Su-34

Su-34 savaş uçağı Rus havacılık şirketi Sukhoi tarafından üretilmektedir. Ağırlığı 45 ton olan uçak, azami Mach 1,8 hızıyla, 18 000 metre irtifa tavanında ve 4 000 kilometrelik bir taktik yarıçap içerisinde 8 ton silah taşıyabilmektedir. Su-34, uçuş sırasında ikmal almadan 8 saat süresince uçmasını sağlayan üç ek yakıt deposuna sahiptir. Rus Su-34 bombardıman uçakları, Suriye’de gerçek savaş koşulları içerisinde, lazer, kızılötesi, kamera ve GPS güdümlü bomba ve füzeler kullanılarak test edilmiştir. Rus askeri uzmanlarının vardığı sonuçlardan biri, kaynakları artık tükenme yolunda olan zırhlı Su-25 uçaklarının yerini alabilmesi amacıyla, bu uçağın karaya yönelik saldırı görevleri için yeteneklerini geliştirmek olmuştur.

Su-25

Rus Hava Kuvvetlerinin elinde halen 100 adet Su-34 bulunuyor ve 2022 yılına kadar, modernize edilmiş100 adet Su-25 ve 150 adet Su-24 geri çekilirken, Su-34 bombardıman uçaklarının sayısının 250’ye yükseltilmesi bekleniyor. Yakın destek görevlerinde Su-34 uçağının kara birliklerinin elinde bulunan karadan-havaya omuzdan atılan (MANPADS) füzelerinin, küçük kalibreli uçaksavar bataryalarının ve makineli tüfeklerin menziline girmesi gerekiyordu. Bunun için Su-34 uçağının pilot kabinini, motorları, yakıt depolarını ve yaşamsal uçuş kontrol sistemleri korumak için zırh plakalarına ihtiyacı oldu. Kabinin kubbesi ve camlarının da aynı şekilde zırhlı olması gerekiyor. Zırh plakaları, çok katmanlı naylonla kaplı (patlama sonucunda parçalanmayı durduran) 15 ila 30 mm kalınlıktaki titanyumdan yapılıyor. Zırhın 23 mm ila 57 mm kalibreli, delici mermi ya da patlayıcılara dayanıklı olması gerekmektedir.

İlk avantaj Su-34’ün zaten omuzdan atılan karadan-havaya (MANPADS) füzelerine karşı koruma sağlayan ileri elektronik önleme donanımlarına ve radarla yönlendirilen kısa menzilli füze sistemine sahip olmasıdır. Sistem, uçağın üstüne monte edilen bir L150 Pastel sayısal ışıma algılayıcı radarı, radyo frekans karıştırıcı istasyonu bileşenleri ve KNIRTI (SPS-171/L0055 Sorbtsiya-S) savunma lazeri ve APP-50 termik aldatıcı fırlatıcılarından oluşmaktadır. Bir başka avantaj da uçaktaki radarın, 120-150 km uzaklıktaki düşman avcı uçaklarını algılamaya ve izlemeye imkan verecek şekilde çok işlevli olmasıdır. Dolayısıyla Su-34 havadan havaya uzun menzilli (R-77, R-27) ve kısa menzilli (R-73) füzeleriyle silahlandırılmıştır. Suriye hava sahasında bir Rus Su-24 savaş uçağının bir Türk F-16’sı tarafından düşürülmesinden sonra, Suriye’de görev yapan Su-34 uçakları havadan havaya füzelerle donatılmıştır.

