De nieuwe strategische doctrine van Turkije

Er zijn talrijke misinterpretaties over de ontwikkeling in Turkije begaan gedurende de laatste drie maanden, met name na het ontslag van de Eerste minister Ahmet Davutoğlu (22 mei) en de gepoogde militaire staatsgreep (15 juli).

De pseudo Staatsgreep

Laten we eerst de absurditeiten wegvagen. Alle auteurs zijn het eens over twee punten:
– De coup werd georganiseerd met de Verenigde Staten vanaf de Navo basis te Incirlik en met de steun van de luchtmacht die onder controle staat van de multinational Lockheed Martin,
– Hij werd geconcipieerd om te mislukken zoals de afwezigheid van initiatieven tegen alle leiders van het regime en van diens partij evenals tegen het presidentiële paleis, het strategische machtscentrum, aantonen. Bovendien speelden bepaalde putschisten onder een hoedje met president Erdoğan want twee rebellen-vliegtuigen hebben de president geëscorteerd tijdens zijn terugkeer naar Istanboel.

Hieruit volgt dat er maar twee interpretaties mogelijk zijn:
– Hetzij de Verenigde Staten hebben een waarschuwing aan president Erdoğan geadresseerd om hem volgzamer te maken. De putsch zou dan mislukt zijn;
– Hetzij de Verenigde Staten en president Erdoğan hebben de staatsgreep samen gedaan om zo het land van alle oppositie te zuiveren.

Inderdaad, we zijn wel gedwongen te constateren dat, ondanks de uiterlijke schijn en de officiële verklaringen deze zuivering het gezamenlijk belang van de Verenigde Staten en van president Erdoğan is.

Inderdaad, Turkije is heden de maffiabaas van de Moslimbroeders in de wereld en van hun gewapende arm, dat wil zeggen het internationale jihadisme. In deze positie houdt het de touwtjes van de « Syrische rebellen » in handen, evenals die van Daesh voor de rekening van Washington. Ongelukkigerwijs is deze positie onverenigbaar met zijn lidmaatschap van de Navo.

Aanvankelijk dacht Washington het probleem op te lossen door van Turkse president te veranderen. De CIA heeft toen dus de omvorming van de HDP (hoofdzakelijk Koerdische minderheidspartij) gesteund maar deze heeft de door de AKP grof getrukeerde verkiezingen verloren [1]. Washington heeft toen de handhaving van Erdoğan geaccepteerd, en besloten Turkije uit de Navo te verwijderen.

De Atlantische alliantie werd na de Tweede wereldoorlog opgericht op verzoek van de West-Europese bezittende elites die bang waren min of meer democratisch door de communisten te worden weggevaagd, naar het model van de « Praagse Februari-revolutie » in 1948. In de loop van de Koude oorlog heeft ze zich getransformeerd in een oorlogsmachine tegen de Sovjet unie. Ze had toen heel veel legers nodig, reden waarom ze in 1952 Turkije liet toetreden. Dit bleek onmisbaar te zijn tijdens de Oorlog van Korea, en vervolgens tijdens de Cubaanse raketten-crisis. De Alliantie werd echter niet ontbonden, maar in 1999 getransformeerd in een internationale unipolaire wereld-politiemacht (Nieuw strategisch concept). Van die tijd af werden alle Navo legers kwalitatief aan deze nieuwe functie aangepast: einde van de dienstplicht en aankoop van hoog-technologisch materiaal. Toen werd de aanwezigheid van Turkije in de Navo, die in 1952 noodzakelijk was, nutteloos.

Terwijl de Alliantie elke twee jaar een topconferentie van haar Staatshoofden houdt, heeft Washington er voor juli 2017 in Brussel een buitengewone bijeengeroepen. Men zal dan Turkije er van uitsluiten opdat Washington elke verantwoordelijkheid in het internationale terrorisme kan ontkennen.

