رجب طیب اردوغان در حساب توئیتری خود در آغاز بحران چنین نوشت :٬٬ طی مذاکرات تلفنی امروز با رئیس جمهور آذربایجان ، تصمیم بسیار منطقی اتحاذ شد ٬٬ یک ملت و دو دولت ٬٬ ، همانگونه که به رئیس جمهور آذربایجان خاطر نشان ساختم ، ترکیه در کنار برادران آذری خود همکاری های خود را گسترش خواهد داد . ما از مردم ارمنستان دعوت می کنیم تا از آینده ی خود دفاع کنند و دست از سلطه ی خود بردارند و متوجه کسانی باشند که آنها را به صورت عروسک های خیمه شب بازی در آورده اند. ما از تمام جهان می خواهیم تا از آذربایجان در برابراین تهاجم دفاع کنند . جامع بین المللی ، که تا کنون نتوانسته پاسخ مناسبی در برابر تهاجم و تحریکات ارمنستان ارائه دهد ، بار دیگر بازی دو گانه ی خود را نشان می دهد . در نشست سه جانبه ی در مینسک ، که به مدت سی سال رفتار بی تفاوت خود را نشان داد ، متاسفانه نمی تواند راه حلی ارائه دهد . ارمنستان با حملات خود نشان داده که در برابر آرامش و صلح منطقه تهدید بزرگی به حساب می آید . ملت ترک از برادران آذری خود با تمام امکاناتی که دارد مانند همیشه دفاع خواهد کرد .٬٬

درگیری بسیار کهن که به مدت سی سال مسدود شده بود

ملت ترک خود را ٬٬ فرزندان گرگ استپ ٬٬ و فرزندان قشون چنگیز خان می نامد . آنها یک ملت با دو دولت می باشند : دولت ترکیه و آذربایجان . تولد دوباره ی سیاسی اولی به طور خودکار دومی را بر صحنه ی بین المللی باز می گرداند .

این تولد دوباره ی سیاسی به مفهوم ادامه ی بربریت و خشونت قشون مغول نمی باشد ، با اینکه خاطره ی آن هنوز در اذهان عموم مردم ترک زنده است ، و با وجود کوشش های بسیاری از رهبران سیاسی این کشور طی یک قرن ، هنوز عادی سازی این تفکر ادامه دارد.

در سال های آخر حکومت عثمانی ، سلطان عبدالحمید دوم ، خواست کشورش را در حوزه ی اسلام نگاه دارد . از این رو دستور داد تا صدها هزار نفر غیر مسلمان قتل عام شوند . این کار با کمک راه حل های نظامیان آلمانی صورت گرفت که بعد ها در فعالیت های کشتار جمعی نازی ها به کار بستند . سیاست پاک سازی مذهبی عثمانی ها توسط ترک های جوان تا ابتدای آغاز جمهوریت این کشور ادامه یافت ، به خصوص در ارتباط با ارامنه ی ارتدکس این کشور [1]

این کشتار هر از چند گاه از سوی ارتش ترکیه ادامه یافت . تا اینکه در سال ۲۰۱۴ آنها عناصر جهادی ( النصره – القاعده ) و سپس ارتش اسلام ( حامی عربستان سعودی ) را تا شهر کساب ( سوریه ) همراهی کردند و به قتل عام ساکنین ارامنه ی این شهر پرداختند . عناصر جهادی که در این کشتار شرکت داشتند ، هم اکنون برای کشتار به منطقه ی قره باغ فرستاده شده اند .

این کشتار در آذربایجان تا دوران کوتاه جمهوری دموکراتیک آذربایجان (۱۹۱۸-۲۰ ) متوقف شد همچنین در دوران شوروی ( ۱۹۲۰ -۹۰ ) . اما از سال ۱۹۸۸ در آغاز فرو پاشی قدرت در مسکو دوباره احیا شد .