Su-34

Su-34’ün zırhla kaplanmasının tasarımı ve Su-34’e yönelik testler konusunda Ruslar çok zorluk çekmediler çünkü daha önce Su-25’in zırhla kaplanması sürecini başarıyla gerçekleştirmişlerdi. Su-25’in uzunluğu 15,5 m, kanat açıklığı 14,3 m ve yüksekliği 4,8 m iken, Su-34’ün uzunluğu 23,3 m, kanat açıklığı 14,7 m ve yüksekliği ise 6 m. Dolayısıyla da Su-34’ün zırhla kaplanması, zırhı 500 kg ağırlığa sahip Su-25’in tersine, fazladan 800 ila 1 000 kg’luk bir ek ağırlığa neden olacaktır. Bu süreç, 12 adet Su-34 Rus bombardıman uçağından oluşan ilk grup karaya yönelik saldırı görevleri için harekata hazır hale geldiğinde tamamlanacaktır. Zırhlı Su-34 uçağının bir başka avantajı ise, Rusların uçak gövdesinin altına monte ettikleri ve Raduga kızılötesi algılayıcılar, AP-403 ve AP-404 panoramik kameraları ve bir adet AK-108FM eğik plan çekim kamerası içeren bir M400 konteyneri sayesinde yapacağı keşif görevleri aracılığıyla, kara ya da deniz hedeflerini kendi kendine belirleyebilmesidir. SLAR (slide-looking airborne radar, yani uçağa takılı yana bakan radar) tipi bir M402 Pika konteyneri de kullanılabilir. Bir bombardıman uçağı olarak Su-34, uçuşa yasak bölgelerdeki görevlerde çok başarılıdır çünkü düşman birliklerinin tedarikini kesmek ya da onu topraklarının derinliklerinde taciz etmek üzere yüksek irtifadan, orta ya da uzun mesafeden vurabilir. Bombardıman görevleri sırasında Su-34, DRFM (Digital RF Memory) donanımlı L175V/KS418 sinyal karıştırıcı konteyneri yardımıyla vurucu güçleri perdelemek için bir sinyal karıştırıcı platformu olarak da kullanılabilir.

Zırhlı Su-34’ün karaya yönelik saldırı görevlerinde başka avantajları ise, uçaktaki algılayıcılar sayesinde pilotun karadaki ya da denizdeki taktik durumu daha iyi tanımasını sağlayacak şekilde uzun bir süre 8 000 ila 12 000 metre arasındaki irtifalarda kalabilme yeteneğidir. Uçuş sırasında pilot, seçilen hedeflere göre karada oluşan değişiklikleri belirlemeye çalışmaktadır. Seçilen hedeflerin belirlenmesi ve kesintisiz takibi, uçaktaki radar ve Su-34 uçağının gövdesine monte edilen Platan elektro-optik donanımı sayesinde gerçekleştirilmektedir. Bu donanım, hassas lazer telemetresi yardımıyla, hedefle arasındaki mesafeyi ölçen bir lazer hedef işaretleyicisine sahiptir.

Karadaki hedeflere yönelik saldırılar, 1 000 ila 3 000 m yükseklikten pike şeklinde dalışla, tanksavar füzeleri, 50 kg’lık küçük bombalar, 57 mm’lik S-5 (S ya da K), 80 mm’lik S-8, 122 mm’lik S-13, 240 mm’lik S-24B, 340 mm’lik S-25 roket blokları ve 30 mm’lik GSH-30-1 uçak topu (hızı 1 800 mermi/dakika) yardımıyla gerçekleştirilecektir. Zırhlı Su-34, cihatçı gruplarla çarpışan kara birliklerine, dost kuvvetlere zarar vermeden ve vurulma riski taşımadan çok hassas bir yakın destek sağlayabilir. Ukrayna’nın doğusunda durum eğer kötüleşirse, zırhlı Su-34 Ukrayna Ordusu için gerçek bir kabusa dönüşebilir.

Her ne kadar ABD ve Rusya’nın elinde bu tip uçaklar olsa da, destek uçaklarına yönelik ihtiyaç arttı. Yeni yakın destek uçağına sahip olmayan ABD, otuz yaşında olan 240 adet A-10 Thunderbolt uçağını geri çekme planından vazgeçti ve bu uçakların 2028 yılına kadar görevini sürdürmesi bekleniyor.

A-10

A-10 uçakları çok dayanıklılar ve kara birliklerine destek konusunda, özellikle de tanklara karşı mücadelede çok etkindirler. A-10 uçağında, bir adet sekiz tüplü döner başlıklı 30 mm’lik GAU-8 topu (hızı 3 900 mermi/dakika, fakirleştirilmiş uranyum içeren mermiler), lazer güdümlü bombalar, JDAM (Joint Direct Attack Munition) bağımsız yönlendirme sistemli kutular içerisinde bombalar ve havadan-karaya ve AGM-65 Maverick füze donanımlıdır. Birinci Körfez Savaşında (1991), ABD’ye ait A-10 uçakları 900 Irak tankını, 2 000 askeri aracı ve 1 200 topu imha etmişlerdi.

Çeviri
Osman Soysal