Mali en de Franse tegenstrijdigheden

In 2010, tijdens de crisis in Ivoorkust, heeft Frankrijk zijn beleid in Afrika gewijzigd. De steun van president Nicolas Sarkozy aan kandidaat Alassane Ouattara was noch in het belang van de Ivorianen, noch in het belang van de grote Franse ondernemingen, die tevergeefs hebben geprobeerd zich ertegen te verzetten. Parijs werd door Washington aangespoord om president Laurent Gbagbo, een voormalige collaborateur van de CIA die nationalist is geworden, ten val te brengen.

Deze toedracht verergerde het jaar daarop in Libië. President Sarkozy dacht misschien dat hij een olie-imperium kon creëren door een regime omver te werpen, maar in werkelijkheid diende hij noch de Libische, noch de Franse belangen. Hij sloot zich aan bij de Verenigde Staten en de NAVO.

Muamar Kadhafi was de enige persoon in Afrika die erin geslaagd was Arabieren en zwarten te doen samenwerken na eeuwen van oorlog en slavernij. Bovendien had hij de olie-inkomsten gebruikt om, samen met president Amadou Toumani Touré, te proberen in Mali (het vroegere "Franse Soedan") een minimale staat op te bouwen, naar het model van de Franse socialisten van de 19e eeuw (Proudhon, Fourier) en de Libisch-Arabische Jamahiriya.

Door de gids van de Libische revolutie uit te schakelen, veroorzaakte de NAVO onvermijdelijk chaos in Mali. Door Al Qaida-jihadisten in te zetten tegen Libië, hebben de VS de opstand van de AfriCom-commandant uitgelokt en vervolgens de doelstellingen van de NAVO op zijn kop gezet.

In de daaropvolgende maanden werd de Toeareg-rebellie hervat, maar nu speelden jihadistische groepen, gesteund door de Libische Moslimbroederschap (d.w.z. door de Angelsaksische geheime dienst), een veel belangrijkere rol. De soldaten van Bamako, die slechts over bescheiden middelen beschikten om zich tegen hen te verzetten, sloegen aan het muiten. De Franse en Amerikaanse geheime diensten hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om hem enkele weken voor het einde van zijn mandaat ten val te brengen en hem te vervangen door de voorzitter van de Nationale Vergadering, Dioncounda Traoré. Deze kunstgreep werd gelegaliseerd door de ECOWAS (Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten), waarvan de president niemand minder was dan Alassane Ouattara, die een jaar eerder door het Franse leger in Ivoorkust aan de macht was gebracht.

De jihadisten vielen vervolgens Konna (ten noorden van Mopti) aan en breidden de sharia uit tot het noorden van het land. Pseudo-president Dioncounda Traoré riep de hulp in van het Franse leger, dat slechts op zijn teken wachtte. De Franse president François Hollande bood zonder aarzelen zijn hulp aan om de invloed van de jihadisten (gesteund door zijn Angelsaksische en Qatarese bondgenoten) tegen te gaan en zijn uraniumvoorziening veilig te stellen. Dit was Operatie Serval, goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad. Het was duidelijk een terugkeer naar het oude koloniale beleid. In 2014 werd een geheim akkoord bereikt waardoor Parijs zijn manschappen niet alleen in Mali en Tsjaad, maar in de hele Sahel kon inzetten, niet langer tegen de Angelsaksen, maar samen met hen en alle Europeanen tegen de jihadisten (hoewel nog steeds gesteund door hen). Dit was Operatie Barkhane.

Na een periode van verwarring werden uiteindelijk verkiezingen gehouden die president Ibrahim Boubacar Keïta wettelijk aan de macht brachten. Hoewel hij beweerde seculier te zijn, vertrouwde hij op Saoedi-Arabië (dat zich tegen de Moslimbroederschap had gekeerd) tegenover Qatar (dat nu de Broederschap steunde)

De Franse tegenstrijdigheden waren al duidelijk: president Hollande zag zich gedwongen de inzet van operatie Serval te onderbreken om de Qatarese bondgenoten tijd te geven hun militaire adviseurs van de jihadisten terug te trekken. Vervolgens protesteerden de Syrische jihadisten, die door Frankrijk gesteund werden, tegen de "Franse verraders" die in Mali tegen hun "broeders" vochten. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, heeft zijn Franse ambtgenoot over deze verwarring ondervraagd. Maar met zelfvertrouwen antwoordde Laurent Fabius lachend: "Het is onze realpolitik" (sic!).