در دوران اتحاد جماهیر شوروی ، و هم گام با سیاست قومی ژوزف استالین ، بخشی از ارمنستان به آذربایجان ملحق گردید تا جمهوری سوسیالیست را تشکیل دهد . همچنین زمان فرو پاشی اتحاد جماهیر شوروی ، جامعه ی بین الملل قره باغ را به صورت بخشی از آذربایجان پذیرفت و نه ارمنستان . همین اشتباه در مورد مولداوی با الحاق ( ترانسنیستری ) و اوکراین با الحاق ( کریمه ) و گرجستان با الحاق ( اوستیا ی جنوبی و آبخازی ) صورت گرفت . این موضوع باعث گردید تا بلافاصله جنگ هایی در منطقه ی قره باغ صورت بگیرد . این موضوع برای باز شناختن حقوق بین الملل بود که به علت یک اشتباه آغاز شده بود ، همانگونه که در فلسطین ، که به موقع به آن ترتیب اثر ندادند و سر انجام موقعیت غیر قابل پذیرشی در این منطقه به وجود آورد .

غرب تنها برای جلوگیری از گسترش آتش وارد عمل می شود . اما در ارتباط با ( ترانسنیستری – مولداوی ) به نظر می رسد آنها عقب نشینی کردند تا پرش بلند تری انجام دهند : به همین علت ایالات متحده با کمک اسلحه ی ارتش رومانیا برای نابود سازی کشور نو تاسیس ( پریدنوستروی ) [2] وارد عمل شده.

سازمان امنیت و همکاری اروپا که ( او اس سی ای و در آن زمان سی اس سی ای )
(OSCE - CSCE )
گروه مینسک را تشکیل داد که متحدان آن ایالات متحده ، فرانسه و روسیه بوده اند تا به دنبال راه حل بگردند . این اتفاق هرگز نیافتاد زیرا روسیه نمی خواست میان متحدان کهن خود انتخابی انجام دهد ، فرانسه قصد داشت دست بالا را داشته باشد ، و ایالات متحده می خواست منطقه ی مناقشه را تا مرزهای روسیه بکشاند .مناقشات بعدی ، به هنگام فرو پاشی اتحاد جماهیر شوروی ، به دست واشنگتن و لندن وسیع تر گردید ، تا اینکه گرجستان در سال ۲۰۰۸ به اوستی- جنوبی حمله کرد و کودتای ( اورو میدان ) صورت گرفت که قصد داشت روسیه را در سال ۲۰۱۴ از کریمه خارج سازد.

حمله به جمهوری استراخ ( قره باغ ) توسط آذربایجان و ترکیه به هنگام نشست عمومی سازمان ملل در ۲۴ ماه سپتامبر واقع شد [3] . عقیده ی اصلی بر این موضوع تاکید داشت که موضع گیری گروه میسنک غیر قابل پذیرش بوده است و اینکه ( اعلامیه ها کافی نمی باشند و ما نیاز به عمل داریم ) . خواسته ی که کاملاََ روشن بود .

علیف هم گام با ایده ئولوژی خانواده ی خود ، که ضربه ی محکمی به دشمنان خود وارد کرد ( به طور مثال کشتار کوجالی ۱۹۹۲ که ۶۰۰ تروریست ارمنستان به قتل رسیدند ) در حالی که این عملیات سیاه کودتا در کشورش بود . ولی او با این صحبت ها اشاره به عملیات ارتش آزادی خواه ارمنستان نمود ( آ س آ لا = ارتش سری آزادی بخش ارمنستان سال های ۷۰ تا ۸۰) . او اضافه کرد که ۴ قطع نامه از سوی شورای امنیت صادر شده است که از نظامیان ارمنستان خواسته تا عقب نشینی کنند. بدون آنکه از رفراندوم شورای امنیت در خصوص خود مختاری منطقه ی قره باغ حرفی عنوان کند . او بی علت از رئیس جمهور ارمنستان نیکول پاشینیان انتقاد کرد و او را از عوامل جورج سوروس نامید .

در هر حال این مناقشه بدون تشکیل رفراندم خود مختاری تمام نخواهد شد . در حال حاضر این به نفع اسرائیل است که اسلحه به آذربایجان می فروشد .

