Transnistrië roept Rusland om hulp

Toen de Sovjet-Unie in 1991 uiteenviel, werden er staten gecreëerd volgens de regionale indelingen van de USSR. Transnistrië, dat na de Tweede Wereldoorlog door het Sovjetbestuur aan Moldavië was toegevoegd, verklaarde zich vijf dagen later echter onafhankelijk.

De Moldaviërs droomden van het Amerikaanse model, terwijl de Transnistriërs het model van Michail Gorbatsjov nastreefden: het opbouwen van een natie die zowel democratisch als communistisch was. Woedend probeerden de Verenigde Staten in 1992 het land te vernietigen door een Roemeens leger te rekruteren onder leiding van kolonel Howard J.T. Steers (speciaal adviseur van de NAVO) [1]. Het Rusland van Boris Jeltsin liet hen in de steek, maar de Transnistriërs verdedigden zichzelf en wonnen hun vrijheid.

Vandaag de dag worden sociale uitkeringen en de salarissen van werknemers in de publieke sector niet betaald door Chisinau, dat de onafhankelijkheid van de Moldavische Republiek Dnjestrië niet erkent, maar wel beweert dat de Transnistriërs haar burgers zijn.

Terwijl er een overeenkomst was gesloten tussen Moldavië en de niet-erkende Moldavische Republiek Dnjestrië (Transnistrië) om het land toegang te geven tot zowel de markt van de Europese Unie als de wereldmarkt, vaardigde Chisinau begin 2024 nieuwe normen uit. Transnistrische bedrijven, die handel drijven met 90 landen, moeten geregistreerd zijn in Moldavië om er te kunnen transporteren. Dat kan echter niet, omdat Moldavische banken dat niet toestaan. Ook kunnen ze niet via Oekraïne vanwege de oorlog.

De hele maand januari werd er in Tiraspol gedemonstreerd tegen deze economische wurggreep. Twee derde van de Transnistriërs heeft een drievoudige Moldavische/Transnistrische/Russische nationaliteit. Tussen de 1.500 en 2.000 Russische soldaten vormen een permanente vredesmissie ter plaatse.

Op 21 februari kondigde de president van Transnistrië, Vadim Krasnosselski, aan dat alle afgevaardigden voor het eerst in 18 jaar in het Congres bijeen zouden komen. Oekraïne, dat in september vorig jaar had geprobeerd de president van Transnistrië te vermoorden, stuurde onmiddellijk zijn ambassadeur, Paun Rogovei, om ervoor te zorgen dat de situatie niet zou escaleren. Op 27 februari stuurde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Christopher W. Smith, een plaatsvervanger van staatssecretaris Victoria Nuland.

Op 28 februari kwam het Congres bijeen. Het riep Rusland op om hulp te bieden, maar vroeg niet om het land bij de Federatie te voegen, ook al hadden de burgers dat in 2006 in een referendum met 97% van de stemmen gevraagd en had de regering dat in 2014 gedaan toen de Krim werd toegevoegd.

In 2019 stelde de Rand Corporation, een denktank van het Amerikaanse militair-industriële complex, een plan op om rivaal Rusland te verzwakken door het te dwingen tot interventie in Oekraïne en vervolgens in Transnistrië [2]. Het plan werd op 5 september 2019 gepresenteerd aan het Huis van Afgevaardigden.

In januari 2022 reisde Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, naar de grens tussen Oekraïne en Transnistrië voor een ontmoeting met de missie van de Europese Unie ter ondersteuning van de grenzen in Moldavië en Oekraïne (EUBAM). Het doel was om plannen te maken voor de huidige crisis [3].