De eerste acties van het Franse leger waren militair onaanvaardbaar: het aantal burgerslachtoffers van de bombardementen was zeven keer groter dan het aantal gedode jihadisten. Dit leidde tot een omslag in de Malinese opinie tegen Frankrijk.

Het eerste slachtoffer van dit domme en barbaarse beleid was president Ibrahim Boubacar Keïta, die in 2020 door een nieuwe militaire junta ten val werd gebracht. Er brak een nieuwe periode van onrust aan, aangezien deze junta niet homogeen was. Uiteindelijk vormden de militairen, naar het voorbeeld van de Burkinese revolutionair Thomas Sankara (1949-83), een overgangsregering rond kolonel Assimi Goïta.

Het duurde niet lang voordat het Malinese leger erachter kwam wat er gebeurd was. Op 8 oktober 2021 beschuldigde de toenmalige Eerste Minister, Choguel Kokalla Maïga, in een interview met RIA-Novosti, Frankrijk van dubbel spel. Hij gaf zelfs bijzonderheden over de opleiding van jihadisten in Kigal, waar de Malinese functionarissen door het Franse leger de toegang werd verboden. Natuurlijk heeft geen enkele Franse media, behalve het Voltaire Network, over dit interview bericht.

De westerse pers berichtte daarentegen over onderhandelingen met Rusland die zouden kunnen leiden tot de inzet van het particuliere militaire bedrijf Wagner.

Op 23 december 2021 zond Frankrijk aan Mali een kennisgeving die mede ondertekend was door België, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Denemarken, Duitsland, Italië, Canada, Litouwen, Noorwegen, Portugal, Roemenië, de Tsjechische Republiek en Zweden, waarin het betreurde dat eventueel een beroep zou worden gedaan op de Wagner-groep, hetgeen zeker een zware last zou betekenen voor de begroting van het land.

In januari 2022 heeft de overgangsregering (de "junta" in Franse terminologie) een schending van haar luchtruim door haar Franse gasten aan de kaak gesteld. Generaal Laurent Michon, die het bevel voert over de Barkhane troepen, protesteerde onmiddellijk dat hij te goeder trouw handelde. Hij wijst op de privileges die de marionettenpresident Dioncounda Traoré aan Frankrijk heeft verleend bij de oprichting van Serval en doet alsof die ook voor Barkhane gelden.

Het is duidelijk dat de inspanningen van het Franse leger, los van de tegenwerkende rol van de Franse geheime diensten, een mislukking zijn die door alle waarnemers wordt erkend. Omdat de overgangsregering niet in staat is de goeden van de slechten te onderscheiden, vraagt zij de Fransen te vertrekken. Parijs heeft geprobeerd om via ECOWAS druk op hen uit te oefenen. De leden besloten hun grenzen met Mali te sluiten en zijn tegoeden bij de Centrale Bank van West-Afrikaanse Staten te bevriezen. Maar het hielp niet, en de Fransen begonnen in te pakken.

Op 11 mei hebben de Verenigde Staten in Marokko een bijeenkomst van de wereldwijde coalitie tegen Daesh georganiseerd. 85 staten namen eraan deel op het niveau van hun ministers van Buitenlandse Zaken, onder het voorzitterschap van de Straussiaanse Victoria Nuland. Het doel was de volgende oorlog in de Sahel voor te bereiden met wapens die aan Oekraïne waren geschonken maar in Kosovo en Albanië waren opgeslagen.