ارتش ترک ، آذری و پاکستانی اتحادی در برابر ارمنستان ایجاد کرده اند

برای اردوغان ، این جنگ اضافه بر برنامه است ؟

هم اکنون به بررسی این وضع از نقطه نظر دیگری بپردازیم ، به آن چه که تعادل بین المللی می باشد ، با این توضیح که ارتش ترکیه به طور غیر قانونی در قبرس ، عراق و سوریه حضور دارد : این کشور به تحریمات نظامی در لیبی احترام نمی گذارد و هم اکنون در موضوع آتش بس در آذربایجان همینطور عمل می کند .

باکو سعی دارد تا مهلت زمانی را عقب تر بکشاند . آذربایجان از حمایت قطر بهره می برد که در محل عملیات را سرپرستی می کند و به تامین هزینه ی عناصر جهادی روی آورده . بنا بر اطلاعاتی که در دست داریم ، حدود ۵۳۰ عنصر جهادی از ادلیب ( سوریه ) توسط ترکیه به این منطقه آورده شده اند . این جنگ برای ( ک ک ار) بسیار پر هزینه می باشد و موسسه ی قدرتمند هنری کراویس ( ایالات متحده و اسرائیل) به مانند عراق و سوریه و لیبی در این مناقشه نقش پر رنگی را ایفا می کند . به هنگام ایجاد هرج و مرج در افغانستان کمونیست ، سلاح های اسرائیلی از طریق پاکستان به افغانستان منتقل شدند . در هر حال ، در ترکیه ، پرچم سه کشور در کنار هم در همه ی نقاط افراشته شده .

عجیب است که رئیس جمهور آذربایجان از پشتیبانی هم تای بلاروس خود ( آلکساندر لوکاچنکو ) نیز برخوردار بوده است . ممکن است کشور بلاروس هماهنگ با کرملن عمل می کند ، و این نشان می دهد که همکاری میان روسیه ، ارمنستان واضح تر باشد ( کشور روسیه ، بلاروس و ارمنستان هر سه عضو اتحادیه اقتصادی اورآسیا و سازمان امنیت منطقه می باشند )

هنوز ایران موضع خود را روشن نکرده است . هر چند به لحاظ قومی ترک های آذربایجان تنها قوم شیعه مذهب در جهان می باشند و در گذشته به حکومت صفوی وابسته بودند . رئيس جمهور حسن روحانی پروژه ی فدراسیون شیعه را در انتخابات دوم خود مطرح نمود . این عقب نشینی نشان می دهد که تهران قصد ندارد با مسکو که به طور رسمی بی طرفی اتخاذ کرده ، دچار مشکل شود . همینطور که ارمنستان نقش مهمی در دور زدن تحریمات ایالات متحده در برابر ایران ایفا می کند .

ارامنه ی ساکن ایالات متحده لابی قدرتمندی در کنگره ی این کشور دارند و می توانند رجب طیب اردوغان را که کشورش عضو ناتو می باشد ، مسئول این مناقشه در برابر دیوان بین المللی معرفی کنند .

در ارتباط با پیمان سری میان مسکو و واشنگتن ، این جنگ می تواند به طور دیپلماتیک علیه رئیس جمهور اردوغان باشد که هم اکنون برای این دو ابر قدرت موقعیت غیر قابل تحملی را ایجاد کرده . همانگونه که در گذشته رئیس جمهور عراق صدام حسین که پس از نوکری پنتاگون به صورت دشمن شماره ی یک این کشور در آمد ، آن هم به هنگام حمله به کوییت . شاید رئیس جمهور ترکیه نیز به همین صورت مورد تشویق قرار گرفته باشد .

ترجمه توسط
Sylvia Bejanian

[1« La Turquie d’aujourd’hui poursuit le génocide arménien », par Thierry Meyssan, Réseau Voltaire, 26 avril 2015.

[2« En 1992, les États-Unis tentèrent d’écraser militairement la Transnistrie », par Thierry Meyssan, Réseau Voltaire, 17 juillet 2007.

[3Intervention by Ilham Aliyev the 75th meeting of the United Nations General Assembly”, by Ilham Aliyev, Voltaire Network, 24 September 2020.