Laten we terloops opmerken dat de AKP regelmatig het leger beschuldigt met de Verenigde Staten samen te werken. Zo heeft ze een fictie film geproduceerd over Gladio, de geheime dienst van de CIA/Navo, en meer dan 200 hoofdofficieren veroordeeld voor complot tegen de Staat (Ergenekon proces) [2]. Deze veroordelingen werden in het vervolg geannuleerd en de officieren bevrijd. Ze hadden in tegendeel gepoogd relaties aan te knopen met het Chinese leger, en zich dus van het Pentagon te verwijderen. Vandaag zijn ze er natuurlijk ten onrechte van beschuldigd putschisten te zijn.

Het enige bezwaar dat men kan opwerpen tegen de interpretatie van een afspraak tussen Washington en Erdoğan is de toekomst van de Hizmet, de beweging van Fehtullah Gülen. Deze is onmisbaar voor de CIA in Afrika, in de Balkan en in Centraal Azië, maar vandaag verliest zij haar Turkse financiering. We zullen in de volgende maanden zien welk alternatief Washington heeft voorzien.

Laten we terloops onderstrepen dat Gülen geen enkel verband heeft met de Staatsgreep, want hij behoort tot een andere islamitische school terwijl de putschisten kemalisten zijn.

Het ontslag van de Eerste minister

Laten we nu terugkomen op het ontslag van de Eerste minister Ahmet Davutoğlu, dat twee maanden vóór de Staatsgreep plaats had.

Na politieke wetenschappen te hebben gedoceerd in Malesië, publiceert hij in 2001 zijn Stratejik Derinlik : Türkiye’nin Uluslararası Konumu (Strategische Dieptegang). Steunend op de stellingen van Dimitri Kitsikis, prijst hij een neo-ottomanisme aan dat aan Turkije weer een regionale macht toedicht. Volgens hem moet de creatie van een nieuw Turks-Mongools rijk in twee fases gebeuren. Eerst weer diplomatische relaties met de buurlanden aanknopen (« nul problemen met zijn buren »), en vervolgens de islam bij de buren steunen om ze op die manier te verenigen. Hij doet zijn intrede in het kabinet van Eerste minister Erdoğan in 2003, en wordt zijn diplomatieke adviseur tot in 2009. Gedurende deze periode brengt hij het eerste deel van zijn programma in praktijk en slaagt er inderdaad in alle uit de ottomaanse periode stammende problemen met de buurlanden te regelen (maar noch de Armeense kwestie, die dateert van de Jonge Turken, noch de Cypriotische kwestie geërfd van Henry Kissinger). Eenmaal benoemd tot Minister van buitenlandse zaken, in 2009, vervolmaakt hij deze eerste fase door De Economische Gemeenschap Syrië-Turkije-Iran te onderhandelen, en gaat over tot de tweede fase van zijn project. Na het meningsverschil Erdoğan-Peres van Davos (eind 2009), organiseert hij het « Flottielje van de vrijheid » om de Hamas te steunen en komt in rechtstreeks conflict met Israël die de Mavi Marmara, welke de Turkse vlag voert overvalt. Vervolgens steunt hij de Moslimbroeders in Lybië en neemt deel aan de val van de Jamahiriya (2011). Tenslotte steunt hij nog de Moslimbroeders in Syrië, deze keer tegen de Lekenrepubliek.

Men moet wel toegeven dat deze politiek mislukt is en Turkije op een dood spoor bracht. Tijdens de tweede fase van het project van Davutoğlu kwam Ankara weer in conflict met het geheel van alle buurlanden, behalve Azerbaïdjan (« nul buren zonder problemen »). Daarom heeft president Erdoğan in mei jongstleden besloten van strategie te veranderen en Davutoğlu door Binali Yıldırım te vervangen. Het gaat er nog steeds om een Turks-Mongools rijk te stichten, maar deze keer door eerst te proberen Turkije te verenigen, en vervolgens diens model naar de buurlanden uit te breiden.

Yıldırım is een baas van de Turkse maffia die de financiering van AKP vanaf zijn creatie verzekerd. Hij heeft relaties van corruptie gevestigd met de meerderheid van de Turkse grote ondernemingen, en zuivert hen die hem hebben weerstaan weg.

