρήσει από τη Συμμαχία.
Καθώς σχεδόν όλα τα μέλη της Συμμαχίας δεν μπορούν πλέον να υποφέρουν τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα πρέπει τότε να γίνει ο παγκόσμιος εχθρός Νο.1.
Ωστόσο, τα πράγματα είναι ίσως ακόμη πιο περίπλοκα: η διεθνής επικοινωνία της πλευράς του Αζερμπαϊτζάν διαχειρίζεται από ένα λόμπι, το Διεθνές Κέντρο Nizami Ganjavi, το οποίο ελέγχεται σαφώς από το ΝΑΤΟ. Περαιτέρω, η Ουάσιγκτον έχει ήδη επιχειρήσει πολλές φορές να ανατρέψει, ακόμα και να δολοφονήσει, τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επαναλαμβάνοντας ταυτόχρονα ότι ο τουρκικός στρατός είναι πολύτιμη συνιστώσα της Συμμαχίας.