Medio juni 2022, toen de Fransen zich begonnen terug te trekken, huurde de overgangsregering een particulier Russisch militair bedrijf in, de Wagner Group, om hen te vervangen. Een maand geleden is in Frankrijk een campagne begonnen tegen deze indringers en een van hun leiders, Jevgeni Prigozjin. De uitgever Michel Lafon publiceert de getuigenis van een van hun voormalige commandanten over een missie in de Donbass en Syrië. De groep is ook aanwezig in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Libië. Wagner wordt beschuldigd van verschillende mishandelingen, die minder ernstig waren dan die van de Franse soldaten. Prigojine wordt ervan beschuldigd een computerbedrijf te bezitten en de Amerikaanse presidentsverkiezingen te hebben gemanipuleerd. Deze waanzin wordt uitvoerig herhaald, hoewel het Amerikaanse gerechtelijk onderzoek hiernaar nooit iets heeft kunnen vaststellen. Ook wordt opgemerkt dat hij Saif el-Islam el-Gaddafi adviseert en dat hij mensenrechtenorganisaties steunt die zich tegen westerse regeringen keren.

Uit vrees Rusland van zich te vervreemden heeft de ECOWAS op 3 juli haar sancties discreet ingetrokken.

Op 6 juli heeft de overgangsregering de Veiligheidsraad een nauwkeurig tijdschema doen toekomen voor de politieke hervormingen die gepland zijn tot de verkiezing van de president van de republiek in februari 2024. Het plan is kennelijk opgesteld met Russische adviseurs.

Op 21 juli 2022 beschuldigt de generaal die het bevel voert over de strijdkrachten van Barkhane, de Wagner-groep ervan drie goudmijnen te exploiteren als betaling voor haar interventie, hetgeen volgens hem een " klinkklare en stuitende geldroof " betekent.

Op 9 augustus overhandigt de Russische Federatie een grote zending vliegtuigen en helikopters aan het Malinese leger.

Op 16 augustus heeft Mali verzocht om een bijzondere vergadering van de Veiligheidsraad over de steun van Frankrijk aan de jihadisten. In haar brief beweert zij over bewijzen te beschikken van Frans dubbelspel.

Dezelfde dag heeft Frankrijk een communiqué aan de Raad gezonden over de terugtrekking van de Barkahne-troepen uit Mali. President Emmanuel Macron, die de verantwoordelijkheid van zijn land voor de verplettering van Libië en de steun aan de jihadisten ontweek, feliciteerde het land met het werk dat in negen jaar tijd is verricht. Hij herinnerde eraan dat 59 Franse soldaten hun leven hadden opgeofferd voor de veiligheid van de Europese en de Malinese bevolking.

Er rijzen verschillende vragen:

– Waarom heeft het Franse leger zulke slechte resultaten in Afrika? Daarentegen lijkt de staat van dienst van de Wagner Group in de Centraal-Afrikaanse Republiek, waar zij sinds 2018 aanwezig is, positief. Weliswaar hebben zijn soldaten zich schuldig gemaakt aan misbruiken (aanzienlijk minder dan hun Franse collega’s), maar zij zijn erin geslaagd de vrede te herstellen. In de gevechtshandelingen heeft het Franse leger niet langer de middelen om zijn ambities te verwezenlijken. Het is niet in staat jihadistische groeperingen te verslaan en zou, volgens de Nationale Assemblee in Parijs, in minder dan twee dagen worden weggevaagd als het een oorlog van hoge intensiteit zou moeten voeren

– Waarom is het Franse leger bereid te vechten tegen jihadisten die door Frankrijk worden gesteund? In de praktijk is er sinds 2007 geen sprake meer van een Frans buitenlands beleid, maar van een reeks opportunistische stappen. Deze ondoordachte acties hebben hun weerslag in het moederland Frankrijk, waar de jihadisten niet schromen hen te achtervolgen. De Moslimbroederschap, die tijdens de Koude Oorlog een formidabel geheim wapen leek, is nu een binnenlandse vijand.

– Waarom hebben de Franse leiders in 2011 het negentiende-eeuwse koloniale beleid hervat, terwijl het Franse volk dat beleid voortdurend heeft veroordeeld?