De nieuwe Turkse strategische doctrine heeft Ankara al geleid tot het herstellen van op zijn minst goede economische relaties met meerdere van zijn buren.

Eind juni heeft Turkije in Rome een akkoord met Israël getekend dat hun diplomatieke verhoudingen herstelt. Gedachtewisselingen op hoog niveau met Iran hebben intense economische banden gehandhaafd ondanks de oorlog met Syrië. Bovendien vermenigvuldigen zich achter gesloten deuren consultaties over de Koerdische kwestie. Tenslotte heeft president Erdoğan zijn excuses gepresenteerd aan zijn Russische homoloog voor het neerschieten van de Sukhoï en vorige week de handelsstromen weer hersteld.

De komende ontwikkeling

Er blijven vier vragen open :

– De steun aan de jihadisten aan de grens van Golan

Sinds eind 2014 hebben de blauwe helmen van de Undof zich teruggetrokken uit het door resolutie 338 ingestelde No Man’s Land en werden vervangen door Al-Qaeda met de steun van Tsahal. Ik heb het bestaan van een akkoord tussen Moskou en Washington onthuld om Tel-Aviv te dwingen op te houden deze terroristen te steunen en de terugkomst van de Uno te aanvaarden [3]. Ankara zou deze rol kunnen overnemen, maar door het mankeren van een transportcorridor van Turkije naar Zuid-Syrië maakt dit onmogelijk. Overigens hebben de Britten de naamsverandering van Al-Qaeda in Syrië (« rebranding ») georganiseerd, waarschijnlijk om te proberen deze situatie te laten voortduren.

– De steun aan de jihadisten in Oost-Aleppo

De interventie van Jeffrey Feltman om de humanitaire corridors onder controle van de Uno te brengen toont aan dat het beleg door het Syrisch Arabische leger doeltreffend is. De Westerse propaganda echter doet alsof dit beleg doorbroken is. Na de afsluiting van het transportcorridor vanaf de grens zal Turkije zich in Oost-Aleppo slechts kunnen handhaven met de steun van de bevolking. Het zou zich dus snel moeten terugtrekken.

– De steun aan de jihadisten in Rakka en Mossoul

Alleen de bevolking van Al-Anbar (Irak) is uitsluitend Soenniet en de jihadisten gunstig gezind. Turkije zou dus Daesh moeten bestrijden in Rakka, maar deze blijven steunen in Mossoul. Zo is de handhaving van Daesh in Al-Anbar voor Washington de enige manier om de « zijderoute » af te snijden en voor te geven de vrede in Syrië te steunen.

– De Koerdische kwestie

Het plan van de AKP, ondersteund door Parijs en goedgekeurd door Washington, is buiten Turkije in Noord-Syrië een Koerdische Staat te creëren en daar de Koerden van de PKK heen uit te stoten. In de laatste jaren is overeengekomen dit « Koerdistan » in het Noorden van Syrië in een « Arabisch-Christelijke » zone te installeren, na diens historische bevolking te hebben ontruimd. Dit project wordt gesteund door bepaalde leden van de PKK die hopen op een Staat voor hen alleen, waar dan ook, zonder zich eraan te storen zich dan in dezelfde illegitieme situatie te bevinden als Israël in Palestina na de Nakba. In de komende maanden zullen de Koerden hun standpunt dus moeten verduidelijken. Tot nu toe waren ze de bondgenoten van allen tegen Daesh, hetgeen hen mogelijk heeft gemaakt de stad Manbij te bevrijden en het te beschouwen als het embryo van hun nieuwe Staat. Voortaan zullen ze zich moeten verdelen tussen pro-US en pro-Russisch. Het zal dan mogelijk zijn de uitvoerbaarheid van een « Koerdistan » op een non-Koerdisch gebied vast te stellen.

Tenslotte, wanneer al deze kwesties opgelost zullen zijn en de dictatuur geïnstalleerd zal zijn, zal Turkije opnieuw pogen zijn model uit te breiden tot in zijn buurlanden, waarschijnlijk te beginnen met hen die lafhartig hun ogen zullen hebben gesloten voor zijn methoden.